الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟

الگوی شمعی بچه رهاشده صعودی (bullish abandoned baby)، یک الگوی شمعی برگشتی می‌باشد که در کف یک روند نزولی، پس از شکل‌گیری یک سری از کندل‌های سیاه، تشکیل می‌شود. در ابتدای شکل‌گیری این الگو، شاهد یک شکاف قیمتی به سمت پایین هستیم. اما فروشندگان تازه نمی‌توانند قیمت‌ها را پایین نگه دارند، که باعث شکل‌گیری یک کندل دوجی می‌شود. کندلی که قیمت (open) و (close) در آن، نزدیک به هم می‌باشند. در ادامه شاهد یک شکاف قیمتی صعودی هستیم که کندل صعودی تشکیل شده پس از آن، این الگو را تکمیل می‌کند. این الگو، ادامهٔ حرکت صعودی قیمت و تشکیل قله‌های بالاتر را پیش‌بینی می‌کند. همچنین احتمال شکل‌گیری یک روند صعودی در مقیاس بزرگ‌تر وجود دارد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است در 49.73 درصد از مواقع، صعودی بودن روند قیمت‌ها را به درستی پیش‌بینی کند.

پنج مورد از قوی‌ترین الگوهای شمعی در تحلیل تکنیکال کدامند؟

پنج مورد از قوی‌ترین الگوهای شمعی در تحلیل تکنیکال کدامند؟

نمودارهای شمعی، ابزاری تکنیکال هستند که دیتاهای مختلف بازه‌های زمانی متفاوت را در یک کندل قیمتی (price candlestick) به نمایش می‌گذارند. این موارد باعث شده است که آن‌ها در برابر میله‌های ساده قیمتی (price bar)، از کاربرد بیشتری برخوردار باشند. کندل‌ها، الگوهایی می‌سازند که می‌توان با استفاده از آن‌ها، به پیش‌بینی جهت حرکت قیمت پرداخت. استفاده از الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ کدهای رنگی مناسب، به کاربرد این ابزار تکنیکالی می‌افزاید. ابزاری که سابقهٔ استفاده از آن به قرن 18ام و معامله‌گران برنج ژاپنی، برمی‌گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کندل استیک می‌توانید از مطلب آموزشی «کندل استیک در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

استیو نیسون (Steve Nison) با کتاب مشهور خود (Japanese Candlestick Charting Techniques) که در سال 1991 منتشر شد، الگوهای شمعی را به دنیای غرب معرفی کرد. بسیاری از معامله‌گران امروزه از این الگوها استفاده می‌کنند. الگوهایی که دارای اسامی جالبی مانند الگوی شمعی پوشش ابر سیاه نزولی (bearish dark cloud cover)، ستاره شبانگاهی (evening star) و یا الگوی شمعی سه کلاغ سیاه (three black crows) می‌باشند. به‌علاوه، الگوهای تک میله‌ای، مانند دوجی‌ها (doji candlestick) و چکش‌ها (hammer candlestick) می‌باشند، در بسیاری از استراتژی‌های معامله‌گری کوتاه‌مدت و یا بلندمدت استفاده می‌شوند.

نکات کلیدی:

• الگوهای شمعی که ابزارهای معاملاتی تکنیکالی می‌باشند، قرن‌ها برای پیش‌بینی جهت حرکت قیمت استفاده‌شده‌اند.
• الگوهای شمعی متنوعی وجود دارد که از آن‌ها برای پیش‌بینی جهت حرکت قیمت و شتاب حرکتی قیمت استفاده می‌شوند، از این الگوها می‌توان به الگوی شمعی (three line stirke)، الگوی شمعی (two black gapping)، سه کلاغ سیاه، ستاره شبانگاهی و الگوی شمعی کودک رهاشده اشاره کرد.
• هرچند، در نظر داشته باشید که سیگنال‌های تولیدشده توسط این الگوهای شمعی، ممکن است از اِتکاپذیری کافی در دنیای الکترونیکی امروز برخوردار نباشند.

اتکاپذیری الگوهای شمعی

تمامی الگوهای شمعی به‌خوبی کار نمی‌کنند. محبوبیت بالای آن‌ها، باعث کاهش اتکاپذیری آن‌ها شده است زیرا ساختار آن‌ها توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ (Hedge Funds) و الگوریتم‌های استفاده‌شده توسط آن‌ها، شکسته می‌شود. بازیگرانی قدرتمند که بر سرعت بالای‌شان برای معامله در مقابل سرمایه‌گذاران خرد و مدیران مالی سنتی (traditional fund managers) استفاده می‌کنند.

به بیان دیگر، مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ، از نرم‌افزارها جهت ایجاد یک تَله برای معامله‌گرانی که منتظر نتایج صعودی و یا نزولی هستند، استفاده می‌کنند. هرچند، الگوهای قابل اتکایی نیز در نمودار شکل می‌گیرند، که فرصت‌های معاملاتی را برای سود کوتاه‌مدت و یا بلندمدت فراهم می‌کنند.

در این مقاله ما به بررسی 5 الگوی شمعی شمعی پرداخته‌ایم که عملکرد بسیار خوبی در بازار از خود نشان داده‌اند. هر یک از این الگوها به کندل‌های اطراف خود بستگی دارند و در پیش‌بینی الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ حرکات قیمت به‌سطوح بالاتر و یا پایین‌تر کاربرد دارند. این الگوها دارای دو محدودیت اصلی می‌باشند:

1. آن‌ها تنها در محدودهٔ نموداری که دیده می‌شوند کار می‌کنند، نمودارهایی که می‌توانند میان روزی (intraday)، روزانه، هفتگی و یا ماهانه باشند.
2. قدرت این الگوها پس از تشکیل کامل و ایجاد 3 تا 5 کندل دیگر،‌ کاهش می‌یابد.

عملکرد کندل استیک

این بررسی بر کتاب توماس بولکوفسکی (Thomas Bulkowski) – که سازندهٔ رده‌بندی الگوهای شمعی در کتاب خود (Encyclopedia of Candlestick Charts) می‌باشد – اتکا دارد. او دو حالت را برای نتایج احتمالی این الگوها پیشنهاد می‌دهد:

1. بازگشت – الگوهای بازگشتی کندلی می‌توانند تغییر در جهت حرکت قیمتی را پیش‌بینی کنند. – الگوهایی که نشان‌دهندهٔ ادامه حرکت قیمت در جهت روند قالب، می‌باشند.

