برنامه تحلیل گر بورس

اردوغان و چالش شمال سوریه از نگاه تحلیلگر ترک
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، همزمان با سفر اردوغان به تهران، بسیاری از تحلیلگران، به دنبال پاسخی برای این سوال بودند: آیا ایران و روسیه، با انجام عملیات نظامی اردوغان در شمال سوریه موافقت می کنند؟
پاسخ به این سوال از این جهت مهم است که رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه در 3 ماه اخیر، به طور مداوم درباره این موضوع صحبت کرده است. علاوه بر خود اردوغان، مقامات برجسته کابینه او نظیر خلوصی آکار وزیر دفاع، بارها اعلام کردند که تمام امور لجستیکی و انتقال نیرو به پایان رسیده و ارتش ترکیه در کنار مرز سوریه منتظر فرمان است تا به تل رفعت، منبج و چند منطقه دیگر حمله کند.
مخالفت آشکار جمهوری اسلامی ایران با مداخله نظامی در سوریه و اشاره به اهمیت و ارجحیت راهکار سیاسی به جای عملیات نظامی، توجه تحلیلگران ترکیه را نیز به سوی خود جلب کرد.
طاها آک یول از تحلیلگران و حقوقدانان ترکیه که اتفاقاً روزگاری با اردوغان روابط حسنه ای داشت و مداوماً با او مصاحبه می کرد، به ارزیابی موانع اردوغان برای حمله به شمال سوریه پرداخته است.
طاها آک یول معتقد است که مخالفت چندین کشور قدرتمند با عملیات نظامی اردوغان در شمال سوریه، نشانه روشنی از تنهایی و انزوا در سیاست خارجی ترکیه است.
آسیب های مهم در سیاست خارجی ترکیه
آک یول در ستون تحلیل خود در روزنامه قرار نوشته است: «رئیس جمهور اردوغان به تهران سفر کرد تا در هفتمین نشست شورای همکاری سطح عالی ترکیه و ایران شرکت کند. اما مهمتر از آن، شرکت در هفتمین نشست سه جانبه سران کشورهای عضو روند آستانه بود. مهمترین موضوعی که در دستور کار ترکیه قرار دارد، افزایش حملات گروه تروریستی پ.ک.ک و ی.پ.گ در سوریه به ویژه در مناطق منبج و تل رفعت است. اردوغان بارها اعلام کرده که عملیاتی در آنجا انجام خواهد شد. اما هم روسیه، هم آمریکا و هم ایران مخالف آن هستند. با توجه به چنین تابلویی، باید بگوییم انزوا و تنهایی ترکیه در سیاست خارجی، حتی در چنین موضوعی مشهود است.»
طی روزهای گذشته، مقامات یونان به انحای مختلف ترکیه را تحت فشار قرار داده اند و آک یول معتقد است که این رفتار یونانی ها نیز به تنهایی ترکیه ارتباط دارد. او در این مورد نوشته است:«در شرایطی که ترکیه، هم در حوزه اقتصاد و هم در ورطه سیاست خارجی، با موانع و مشکلات جدی روبرو شده، جای تعجب نیست که یونان صدای خود را علیه ما بلند کند.»
مروری بر اقدامات اردوغان در شمال سوریه
تحلیل گر روزنامه قرار نوشته است:«ایجاد نوار حائل و مناطق امن در مرز ترکیه و سوریه، از مهمترین اقدامات اردوغان در این چند سال بوده است. بین سالهای 2015 تا 2020، ترکیه با عملیات های نظامی گستردهای مانند سپر فرات، شاخه زیتون و چشمه صلح، یک نوار امنیتی از عفرین تا تل ابیض در شمال سوریه ایجاد کرد.