در مثال‌های زیر، کندل‌های توخالی سفید نشان‌دهندهٔ بالاتر بودن قیمت بسته شدن نسبت به قیمت باز شدن می‌باشد، در حالی که کندل‌های سیاه رنگ نشان‌دهندهٔ پایین‌تر قرار گرفتن قیمت بسته شدن نسبت به قیمت باز شدن، است.

الگوی شمعی سه خط حمله (three line strike)

الگوی شمعی صعودی سه خط حمله (bullish three line strike)، یک الگوی شمعی برگشتی به‌حساب می‌آید که در طی یک روند نزولی شکل می‌گیرد. هر یک از کندل‌های تشکیل‌شده در این الگو، دارای کف پایین‌تر می‌باشند و در محدوده‌ای نزدیک به پایین کندل بسته می‌شوند. کندل چهارم در محدوده‌ای پایین‌تر از تمامی کندل‌ها باز شده اما حرکت صعودی قدرتمندی داشته و در محدوده‌ای بالاتر از کندل اول بسته می‌شود. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگوی شمعی برگشتی در 83 درصد از مواقع، بازگشت قیمتی را به درستی پیش‌بینی می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازگشت قیمتی می‌توانید از مطلب آموزشی «بازگشت قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

الگوی شمعی گپ و دو کندل سیاه (two black gapping)

الگوی الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ شمعی گپ و دو کندل سیاه، یک الگوی شمعی ادامه‌دهنده است که پس از ایجاد یک سقف در روند صعودی – که توسط یک شکاف قیمتی دنبال شده و دو کندل سیاه نیز پس از آن تشکیل می‌شوند – شناسایی می‌شود. این الگو احتمال نزول قیمت به سطوحی پایین‌تر را پیش‌بینی خواهد کرد، که خود می‌تواند نشان‌دهندهٔ احتمال وقوع یک روند نزولی بزرگ‌تر باشد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو کاهش قیمت‌ها را در حدود 68 درصد از مواقع، به‌درستی پیش‌بینی کرده است.

الگوی شمعی سه کلاغ سیاه (three black crows)

الگوی شمعی نزولی سه کلاغ سیاه یک الگوی شمعی برگشتی است. الگوی شمعیی که در نزدیکی سقف یک روند صعودی شروع‌شده، سپس توسط سه کندل سیاه دنبال می‌شود. این الگو، نزول قیمت‌ها به سطوح پایین‌تر را پیش‌بینی می‌کند، حرکت نزولی‌ای که خود می‌تواند آغازگر روند نزولی در مقیاسی بزرگ‌تر شود. نزولی‌ترین نسخه از این الگو در قلهٔ یک روند صعودی شکل می‌گیرد زیرا توانسته است خریدارانی که با استفاده از شتاب قیمتی وارد شده‌اند را به تله بیاندازند. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است کاهش قیمت‌ها را با موفقیت 78 درصدی پیش‌بینی کند.

الگوی شمعی ستاره عصرگاهی (evening star)

الگوی شمعی نزولی ستارهٔ شبانگاهی، یک الگوی شمعی بازگشتی می‌باشد که با یک کندل سفید بلند شروع می‌شود. کندلی که روند صعودی را به قله‌های جدید می‌رساند. سپس شاهد ایجاد یک شکاف قیمتی در بازار خواهیم بود، شکافی که باعث بالاتر رفتن قیمت‌ها نیز می‌شود. اما خریداران تازه در بالا نگه داشتن قیمت‌ها شکست می‌خورند که باعث ایجاد یک کندل کوچک می‌شود. در ادامه یک شکاف قیمتی به سمت پایین شکل می‌گیرد، شکافی که در پی آن کندل سوم تشکیل شده و این الگو تکمیل می‌شود. این الگو، ادامهٔ حرکت نزولی را پیش‌بینی کرده و احتمال وقوع روند نزولی در مقیاس بزرگ‌تر را نیز نشان می‌دهد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است نزول قیمت‌ها با دقت 72 درصدی پیش‌بینی کند.

الگوی شمعی کودک رها شده (abandoned baby)

الگوی شمعی بچه رهاشده صعودی (bullish abandoned baby)، یک الگوی شمعی برگشتی می‌باشد که در کف یک روند نزولی، پس از شکل‌گیری یک سری از کندل‌های سیاه، تشکیل می‌شود. در ابتدای شکل‌گیری این الگو، شاهد یک شکاف قیمتی به سمت پایین هستیم. اما فروشندگان تازه نمی‌توانند قیمت‌ها را پایین نگه دارند، که باعث شکل‌گیری یک کندل دوجی می‌شود. کندلی که قیمت (open) و (close) در آن، نزدیک به هم می‌باشند. در ادامه شاهد یک شکاف قیمتی صعودی هستیم که کندل صعودی تشکیل شده پس از آن، این الگو را تکمیل می‌کند. این الگو، ادامهٔ حرکت صعودی قیمت و تشکیل قله‌های بالاتر را پیش‌بینی می‌کند. همچنین احتمال شکل‌گیری یک روند صعودی در مقیاس بزرگ‌تر وجود دارد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است در 49.73 درصد از مواقع، صعودی بودن روند قیمت‌ها را به درستی پیش‌بینی کند.

جمع‌بندی

الگوهای شمعی توجه بسیاری از شرکت‌کنندگان بازار را به خود جلب کرده‌اند، اما بسیاری از الگوهای برگشتی یا ادامه‌دهنده در دنیای مدرن، از اتکاپذیری کافی برخوردار نیستند. خوشبختانه، آمار ارائه‌شده توسط توماس بولکوفسکی، نشان از اتکاپذیری دستهٔ کوچکی از الگوها را دارد، الگوهایی که می‌توانند سیگنال‌های خرید و یا فروش صادر می‌کنند.