در برخی از نقاط این نوار، نیروهای ترکیه و روسیه، آمریکا و روسیه گشتزنی می کنند و آنان تا عمق 30 کیلومتری، راه را بر تردد ی.پ.گ و نهادهای اقماری پ.ک.ک بستند. اما با این حال، در این نوار، مشکلاتی وجود دارد و همچنان که چاووش اوغلو وزیر امور خارجه (11 اکتبر 2021) گفته بود، نه آمریکا و نه روسیه به قول خود عمل نکردند و مدیریت و نظارت بر این مناطق، ناتمام ماند. البته باید به این نکته نیز اشاره کنم که روسیه، حتی پ.ک.ک را یک سازمان تروریستی نمی داند و در پایتخت خود، به نهاد اقماری پ.ک.ک، دفتر رسمی داده است. نیروهای ی.پ.گ هنوز هم در تل رفعت و منبج واقع در سمت پایین این نوار، مستقیماً به سربازان ما یا جمعیت غیرنظامی حملات موشکی انجام می دهند. هدف آنها ایجاد واکنش علیه کنترل ترکیه و تضعیف اعتماد و سلب امنیت است. اما نه روسیه و نه آمریکا، برای توقف این حملات، هیچ اقدامی انجام نداده اند.»
روند تاریخی رویدادها در شمال سوریه
25 مارس 2018: رئیس جمهور اردوغان در کنگره استانی حزب خود در ترابزون گفت:«ما اولین ضربه را با عملیات سپر فرات وارد کردیم. سپس با عملیات شاخه زیتون تلاش برای اتصال دهلیز ترور به مدیترانه را متوقف کردیم. ما در مدت کوتاهی تل رفعت را تحت کنترل خواهیم گرفت و به هدف نهایی این عملیات دست خواهیم یافت.»
18 آوریل 2022: سربازان ترکیه در شمال عراق، عملیات قفل – چنگال را علیه پ.ک.ک و پ.ی.د آغاز کردند.
24 مه 2022: اردوغان گفت: «ما همچنین شروع به برداشتن گامهای جدیدی کرده ایم تا عملیات نیمه تمام ایجاد مناطق امن با عمق 30 کیلومتر در امتداد مرزهای جنوبی، به اتمام برسد.»
29 مه 2022: روزنامه قطری ال سدید نوشت ترکیه عملیات خود در شمال سوریه را به تعویق انداخته است.
1 ژوئن 2022: اردوغان در نشست گروهی حزب خود اعلام کرد: «ما وارد مرحله جدیدی برای اجرای تصمیم خود شده ایم. ما قصد داریم کار ایجاد منطقه امن به عمق 30 کیلومتر را به پایان برسانیم. ما در حال پاکسازی تل رفعت و منبج از تروریست ها هستیم.»
2 ژوئن 2022: آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در مورد آغاز عملیات نظامی در برنامه تحلیل گر بورس شمال سوریه، به ترکیه هشدار داد و گفت که چنین اقدامی منطقه را در معرض خطر قرار می دهد.
3 ژوئن 2022: ماریا زاخارووا، سخنگوی امور خارجه روسیه، با اعلام حمایت از دولت اسد خاطرنشان کرد: «امیدواریم آنکارا از اقداماتی که به طور خطرناکی وضعیت دشوار کنونی در سوریه را بدتر میکند، اجتناب کند.»
آمریکا و روسیه اظهارات دیگری نیز دارند که همگی در راستای مخالفت با حملات ترکیه به شمال سوریه است. علاوه بر این، روسیه عامدانه، سربازان خود را دقیقاً در مکانهایی قرار میدهد که ترکیه میخواهد در آنجا عملیات کند! روسیه همچنین استقرار نیروهای اسد در مناطق تحت کنترل ترکیه را پیشنهاد می دهد. این دقیقاً یعنی چه؟ یعنی دادن پیشنهاد عقب نشینی به ترکیه!»
10 ژوئن 2022: بشار اسد که از این اتفاقات خوشنود شده بود، اعلام کرد که به عملیات احتمالی ترکیه پاسخ خواهند داد! همچنین سازمان تروریستی پ.ک.ک و پ.ی.د که هم با روسیه و هم با آمریکا ارتباط دارند، با نصب پرچم سوریه در کوبانی در شمال منبج ، عملاً از بشار اسد حمایت کرد!