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) یک نوع از الگوهای کندلی می‌باشد که سیگنال تغییر روند قیمتی را به ما می‌دهد. اما این تغییر روند قیمتی به حرکات قیمت قبل از آن نیز بستگی دارد. این الگو زمانی شکل می‌گیرد که بالاترین قیمت روز، قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن سهم همگی با یکدیگر برابر باشند. سایهٔ طولانی پایینی این الگو به ما نشان می‌دهد که در طی آن روز، فشار فروش (Selling Pressure) زیادی در بازار وجود داشته است، اما همزمان به ما اعلام می‌کند که خریداران توانسته‌اند این فشار را کنترل کنند و از سقوط بیش از حد قیمت جلوگیری کنند و در نهایت قیمت را در محدوده‌ای برابر با قیمت باز شدن آن‌روز ببندند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی شمعی دوجی می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی شمعی دوجی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

در پی یک روند نزولی، الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) نشان از یک افزایش قیمت احتمالی می‌دهد. پس از یک روند صعودی نیز، شکل‌گیری این کندل به ما نشان از افت احتمالی قیمت می‌دهد. در هر دو حالت، کندلی که پس از کندل دوجی شکل تشکیل می‌شود باید برای بررسی جهت آیندهٔ روند بازار مورد آنالیز قرار گیرد.

نکات کلیدی:

• یک الگوی شمعی دوجی سنجاقکی معمولاً پس از افزایش و یا پس از کاهش قیمت‌ها رخ می‌دهد.
• قیمت باز شدن، بالاترین قیمت طی روز و قیمت بسته شدن همگی باید با یکدیگر برابر باشند، و پایین‌ترین قیمت طی روز نیز به حدی پایین بوده باشد که باعث شکل‌گیری یک خط صاف طولانی (سایه زیرین طویل) شود. می‌توانیم شکل این کندل را به یک حرف تی بزرگ انگلیسی (T) نیز تشبیه کنیم.
• شکل‌گیری یک الگوی شمعی دوجی پس از افزایش قیمت‌ها می‌تواند هشداری در جهت کاهش احتمالی قیمت‌ها باشد. در این حالت شکل‌گیری و بسته شدن یک کندل منفی پس از کندل دوجی این نظر را تأیید می‌کند.
• شکل‌گیری یک کندل دوجی سنجاقکی پس از کاهش قیمت‌ها می‌تواند به ما هشدار افزایش قیمت‌ها را بدهد. به‌خصوص اگر کندل بعدی، کندلی صعودی (Bullish Candle) باشد.
• معامله‌گرانی که با استفاده از کندل‌ها معامله می‌کنند، معمولاً منتظر ایجاد کندل تأییدیه می‌مانند و سپس وارد معامله می‌شوند.

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) چه چیزهایی را به شما می‌گوید؟

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی الگویی نیست که به‌صورت معمول رخ دهد، اما زمانی که رخ می‌دهد معمولاً به‌عنوان یک نشان خطر و یا هشداری در جهت تغییر روند قیمتی در نظر گرفته می‌شود. اگر این کندل پس از افزایش قیمت‌ها شکل گیرد، نشان می‌دهد که فروشندگان توانسته‌اند در بازهٔ زمانی‌ای طی روز، کنترل بازار را در دست بگیرند و قیمت‌ها را تا جایی که سایهٔ کندل نشان می‌دهد پایین بیاورند. با وجود اینکه خریداران توانسته‌­اند قیمت‌ها را بالا نگه دارند، اما این فشار فروش ثبت شده می‌تواند به‌عنوان هشداری برای تضعیف روند و احتمال شکل‌گیری یک روند نزولی جدید باشد.

کندلی که پس از یک کندل نزولی دوجی سنجاقکی تشکیل می‌شود باید این بازگشت قیمتی را تأیید کند. قیمت در این کندل‌ها باید در سطحی زیر سطح کندل دوجی سنجاقکی بسته شود. اگر قیمت‌ها افزایش یافتند و در سطحی بالاتر بسته‌ شدند، الگوی کندل دوجی سنجاقک شکل ما بی‌اعتبار می‌شود و نمی‌توان از آن به‌عنوان هشداری برای بازگشت روند قیمتی استفاده نمود.

اما اگر کندل دوجی سنجاقکی پس از کاهش قیمت‌ها شکل گیرد، نشان می‌دهد که خریداران در بازهٔ زمانی از روز توانسته‌اند کنترل بازار را در دست بگیرند. هر چند فروشندگان، در نهایت توانستند قیمت را در سطح باز شدن آن روز ببندند. با این وجود، این سایهٔ طویل شکل گرفته می‌تواند به‌عنوان یک هشدار تغییر روند تعبیر شود. البته همهٔ اینها بستگی به کندل تأییدیه‌­ای دارد که پس از کندل دوجی سنجاقکی شکل می‌گیرد.

در این حالت، سیگنال زمانی تأیید می‌شود که کندل بعدی در سطحی بالاتر از کندل دوجی سنجاقکی بسته شود. هر چه رالی قیمتی انجام شده در این کندل قوی‌تر باشد بر شدت روند صعودی جدید می‌افزاید و آن را قابل اتکاتر و معتبرتر می‌کند.

معامله‌گران معمولاً در طی مدت زمان کوتاهی پس از تأییدیه‌های کندلی، به معاملات‌ وارد می‌شوند. اگر معامله‌گری قصد وارد شدن به موقعیت معاملاتی خرید را پس از رخ دادن یک بازگشت قیمتی صعودی داشته باشد، می‌تواند از دستور استاپ حفاظتی (Stop – Loss Order) که در سطحی زیر سطح کندل دوجی سنجاقکی قرار الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ گرفته است استفاده نماید. اگر معامله‌گر قصد ورود به معامله فروش را پس از شکل‌گیری یک بازگشت روند نزولی دارد، می‌تواند دستور استاپ حفاظتی را در سطحی بالاتر از سطح کندل دوجی سنجاقکی قرار دهد.