اردوغان گفته بود:«نیمه شب، ناگهان حمله خواهیم کرد.» اما نگاهی به وقایع بالا، می تواند نشان دهد که او چرا تا این اندازه تعلل کرده است. در چنین حال و هوایی بود که اردوغان تلاش کرد در تهران، روسیه و ایران را برای عملیاتی نرم کند. البته به موازات مخالفت ایران و روسیه، مشکلات جدی در روابط ما با اروپا و آمریکا وجود دارد. اعراب نیز در شرق مدیترانه با یونان همکاری می کنند، همانطور که با تمام عملیاتهای نظامی ترکیه مخالف هستند.
فکرش را بکنید، آیا یونان از سال 1923 میلادی (سال تاسیس جمهوری ترکیه) به این سو، تا این اندازه در برابر ترکیه رفتار تهاجمی داشته است؟! بنابراین باید باز هم بپرسیم: کدام کشورها در کنار ترکیه هستند؟! در این مرحله، بازنگری در سیاست خارجی و بازگشت به سنت دیپلماسی چند صد ساله ضروری است.
چالش ترکیه با شرکای آستانه
توجه به این نکته نیز مهم است که حتی طاها آک یول که در این یادداشت از سیاست خارجی ترکیه انتقاد کرده، حمله به شمال سوریه را حق مسلم ترکیه می داند! این در حالی است که دیروز در بیانیه سران روند آستانه در تهران، هرگونه اقدام تروریستی و همچنین تلاش برای ایجاد خودمختاری رد و به بندهایی اشاره شده که حمله و مداخله نظامی را زیر سوال می برد و در صورتی که اردوغان، دست به عملیات بزند، اعتبار خود و کشورش را به چالش کشیده است. چرا که جملات کوتاهی از چند بند بیاینه پایانی روند آستانه، به طور واضح، به این شکل است:
بند دوم: بر تعهد تزلزلناپذیر خود به حاکمیت، استقلال، وحدت و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و همچنین به اهداف و اصول منشور ملل متحد تأکید و تصریح کردند که این اصول باید مورد احترام همگان بوده و هیچ اقدامی، فارغ از عاملان آن، نباید این اصول را تضعیف کند.
بند چهارم: تمامی تلاش ها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم، از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری را مردود دانسته و عزم خود را برای مقابله با دستور کارهای جدایی طلبانه که با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید علیه امنیت ملی کشورهای همسایه از طریق حملات و نفوذهای فرامرزی صورت میگیرد را ابراز کردند.
بند پنجم: شرایط شمال سوریه را بررسی و تأکید کردند که دستیابی به امنیت و ثبات در منطقه تنها در سایه حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور ممکن است.
بند هفتم: اوضاع منطقه کاهش تنش ادلب را به تفصیل مورد بررسی قرار داده و بر لزوم حفظ آرامش در میدان با اجرای کامل تمامیتوافقات مرتبط با ادلب تاکید کردند. از حضور و فعالیتهای گروههای تروریستی که غیرنظامیان داخل و خارج از منطقه کاهش تنش ادلب را تهدید میکند، ابراز نگرانی جدی کردند.
بند نهم: منازعه سوریه هیچ راه حل نظامی نداشته و تنها از طریق روند سیاسی سوری - سوری با تسهیلگری سازمان ملل وفق قطعنامه 2254 شورای امنیت سازمان ملل قابل حل و فصل خواهد بود.
استقبال از کارگاههای فولاد مبارکه در نمایشگاه صنعت مالی ایران
مدیرعامل شرکت سبدگردان آتیه توکا از استقبال خوب بازدیدکنندگان چهاردهمین نمایشگاه بین المللی صنعت مالی ایران از برگزاری کارگاههای آموزشی این شرکت خبر داد.
حسین ارجلو مدیرعامل شرکت سبدگردان آتیه توکا در گفتگوی با خبرنگار ایراسین در حاشیه چهاردهمین نمایشگاه بینالمللی صنعت مالی اظهار کرد: طبق برنامهریزیهای انجام شده روزانه ۴ کارگاه آموزشی مرتبط با مسائل مختلف بازار سرمایه در غرفه شرکت فولاد مبارکه برگزار میشود و در نخستین روز برگزاری این کارگاه های آموزشی استقبال علاقمندان از این کارگاه ها بسیار قابل توجه بوده است.