لازم به‌ذکر است که استفاده از دیگر اندیکاتورهای تکنیکال و دیگر روش‌های آنالیز بازار در کنار استفاده از اطلاعات کندل دوجی سنجاقکی مورد نیاز می‌باشند. به‌خصوص در چنین مواقعی که کندل شکل گرفته، نشان‌دهندهٔ عدم قطعیت در بازار می‌باشد و احتمال بازگشت قیمتی و همچنین احتمال عدم بازگشت قیمتی وجود دارد. به‌علاوه، یک کندل دوجی سنجاقکی با حجم معاملاتی بالا به‌طور کلی، بسیار قابل اتکاتر و معتبرتر از یک کندل دوجی سنجاقکی با حجم معاملاتی پایین می‌باشد. به صورت ایده‌آل، بهترین تأییدیه برای این کندل‌ها زمانی رخ می‌دهد که کندل تأییدیه، قیمت حرکتی قوی‌ای به سمت بالا و یا پایین داشته باشد و هم‌زمان حجم معاملاتی بالایی نیز داشته باشد.

به‌علاوه، باید این نکته را در نظر داشته باشید که کندل دوجی سنجاقکی می‌تواند به‌عنوان بخشی از الگوهای بزرگ نموداری نمایان شود، مانند انتهای الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern). پس بهتر است که در هنگام معاملات، به‌صورت کلی به نمودار نگاه کنید و تنها بر روی یک کندل خاص تمرکز نکنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی سر و شانه می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

مثال‌هایی از نحوهٔ استفاده از الگوی شمعی دوجی سنجاقکی

کندل‌های دوجی سنجاقکی بسیار کمیاب می‌باشند، زیرا که برای تشکیل این کندل‌ها باید قیمت‌های باز شدن (Open)، بالاترین قیمت روزانه (High) و قیمت بسته‌شدن (Close) همگی دقیقاً با یکدیگر برابر باشند. هر چند معمولاً مقدار اندکی تفاوت بین مقادیر قیمتی ذکر شده وجود دارد.

این مثال، نشان‌دهندهٔ شکل‌گیری یک الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (مرجع) در طی یک اصلاح افقی یک روند صعودی می‌باشد. کندل دوجی سنجاقکی به سطحی پایین‌تر از پایینِ کف ثبت‌شده رسیده و دوباره به سمت بالا توسط خریداران هل داده شده است.

پس از کندل دوجی سنجاقکی، قیمت به سمت بالا حرکت کرده و کندل‌های تولید شده بعدی این تأییدیه را به وجود آوردند که قیمت دوباره به روند صعودی خود بازگشته است. معامله‌گران می‌توانند در حین ثبت کندل تأییدیه و یا اندکی پس از ثبت شدن کامل آن وارد معامله شوند. یک دستور استاپ حفاظتی (Stop – Loss Order) می‌تواند در سطحی پایین‌تر از پایین‌ترین نقطهٔ کندل دوجی سنجاقکی قرار بگیرد.

این مثال نشان‌دهندهٔ میزان انعطاف‌پذیری‌ای است که کندل‌ها تأمین می‌کنند. قیمت تا قبل از شکل‌گیری کندل دوجی سنجاقکی هیچ‌گونه کاهش شدیدی را تجربه نکرده بود، اما پس از تجربهٔ این کاهش دوباره به بالا کشیده شده و روند سابق خودش (به سمت بالا) را ادامه داد. اگر بخواهیم به‌طور جزیی‌تری نگاه کنیم، در اینجا کندل دوجی سنجاقکی و کندل تأییدیه آن نشان‌دهنده ایجاد و تکمیل یک اصلاح کوتاه‌مدت در روند صعودی بودند.

تفاوت بین کندل دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) و کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji Candlestick)

کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji Candlestick) زمانی رخ می‌دهد که قیمت بسته‌شدن، قیمت بازشدن و پایین‌ترین قیمت طی روز با یکدیگر برابر باشند. این کندل دارای یک سایهٔ بالایی طویل می‌باشد. کندل دوجی سنگ قبر شبیه به یک حرف تی بزرگ انگلیسی برعکس می‌باشد. هر دو کندل‌های دوجی سنجاقکی و دوجی سنگ قبر نشان‌دهندهٔ ایجاد بازگشت احتمالی در روند می‌باشد، که البته باید منتظر تأیید شدن آن‌ها در کندل‌های بعدی بود.

محدودیت‌های استفاده از الگوی شمعی دوجی سنجاقکی

کندل دوجی سنجاقکی به‌ندرت رخ می‌دهد، بنابراین نمی‌توان به عنوان یک ابزار قابل اتکا برای تشخیص بازگشت‌های روندی (Trend Reversals) استفاده کرد. حتی در زمانی که این کندل‌ها شکل می‌گیرند، باز هم الگوهای قابل اتکایی نمی‌باشند. بنابراین هیچ‌گونه تضمینی از بازگشت قیمت و تغییر جهت روند را نمی‌توانیم از این کندل‌ها به‌دست آوریم.

همچنین باید به اندازهٔ کندل دوجی سنجاقکی در کنار کندل تأییدیه‌­اش توجه کرد زیرا در برخی مواقع، اندازهٔ دوجی به معنی قرار گرفتن دستور استاپ حفاظتی با فاصله‌ای بسیار زیاد از محل ورود به معامله می‌باشد. این بدین معنی است که معامله‌گر نیاز دارد تا محدودهٔ دیگری را به‌عنوان محل قرارگیری دستور استاپ حفاظتی (Stop Loss Order) انتخاب نماید، و یا ممکن است این معامله‌گر نیاز داشته باشد تا این موقعیت معاملاتی را رها کند. زیرا که قرار دادن دستور حفاظتی با فاصلهٔ زیاد از نقطه ورود به معامله ممکن است با میزان ریسک به سود (Risk to reward) مدنظر او نباشد.

تخمین میزان سود به‌دست آمده با کندل دوجی سنجاقکی نیز می‌تواند مشکل باشد زیرا که الگوهای کندلی به‌طور کلی اهداف قیمتی (Price Tragets) را تعیین نمی‌کند. می‌توان از روش‌های دیگر، مانند استفاده از دیگر الگوهای کندلی، اندیکاتورها (Technical Indicators) و یا استراتژی‌هایی که زمان و موقعیت خروج از معاملات با سود را فراهم می‌کنند، استفاده نمود.