وی با بیان اینکه امروز دوم مردادماه در مجموعه ۴ کارگاه آموزشی در غرفه شرکت فولاد مبارکه توسط شرکت کارگزاری باهنر برگزار شد، گفت: این کارگاههای آموزشی با عنوان چه خبر از بورس، سوت پایان بازار سهام و وضعیت کلی بازار سرمایه، نشست با سهامداران بازار سرمایه و تحلیل بازار سرمایه ۴ کارگاه آموزشی نخستین روز نمایشگاه بینالمللی صنعت مالی بود.
مدیرعامل شرکت سبدگردان آتیه توکا یادآور شد: طبق برنامهریزیهای انجام شده قرار است در مجموع در طی ۴ روز ۱۶ کارگاه آموزشی با عناوین مختلف در غرفه شرکت فولاد مبارکه توسط اساتید بازار بورس برگزار شود. ارجلو اظهار کرد: با توجه به برنامهریزیهای انجام شده قرار بود کارگاههای آموزشی ما بسیار بیشتر برگزار شوند، اما با کاهش ساعات برگزاری نمایشگاه در ساعت ۱۵ سبب شد که ما نتوانیم بیش از ۱۶ کارگاه آموزشی را در این چهار روز برنامهریزی کنیم و برگزاری ۴ کارگاه آموزشی در دستور کار ما است.
وی خاطرنشان کرد: این کارگاههای آموزشی با همکاری شرکت سبدگردان آتیه توکا و کارگزاری باهنر وابسته به گروه فولاد مبارکه اصفهان انجام میشود.
چهاردهمین نمایشگاه صنعت مالی یعنی بورس، بانک و بیمه با حضور متخصصان، کارشناسان و مدیران شرکتهای داخلی و خارجی در این سه بخش مهم اقتصادی کشور، از دوم مردادماه در محل دائمی نمایشگاههای بینالمللی تهران آغاز شد و تا پنجم مرداد ماه نیز ادامه دارد. غرفه شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سالن های ۸ و ۹ این نمایشگاه پذیرای علاقمندان و مشتریان این شرکت صنعتی و شرکتهای بورسی وابسته به فولاد مبارکه است.
عده ای نفوذی درحال ویران کردن اقتصاد ایران هستند/ردپای نفوذی ها در کاهش ارزش پول ملی مشهود است/ هیچ کشوری از تخریب پول ملی خود به جایی نرسیده است
کارشناس و تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: به جرات می توان گفت هیچ کشوری از تخریب پول ملی خود به جایی نرسیده است. سیاست های غلطی که هر چند وقت یک بار در اقتصاد کشور اجرا می شود گروه خاصی را منتفع می کند، یعنی در هر دوره ای برای عده ای از وابستگان به قدرت و ثروت، درآمد زایی می کند مثل سیاست های غلطی که منجر به فرار سرمایه از داخل شده و مردم را به خرید خانه در ترکیه تشویق کرده است.
گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، احسان سلطانی کارشناس و تحلیلگر اقتصادی درگفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص نقش پدیده نفوذ اقتصادی و تاثیرات منفی نفوذی ها بر ساختار تصمیم گیری های غلط در اقتصاد ایران گفت: در هنگامه ای که بخش زیادی از سیاست گذاری های اقتصادی در سال های متعدد با چالش ها و شائبه های مختلفی روبه روست بی شک نمی توان نقش پدیده نفوذ را جدی نگرفت. تصمیماتی که از چهار دهه قبل تا کنون ضربات سنگینی به نظام اقتصادی کشور وارد کرده است.