معرفی و بررسی 12 الگوی شمعی محبوب

نمودارهای شمعی یکی از متداول ترین ابزارهای تکنیکالی است که برای تحلیل الگوهای قیمتی استفاده می شوند. این نمودارها قرن ها توسط معامله گران و سرمایه گذاران مورد استفاده قرار گرفته اند. آنها از نمودارهای شمعی برای این که الگویی پیدا کنند تا بتوانند روند قیمت را پیش بینی کنند، استفاده می کردند. در اینجا به بررسی معروف ترین و شناخته شده ترین الگوهای نمودارهای شمعی می پردازیم.

لازم است ابتدا با نمودارهای شمعی آشنا شوید. برای این منظور توصیه می شود حتما طلب زیر را مطالعه نمایید:

نحوه استفاده از الگوهای شمعی

الگوهای شمعی بسیار زیادی وجود دارند که معامله گران می توانند از آنها برای شناسایی مناطق مورد نظر خود استفاده کنند. از این الگوها می توان برای انجام مبادلات روزانه، تشخیص نوسان ها و حتی سرمایه گذاری بلند مدت استفاده کرد. برخی از این الگوها می توانند بینشی را در مورد تعادل بین خرید و فروش ها ارائه دهند. برخی دیگر ممکن است ادامه داشتن، معکوس شدن یا عدم نوسان در روند را نشان دهند.

ذکر این نکته ضروری است که الگوهای شمعی لزوما خود سیگنال خرید یا فروش نیستند. در عوض آنها نشان دهنده ساختار بازار و احتمال وجود فرصتی در آینده هستند. به همین دلیل همیشه بررسی و مشاهده الگوهای موجود در بازار مفید است.

به طور خلاصه و مثل همیشه باید گفت مانند هر ابزار دیگر تحلیل بازار، الگوهای شمعی نیز برای کاربردی شدن و دریافت سیگنال های صحیح، باید همراه با سایر تکنیک ها و شاخص ها به کار روند. از جمله این شاخص ها می توان به خط روند، میانگین متحرک، شاخص قدرت نسبی(RSI)، باند بولینگر، میانگین متحرک همگرایی واگرایی(MACD) و ابر ایچیموکو اشاره کرد.

الگوهای معکوس شدن روند به صعودی

الگوی هامر

یک شمع با فیتیله بلند که در پایین یک روند نزولی تشکیل می شود. در این الگو اندازه فیتیله پایینی باید حداقل دو برابر بدنه باشد.

الگوی هامر نشان می دهد که اگر چه فشار فروش زیاد است، اما موج خرید توانسته قیمت را در سطح بسته شدن شمع متوقف کرده و بازگرداند. شمع هامر می تواند قرمز و یا سبز باشد، اما شمع سبز نشان دهنده واکنش قوی موج خرید و افزایشی است.

الگوی هامر معکوس

این الگو دقیقا مشابه الگوی هامر است با این تفاوت که فیتیله بلند به جای پایین شمع در بالای آن قرار دارد. مشابه الگوی هامر اندازه فیتیله فوقانی باید حداقل دو برابر اندازه بدنه شمع باشد.

یک شمع هامر معکوس در انتهای یک روند نزولی رخ می دهد و می تواند نشان دهنده احتمال بالقوه معکوس شدن روند به سمت بالا باشد. قرار گرفتن فیتیله در بالای شمع نشان می دهد، اگر چه موج فروش توانسته قیمت را تا سطح بسته شدن شمع کاهش دهد، اما حرکت رو به پایین قیمت متوقف شده است. به این ترتیب هامر معکوس نشان می دهد که ممکن است به زودی موج خرید کنترل بازار را به دست گیرد.

الگوی سه مکعب یا سه سرباز سفید(Three White Soldiers)

الگوی سه سرباز سفید متشکل از سه شمع سبز پیاپی است که همگی درون بدنه شمع قبلی باز می شوند و در سطحی بالاتر از شمع قبلی بسته می شوند.

در حالت ایده آل شمع ها نباید فیتیله های بلندی داشته باشند، که نشان می دهد فشار مستمر موج خرید باعث افزایش قیمت شده است. از اندازه شمع ها و طول فیتیله ها می توان برای قضاوت در مورد احتمال ادامه یا اصلاح احتمالی قیمت استفاده کرد.

الگوی هارامی صعودی(Bullish harami)

الگوی هارامی صعودی شامل یک شمع قرمز بلند است که پس از آن یک شمع سبز کوچکتر که کاملا درون بدنه شمع قبلی باز شده، ایجاد می شود. این الگو نشان می دهد که حرکت نزولی کند شده و ممکن است به زودی به پایان برسد.

الگوهای معکوس شدن روند به نزولی

الگوی مرد دار زده(Hanging man)

این الگو معادل الگوی هامر، اما نزولی است. به طور معمول در انتهای یک روند صعودی با یک بدنه کوچک و یک فتیله بلند تشکیل می شود.

وجود فتیله بلند در پایین شمع نشان می دهد که یک فروش بزرگ وجود داشته، اما موج خرید توانسته کنترل بازار را مجددا بدست گیرد و قیمت را افزایش دهد. با توجه به این حرکت، پس از یک روند صعودی طولانی مدت، این فروش می تواند به عنوان هشداری باشد مبنی بر این که موج فروش ممکن است به زودی کنترل بازار را در اختیار بگیرد.

الگوی ستاره دنباله دار(Shooting star)

الگوی ستاره دنباله دار در حالت ایده آل از یک شمع با بدنه کوچک و یک فتیله بلند در بالا و یک فتیله کوتاه(یا بدون فتیله) در پایین تشکیل شده است. این الگو مشابه الگوی هامر معکوس است، اما در انتهای یک روند صعودی تشکیل می شود.

این شکل شمع نشان می دهد که قیمت بازار افزایش یافته؛ اما پس از آن موج فروش کنترل بازار را به دست گرفته و قیمت را کاهش داده است. برخی معامله گران ترجیح می دهند برای تایید الگو منتظر باز شدن شمع های بعدی باشند.

الگوی سه اهرم سیاه(Three black crows)

الگوی سه اهرم سیاه از سه شمع قرمز متوالی تشکیل شده که هر یک درون بدنه شمع قبلی باز و پایین تر از آن بسته می شوند.