وی در این باره گفت: پدیده نفوذ به قدری جدی است که آثار آن را می توان در تخریب اقتصاد، فقیر تر شدن مردم ایران و سقوط گروه ها و طبقات به پایین تر از سطح قبلی خود و خروج سرمایه از اقتصاد ایران مشاهده کرد. تداوم سیاست های غلط و اجرای غلط سیاست های درست این شائبه را در ذهن تقویت می کند که عده ای نفوذی در حال ویران سازی اقتصاد هستند یا عده ای با پشتیبانی هایی که از لحاظ فکری و مالی از آنها به عمل می آید به شدت اقتصاد ایران را نشانه گرفته اند.
وی در خصوص پدیده نفوذ اقتصادی به یک مثال اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال در قضیه کودتای آلنده " عده ای از اقتصاد دانانی که در آمریکا درس خوانده بودند که به اسم بچه های شیکاگو معروف در شیلی مشغول به کار شدند در حالی که در بررسی عملکرد آنها مشهود بود که هیچ تاثیر مثبتی از خود در اقتصاد به جا نگذاشتند، بلکه مشکلات زیادی به اقتصاد این کشور تحمیل کردند. متاسفانه سالهاست شاهد این روند در ایران هستیم. اما اینکه بخواهیم بگوییم این افراد تا چه حد به عناصر بیگانه وابسته هستند به طور دقیق مشخص نیست؛ اما می توان احتمال داد که تخریب کنندگان اقتصاد ایران به عناصر ضد ایرانی وابستگی داشته باشند.
احسان سلطانی در ادامه تصریح کرد: در شیلی گروه بچه های شیکاگو که منجر به کودتا شد تورم بالا و رشد منفی اقتصادی را به اقتصاد این کشور تحمیل کردند دقیقا شبیه کارکردهایی که در اقتصاد ایران در پانزده سال گذشته مشاهده کرده ایم. غارت اموال عمومی، انتقال منابع ارزی کشور به خارج و سایر مشکلاتی که از دل سیاستهای غلط اتخاذ شده بیانگر این ماجراست که دست نفوذی ها در کار است تا با اجرای سیاست های غلط ایران را تحت تنگنای مشکلات اقتصادی قرار دهند مثل سیاست کاهش ارزش پول ملی.
کارشناس اقتصادی دراین باره بیان داشت: به جرات می توان گفت هیچ کشوری از تخریب پول ملی خود به جایی نرسیده است. سیاست های غلطی که هر چند وقت یک بار در اقتصاد کشور اجرا می شود گروه خاصی را منتفع می کند، یعنی در هر دوره ای برای عده ای از وابستگان به قدرت و ثروت، درآمد زایی می کند مثل سیاست های غلطی که منجر به فرار سرمایه از داخل شده و مردم را به خرید خانه در ترکیه تشویق کرده است در حالی که بازار مسکن ایران در رکود شدیدی است و در بخش خانه سازی در این بازار ویران کمترین سرمایه ای وارد نمی شود. این موضوع نشان می دهد کارکرد سیستم اقتصادی ایران به درستی پیش نمی رود که سرمایه ها به سمت خرید خانه به ترکیه می روند، چرا که قدرت مالی کارگر و کارمند به حدی نیست که بتواند در تهران خانه بخرد چه برسد به خرید ملک در ترکیه، پس سیاست ها به نفع عده ای است که روز به روز برخوردار تر از قبل شوند.
کارشناس وتحلیلگر مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد: نفوذی های اقتصادی به خوبی می دانند تداوم سیاست گذاری های غلط وعدم اصلاح آنها مانع تشکیل سرمایه در اقتصاد ایران می شود. وقتی سیستم به این شکل تعریف می شود که عده ای کار کنند و منفعت آن نصیب عده کمی شوند وضعیت به گونه ای می شود که اتاق بازرگانی کار خود را درست انجام نمی دهد و اکثر کسانی که در ایران در بنگاه های متوسط صنعتی و معدنی مشغول برنامه تحلیل گر بورس کار هستند بخش مهمی از درآمدهایشان را از ایران خارج کردند چرا که به آینده اقتصاد ایران امیدوار نیستند.
احسان سلطانی در پایان گفت و گو خاطر نشان کرد: با تداوم سیاست های غلط فقط اسم و پوسته ای از حمایت از تولید می ماند چرا که تولید نیازمند باقی ماندن سرمایه ها و به کار گرفتن آنها و سرمایه گذاری خارجی است. با شعار نمی توان اقتصاد را رشد داد وترمیم کرد و رشد و رونق تولید را ایجاد کرد.
کاهش میزان دارایی های رمزارزی شرکت WisdomTree در سه ماهه دوم
این رقم همچنین در مقایسه با 324 میلیون دلار که برای سه ماهه اول گزارش شده است، 22درصد کاهش یافته است. در دوره سه ماهه دوم سال جاری، دارایی های رمزارزی این شرکت به 235 میلیون دلار کاهش یافته است. این همزمان با رکود شدید در بازارهای دارایی دیجیتال و بیت کوین می باشد که 37.7 درصد در ماه ژوئن (خرداد) ریزش داشته است. و همچنین این ریزش بزرگترین افت آن از سال 2011 (1390) بوده است.
ویزدوم تری در تمام جنبه های تجارتی خود، در پایان سه ماهه، 74.3 میلیارد دلار دارایی را تحت مدیریت داشته است. این شرکت مدیریت دارایی، درآمد خالص سه ماهه 8 میلیون دلاری را گزارش داد، که نسبت به سال گذشته تقریباً 55 درصد کاهش یافته. با این حال، این مقایسه با ضرر 10.3 میلیون دلاری در سه ماهه اول امسال انجام می شود.
ویزدوم تری که در بورس نزدک نیز لیست می باشد، محصولات سرمایه گذاری رمزارزی را فراهم می کند، که اخیراً لیست محصولات مبادله ای (ETPS) را راه اندازی می کند که سولانا، کاردانو و پولکادات را در بورس های اصلی در اروپا ارائه می کند. همچنین یکی از چندین مراکز معاملاتی است که تلاش های خود را برای لیست شدن صندوق مبادله ای بیت کوین (ETF) در ایالات متحده آمریکا انجام داده است.
سهام ویزدوم تری در معاملات پیش بازار تقریباً 5٪ افزایش داشته است.
این مطلب صرفاً ترجمه از منبع ذکر شده بوده و مسئولیت آن با آکادمی هلاکوئی نمی باشد.
مرندی: غربیها به توافق نزدیکتر شدهاند اما کافی نیست
تحلیلگر سیاست خارجی گفت: بههرحال غربیها الان به آنچه برای ایران قابلقبول است نزدیکتر شدهاند ولی انتظارات ایران را باید برآورده کنند. الان هم آنها در شرایطی نیستند که بتوانند زمان بخرند.
دو روز پیش جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مقالهای ادعا کرد اکنون متنی روی میز گذاشتهام که بهترین توافق ممکن است. به فاصله کمی از انتشار این مقاله، سخنگوی وزارت خارجه برنامه تحلیل گر بورس آمریکا اعلام کرد درحال بررسی پیشنویس بورل هستیم. از این رو برای بررسی آخرین وضعیت مذاکرات احیای برجام، سراغ سیدمحمد مرندی، فعال رسانهای و تحلیلگر سیاست خارجی رفتیم. در ادامه گفتوگوی او با «فرهیختگان» را میخوانید.
سیدمحمد مرندی درباره عقبنشینی آمریکا و اروپا از مواضع خود، بعد از سفر ناموفق بایدن به منطقه میگوید: «درست بعد از اجلاس آستانه در تهران دیدیم که رئیسجمهور فرانسه دو ساعت با رئیسجمهور ایران صحبت کرد. از طرف دیگر، برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا به ایران پیام میدهند. یعنی دولتهای برخی کشورهای اتحادیه اروپا علیرغم تحریمها خواستار ارسال گاز و نفت از ایران شدهاند، بنابراین شرایط آمریکا و اروپا دشوار است و دشوارتر هم میشود.»