این الگو معادل الگوی سه سرباز سفید، اما در حالت نزولی است. در حالت ایده آل، فیتیله ها نباید بلند باشند که این نشان دهنده وجود فشار فروش مداوم است. در این الگو نیز از اندازه شمع ها و طول فیتیله ها می توان در مورد احتمال ادامه روند نزولی قضاوت کرد.

الگوی هارامی نزولی

این الگو شامل یک شمع سبز بلند و سپس یک شمع قرمز کوچک است که بدنه آن کاملا درون بنده شمع قبلی قرار گرفته. این الگو نشان می دهد که فشار خرید در حال ضعیف شدن است و ممکن است روند معکوس شود.

الگوی پوشش ابر سیاه(Dark cloud cover)

این الگو شامل یک شمع قرمز است که کمی بالاتر از شمع سبز قبلی باز می شود، اما در وسط بدنه شمع قبلی بسته می شود. این الگو اغلب با حجم بالا همراه است که نشان می دهد حرکت ممکن است از صعودی به نزولی تغییر مسیر دهد. برخی معامله گران ممکن است برای تایید الگو منتظر شمع قرمز دوم یا سوم باشند.

الگوهای ادامه دهنده روند

الگوی سه واحد افزایشی(Rising three methods)

این الگو در یک روند صعودی تشکیل می شود و شامل سه شمع قرمز متوالی با بدنه های کوچک است که در ادامه یک روند صعودی تشکیل می شوند. در حالت ایده آل، شمع های قرمز محدوده شمع سبز قبلی را رد نمی کنند.

در ادامه با ایجاد یک شمع سبز با بدنه بزرگ، الگو تایید می شود و این نشان می دهد که موج خرید دوباره روند را در دست گرفته است.

الگوی سه واحد کاهشی(Falling three methods)

این الگو برعکس الگوی سه واحد افزایشی بوده و نشان دهنده ادامه روند نزولی است.

الگوهای دوجی(Doji)

الگوهای دوجی زمانی شکل می گیرند که سطح باز شدن و بسته شدن شمع بسیار نزدیک به هم است. قیمت می تواند در بازه زمانی شمع افزایش و کاهش داشته باشد، اما در نهایت نزدیک سطح باز شدن شمع، بسته می شود. به این ترتیب یک شمع دوجی می تواند نشان دهنده وجود تردید بین نیروی خرید و فروش باشد. با این وجود تفسیر شمع دوجی بسیار بستگی به شرایط دارد.

بسته به جایی که شمع باز یا بسته می شود، یک شمع دوجی می تواند نشان دهنده موارد زیر باشد:

الگوی دوجی مقبره ای(Gravestone Doji)

این شمع نشان دهنده معکوس شدن روند به نزولی است و دارای یک فیتیله بلند در بالا بوده که سطح باز و بسته شدن بدنه شمع نزدیک به هم است.

الگوی دوجی پا بلند

این الگو نشان دهنده برابری قدرت خریداران و فروشندگان در بازه زمانی شمع مربوطه است. در این شمع طول فیتیله بالا و پایین تقریبا برابر است.

الگوی دوجی سنجاقکی

این شمع نیز مانند سایر شمع های دوجی دارای بدنه ای کوچک است. شمع دوجی سنجاقکی دارای یک فیتیله بلند در پایین بدنه بوده که تحلیل آن بسته به موقعیت می تواند نزولی یا صعودی باشد.

طبق تعریف دقیق شمع های دوجی، سطح باز و بسته شدن شمع باید دقیقا یکسان باشد. اما اگر سطح باز و بسته شدن شمع دقیقا یکسان نباشد ولی بسیار به هم نزدیک باشد، تکلیف چیست؟ به این نوع شمع ها، الگوهای دوکی شکل(بدنه ای کوتاه با فیتیله هایی بلند در بالا و پایین) گفته می شود. با این حال از آنجا که بازار ارزهای رمزنگاری می تواند بسیار بی ثبات باشند، وجود یک شمع دوجی دقیق بسیار نادر است. به این ترتیب شمع های دوکی شکل اغلب به عنوان شمع های دوجی تفسیر می شوند.

اگر الگوی دوکی در انتهای یک روند صعودی ظاهر شود به این معنی است که خریدار زیادی باقی نمانده و احتمال تغییر روند وجود دارد. برعکس، اگر این شمع در انتهای یک الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ روند نزولی مشاهده شود یعنی تعداد فروشندگان کاهش یافته و روند به زودی معکوس می شود.

الگوهای شمعی بر اساس شکاف قیمت

الگوهای شمعی زیادی وجود دارند که برای شکاف قیمت استفاده می شوند. یک شکاف قیمتی زمانی شکل می گیرد که یک دارایی بالاتر یا پایین تر از قیمتی که بسته شده، در شمع جدید باز شود که این یک شکاف یا اصطلاحا گپ را بین دو شمع ایجاد می کند. از آنجا که در بازار ارزهای رمزنگاری مبادلات به صورت شبانه روزی انجام می شود، این نوع شکاف در این بازار وجود ندارد.

نتیجه گیری

آشنایی با الگوهای شمعی برای هر معامله گری ضروری است، حتی اگر از آنها مستقیما در استراتژی های معاملاتی خود استفاده نکند.

اگر چه بدون شک استفاده از این الگوها می تواند برای تحلیل بازار بسیار مفید باشد، باید این نکته را یادآور شد که الگوهای شمعی مبتنی بر اصول یا قوانین علمی نیستند. این الگوها ترسیم کننده نیروهای خرید و فروشی هستند که در نهایت بازار را هدایت می کنند.