مطالبات ایران تغییر نکرده
از مرندی درباره پیشنویس اخیری که بورل در مقاله خود به آن اشاره کرده، پرسیدیم مطالبات ایران در این پیشنویس لحاظ شده؟ او در پاسخ تاکید میکند: «خواستههای ایران تغییر نکرده، علیرغم اینکه ایران شرایط و فروش نفتش بهتر شده، ولی ایران خواستهای فرابرجامی عنوان نکرده است.»
او در ادامه درباره تضمینها که همواره از ابتدای مذاکرات احیای برجام، ایران خواستار آن بوده، چنین عنوان میکند: «ایران تضمین میخواهد که دولت بایدن به تعهداتش عمل کند و برجام بهدرستی اجرا شود. این تضمینی که ایران میخواهد نه تضمینی فرابرجامی است و نه تضمین برای دوره بعد از بایدن. ولی دولت آمریکا هنوز با همینها هم موافقت نکرده و این نشاندهنده عدم حسننیت آنها است. اگر ایران تضمینهای لازم را بهدست نیاورد، اجرای برجام دوباره مانند دفعه قبل با شکست مواجه میشود.»
آمریکا و اروپا به برجام نیاز دارند
این تحلیلگر سیاست خارجی به شرایط بحرانی غرب و آمریکا نیز اشاره میکند: «این فشارهایی که دارد به غرب میآید و این شکستهای سیاسی و مشکلات اقتصادی و بحران اروپا که خود ساخته است. کشورهای عضو ناتو اوکراین را تحریک کرده و به نازیها کمک کردند و 15 یا 16 هزار روستبار اوکراینی را در اوکراین شرقی در این شش-هفت سال کشتند که درنهایت روسیه واکنش نظامی نشان داد. روسیه مانند ونزوئلا، کوبا، لیبی، عراق، افغانستان و برنامه تحلیل گر بورس فلسطین نیست. حالا با بحرانی مواجه شدهاند که خودشان باعث آن شدهاند. در این شرایط به ما نیاز دارند، ما هم منتظر هستیم که ببینیم آنها اراده سیاسی پیدا میکنند که برجام را احیا کنیم یا خیر.»
زمان بهنفع آمریکا نیست
درباره تغییراتی که از ابتدای مذاکرات تاکنون روی نسخههای مختلف پیشنویسها اعمالشده پرسیدیم و گفتیم مواضع آمریکا و اروپا در مواجهه با این تغییرات چه بوده؟ مرندی میگوید: «از اول که مذاکرات در وین شروع شد تا به امروز خیلی از اوقات مواضع آمریکا و اروپا تغییر کرده است و در خیلی از مواقع مجبور شدند از زیادهخواهیهای خود در مذاکرات عقبنشینی کنند و گاهی زیادهخواهیهای عجیبوغریبی هم دارند و الان باید ببینیم که آنها حداقل خواستههای ایران در مذاکرات احیای برجام را میپذیرند یا خیر.»
او ادامه میدهد: «در وین آنها یکسری تغییرات را پذیرفتند، بعد از وین هم باز هم تغییرات دیگری را پذیرفتند. بههرحال الان به آنچه برای ایران قابلقبول است نزدیکتر شدهاند ولی انتظارات ایران را باید برآورده کنند. الان هم آنها در شرایطی نیستند که بتوانند زمان بخرند، چون به نفت و گاز ما نیاز مبرم دارند و در بحران هستند.»
او اشاره میکند: «اتفاقا با روندی که در ایران موجود است، بهتدریج شرایط اقتصادی مردم بهتر میشود، بالاخره این نفت و گازی که ما میفروشیم، بعد از پرداخت بدهیهای سالهای گذشته، بهتدریج تاثیر مثبت خود را روی اقتصاد میگذارد. غربیها این را میدانند، بنابراین زمان بهنفع آنها نیست. اما باز هم تاکید میکنم، این بهمعنای آن نیست که ایران موضع خودش را تغییر داده یا خواستهای جدیدی را عنوان کرده، اصلا چنین چیزی نیست. ایران فقط میخواهد مطمئن شود که آنها تاریخ را تکرار نخواهند کرد، کاری که آنها در سال 2015 و بعد از آن با ما کردند، یعنی برجام را نقض کردند و نهایتا از آن خارج شدند. این اتفاق دوباره نباید بدون هزینه رخ دهد.»