پنج مورد از قوی‌ترین الگوهای شمعی در تحلیل تکنیکال کدامند؟

پنج مورد از قوی‌ترین الگوهای شمعی در تحلیل تکنیکال کدامند؟

نمودارهای شمعی، ابزاری تکنیکال هستند که دیتاهای مختلف بازه‌های زمانی متفاوت را در یک کندل قیمتی (price candlestick) به نمایش می‌گذارند. این موارد باعث شده است که آن‌ها در برابر میله‌های ساده قیمتی (price bar)، از کاربرد بیشتری برخوردار باشند. کندل‌ها، الگوهایی می‌سازند که می‌توان با استفاده از آن‌ها، به پیش‌بینی جهت حرکت قیمت پرداخت. استفاده از کدهای رنگی مناسب، به کاربرد این ابزار تکنیکالی می‌افزاید. ابزاری که سابقهٔ استفاده از آن به قرن 18ام و معامله‌گران برنج ژاپنی، برمی‌گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کندل استیک می‌توانید از مطلب آموزشی «کندل استیک در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

استیو نیسون (Steve Nison) با کتاب مشهور خود (Japanese Candlestick Charting Techniques) که در سال 1991 منتشر شد، الگوهای شمعی را به دنیای غرب معرفی کرد. بسیاری از معامله‌گران امروزه از این الگوها استفاده می‌کنند. الگوهایی که دارای اسامی جالبی مانند الگوی شمعی پوشش ابر سیاه نزولی (bearish dark cloud cover)، ستاره شبانگاهی (evening star) و یا الگوی شمعی سه کلاغ سیاه (three black crows) می‌باشند. به‌علاوه، الگوهای تک میله‌ای، مانند دوجی‌ها (doji candlestick) و چکش‌ها (hammer candlestick) می‌باشند، در بسیاری از استراتژی‌های معامله‌گری کوتاه‌مدت و یا بلندمدت استفاده می‌شوند.

نکات کلیدی:

• الگوهای شمعی که ابزارهای معاملاتی تکنیکالی می‌باشند، قرن‌ها برای پیش‌بینی جهت حرکت قیمت استفاده‌شده‌اند.
• الگوهای شمعی متنوعی وجود دارد که از آن‌ها برای پیش‌بینی جهت حرکت قیمت و شتاب حرکتی قیمت استفاده می‌شوند، از این الگوها می‌توان به الگوی شمعی (three line stirke)، الگوی شمعی (two black gapping)، سه کلاغ سیاه، ستاره شبانگاهی و الگوی شمعی کودک رهاشده اشاره کرد.
• هرچند، در نظر داشته باشید که سیگنال‌های تولیدشده توسط این الگوهای شمعی، ممکن است از اِتکاپذیری کافی در دنیای الکترونیکی امروز برخوردار نباشند.

اتکاپذیری الگوهای شمعی

تمامی الگوهای شمعی به‌خوبی کار نمی‌کنند. محبوبیت بالای آن‌ها، باعث کاهش اتکاپذیری آن‌ها شده است زیرا ساختار آن‌ها توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ (Hedge Funds) و الگوریتم‌های استفاده‌شده توسط آن‌ها، شکسته می‌شود. بازیگرانی قدرتمند که بر سرعت بالای‌شان برای معامله در مقابل سرمایه‌گذاران خرد و مدیران مالی سنتی (traditional fund managers) استفاده می‌کنند.

به بیان دیگر، مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگ، از نرم‌افزارها جهت ایجاد یک تَله برای معامله‌گرانی که منتظر نتایج صعودی و یا نزولی هستند، استفاده می‌کنند. هرچند، الگوهای قابل اتکایی نیز در نمودار شکل می‌گیرند، که فرصت‌های معاملاتی را برای سود کوتاه‌مدت و یا بلندمدت فراهم می‌کنند.

در این مقاله ما به بررسی 5 الگوی شمعی شمعی پرداخته‌ایم که عملکرد بسیار خوبی در بازار از خود نشان داده‌اند. هر یک از این الگوها به کندل‌های اطراف خود بستگی دارند و در پیش‌بینی حرکات قیمت به‌سطوح بالاتر و یا پایین‌تر کاربرد دارند. این الگوها دارای دو محدودیت اصلی می‌باشند:

1. آن‌ها تنها در محدودهٔ نموداری که دیده می‌شوند کار می‌کنند، نمودارهایی که می‌توانند میان روزی (intraday)، روزانه، هفتگی و یا ماهانه باشند.
2. قدرت این الگوها پس از تشکیل کامل و ایجاد 3 تا 5 کندل دیگر،‌ کاهش می‌یابد.

عملکرد کندل استیک

این بررسی بر کتاب توماس بولکوفسکی (Thomas Bulkowski) – که سازندهٔ رده‌بندی الگوهای شمعی در کتاب خود (Encyclopedia of Candlestick Charts) می‌باشد – اتکا دارد. او دو حالت را برای نتایج احتمالی این الگوها پیشنهاد می‌دهد:

1. بازگشت – الگوهای بازگشتی کندلی می‌توانند تغییر در جهت حرکت قیمتی را پیش‌بینی کنند. – الگوهایی که نشان‌دهندهٔ ادامه حرکت قیمت در جهت روند قالب، می‌باشند.

در مثال‌های زیر، کندل‌های توخالی سفید نشان‌دهندهٔ بالاتر بودن قیمت بسته شدن نسبت به قیمت باز شدن می‌باشد، در حالی که کندل‌های سیاه رنگ نشان‌دهندهٔ پایین‌تر قرار گرفتن قیمت بسته شدن نسبت به قیمت باز شدن، است.

الگوی شمعی سه خط حمله (three line strike)

الگوی شمعی صعودی سه خط حمله (bullish three line strike)، یک الگوی شمعی برگشتی به‌حساب می‌آید که در طی یک روند نزولی شکل می‌گیرد. هر یک از کندل‌های تشکیل‌شده در این الگو، دارای کف پایین‌تر می‌باشند و در محدوده‌ای نزدیک به پایین کندل بسته می‌شوند. کندل چهارم در محدوده‌ای پایین‌تر از تمامی کندل‌ها باز شده اما حرکت صعودی قدرتمندی داشته و در محدوده‌ای بالاتر از کندل اول بسته می‌شود. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگوی شمعی برگشتی در 83 درصد از مواقع، بازگشت قیمتی را به درستی پیش‌بینی می‌کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بازگشت قیمتی می‌توانید از مطلب آموزشی «بازگشت قیمتی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

الگوی شمعی گپ و دو کندل سیاه (two black gapping)

الگوی شمعی گپ و دو کندل سیاه، یک الگوی شمعی ادامه‌دهنده است که پس از ایجاد یک سقف در روند صعودی – که توسط یک شکاف قیمتی دنبال شده و دو کندل سیاه نیز پس از آن تشکیل می‌شوند – شناسایی می‌شود. این الگو احتمال نزول قیمت به سطوحی پایین‌تر را پیش‌بینی خواهد کرد، که خود می‌تواند نشان‌دهندهٔ احتمال وقوع یک روند نزولی بزرگ‌تر باشد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو کاهش قیمت‌ها را در حدود 68 درصد از مواقع، به‌درستی پیش‌بینی کرده است.