آمریکا مجبور به عقبنشینی شده
همچنین در گفتوگو با سیدمحمد مرندی به این اشاره کردیم که بورل در مقاله خود ادعا کرده در پیشنویس جدید، تضمین و تعهدی که ایران میخواهد به او میدهیم، آمریکا هم در پاسخ گفته روی این گزینه بورل فکر میکنیم.
مرندی در این باره میگوید: «ممکن است این ادعاها برای فضاسازی باشد که کمافیسابق مقصرنمایی کنند، ولی اگر تضمینها جدی باشد احتمال توافق زیاد میشود.»
وی ادامه میدهد: «از همان اول، آمریکاییها مسیر تهدید را انتخاب کردند. از ابتدا مدام میگفتند این آخرین نسخه از پیشنویس است، یا همین را بپذیرید یا دیگر پیشنویسی وجود نخواهد داشت. یا ضربالاجل میگذاشتند و میگفتند بعد از فلان تاریخ دیگر صحبت کردن فایدهای ندارد. ولی مجبور شدند عقبنشینی کنند.»
او میافزاید: «آمریکاییها و غرب به دروغ میگویند مساله مذاکرات با ایران، تروریستی بودن سپاه است، درحالیکه بحث اصلی تضمینها و تحریمهاست. آنها میخواهند از این واقعیت فرار کنند که هنوز ضمانتهای لازم را ارائه ندادهاند. این تضمینها ضروری هستند تا مردم بتوانند به زندگی راحتتری دست پیدا کنند. و همچنین لغو همه تحریمها میسر نشده و به اندازه کافی برداشتن یا لغو تحریمها را نپذیرفتهاند. یک روز غربیها ادعا میکنند مشکل مذاکرات، سپاه است یا روز دیگر میگویند ایران خواسته فرابرجامی دارد و میخواهد رئیسجمهور آمریکا برای دولت بعدی تضمین بدهد. درحالیکه اصلا چنین چیزی نیست، ایران طبق اختیارات رئیسجمهور فعلی آمریکا و برای مدتی که آن ریاست میکند، تضمین میخواهد. چنین ادعاهای کذبی را در رسانههایشان منتشر میکنند که هم افکار عمومی خودشان را فریب بدهند، هم افکار عمومی ایرانیها را به واسطه رسانههای فارسیزبان دولتهای غربی و متحدانشان. ولی این فضاسازیها تاثیری در میز مذاکره ندارد، چون ایران تجربه میز مذاکره 2015 را دارد، تجربه تلخ نقض برجام توسط اوباما که بایدن معاونش بوده، و پاره کردن برجام توسط ترامپ هنوز برای ما زنده است. ما اگر یک توافق بد را امضا کنیم، مطمئن باشید آمریکاییها فورا از آن سوءاستفاده میکنند، بعد چون ما روی برنامه هستهای خود محدودیتهایی را اعمال خواهیم کرد، برخی اهرمهای ما از دست خارج میشوند. ما از اهرمهایی که داریم الآن باید به بهترین وجه استفاده کنیم چراکه اگر توافق بد را بپذیریم اولین کسانی که به ایران هجوم میآورند، همان کسانی هستند که امروز میگویند فورا توافق را امضا کنید.»
ایران حداکثر انعطاف را نشان داده
در پایان این گفتوگو مشاور تیم مذاکرهکننده درباره انعطافهایی که ایران در مذاکرات احیای برجام نشان داده، نیز میگوید: «ایران انعطاف زیادی نشان داده و این را خود غرب و آمریکا بهخوبی میدانند. دیپلماتهای اروپایی بارها در محافل خصوصی به افراد مختلف گفتهاند که اگر دست اروپا بود، توافق را تا الان با ایران امضا کرده بودیم و خواستههای ایران را پذیرفته بودیم.»