الگوی شمعی سه کلاغ سیاه (three black crows)

الگوی شمعی نزولی سه کلاغ سیاه یک الگوی شمعی برگشتی است. الگوی شمعیی که در نزدیکی سقف یک روند صعودی شروع‌شده، سپس توسط سه کندل سیاه دنبال می‌شود. این الگو، نزول قیمت‌ها به سطوح پایین‌تر را پیش‌بینی می‌کند، حرکت نزولی‌ای که خود می‌تواند آغازگر روند نزولی در مقیاسی بزرگ‌تر شود. نزولی‌ترین نسخه از این الگو در قلهٔ یک روند صعودی شکل می‌گیرد زیرا توانسته است خریدارانی که با استفاده از شتاب قیمتی وارد شده‌اند را به تله بیاندازند. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است کاهش قیمت‌ها را با موفقیت 78 درصدی پیش‌بینی کند.

الگوی شمعی ستاره عصرگاهی (evening star)

الگوی شمعی نزولی ستارهٔ شبانگاهی، یک الگوی شمعی بازگشتی می‌باشد که با یک کندل سفید بلند شروع می‌شود. کندلی که روند صعودی را به قله‌های جدید می‌رساند. سپس شاهد ایجاد یک شکاف قیمتی در بازار خواهیم بود، شکافی که باعث بالاتر رفتن قیمت‌ها نیز می‌شود. اما خریداران تازه در بالا نگه داشتن قیمت‌ها شکست می‌خورند که باعث ایجاد یک کندل کوچک می‌شود. در ادامه یک شکاف قیمتی به سمت پایین شکل می‌گیرد، شکافی که در پی آن کندل سوم تشکیل شده و این الگو تکمیل می‌شود. این الگو، ادامهٔ حرکت نزولی را پیش‌بینی کرده و احتمال وقوع روند نزولی در مقیاس بزرگ‌تر را نیز نشان می‌دهد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است نزول قیمت‌ها با دقت 72 درصدی پیش‌بینی کند.

الگوی شمعی کودک رها شده (abandoned baby)

الگوی شمعی بچه رهاشده صعودی (bullish abandoned baby)، یک الگوی شمعی برگشتی می‌باشد که در کف یک روند نزولی، پس از شکل‌گیری یک سری از کندل‌های سیاه، تشکیل می‌شود. در ابتدای شکل‌گیری این الگو، شاهد یک شکاف قیمتی به سمت پایین هستیم. اما فروشندگان تازه نمی‌توانند قیمت‌ها را پایین نگه دارند، که باعث شکل‌گیری یک کندل دوجی می‌شود. کندلی که قیمت (open) و (close) در آن، نزدیک به هم می‌باشند. در ادامه شاهد یک شکاف قیمتی صعودی هستیم که کندل صعودی تشکیل شده پس از آن، این الگو را تکمیل می‌کند. این الگو، ادامهٔ حرکت صعودی قیمت و تشکیل قله‌های بالاتر را پیش‌بینی می‌کند. همچنین احتمال شکل‌گیری یک روند صعودی در مقیاس بزرگ‌تر وجود دارد. براساس تحقیقات بولکوفسکی، این الگو توانسته است در 49.73 درصد از مواقع، صعودی بودن روند قیمت‌ها را به درستی پیش‌بینی کند.

جمع‌بندی

الگوهای شمعی توجه بسیاری از شرکت‌کنندگان بازار را به خود جلب کرده‌اند، اما بسیاری از الگوهای برگشتی یا ادامه‌دهنده در دنیای مدرن، از اتکاپذیری کافی برخوردار نیستند. خوشبختانه، آمار ارائه‌شده توسط توماس بولکوفسکی، نشان از اتکاپذیری دستهٔ کوچکی از الگوها را دارد، الگوهایی که می‌توانند سیگنال‌های خرید و یا فروش صادر می‌کنند.

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) یک نوع از الگوهای کندلی می‌باشد که سیگنال تغییر روند قیمتی را به ما می‌دهد. اما این تغییر روند قیمتی به حرکات قیمت قبل از آن نیز بستگی دارد. این الگو زمانی شکل می‌گیرد که بالاترین قیمت روز، قیمت باز شدن و قیمت بسته شدن سهم همگی با یکدیگر برابر باشند. سایهٔ طولانی پایینی این الگو به ما نشان می‌دهد که در طی آن روز، فشار فروش (Selling Pressure) زیادی در بازار وجود داشته است، اما همزمان به ما اعلام می‌کند که خریداران توانسته‌اند این فشار را کنترل کنند و از سقوط بیش از حد قیمت جلوگیری کنند و در نهایت قیمت را در محدوده‌ای برابر با قیمت باز شدن آن‌روز ببندند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی شمعی دوجی می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی شمعی دوجی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

در پی یک روند نزولی، الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) نشان از یک افزایش قیمت احتمالی می‌دهد. پس از یک روند صعودی نیز، شکل‌گیری این کندل به ما نشان از افت احتمالی قیمت می‌دهد. در هر دو حالت، کندلی که پس از کندل دوجی شکل تشکیل می‌شود باید برای بررسی جهت آیندهٔ روند بازار مورد آنالیز قرار گیرد.

نکات کلیدی:

• یک الگوی شمعی دوجی سنجاقکی معمولاً پس از افزایش و یا پس از کاهش قیمت‌ها رخ می‌دهد.
• قیمت باز شدن، بالاترین قیمت طی روز و قیمت بسته شدن همگی باید با یکدیگر برابر باشند، و پایین‌ترین قیمت طی روز نیز به حدی پایین بوده باشد که باعث شکل‌گیری یک خط صاف طولانی (سایه زیرین طویل) شود. می‌توانیم شکل این کندل را به یک حرف تی بزرگ انگلیسی (T) نیز تشبیه کنیم.
• شکل‌گیری یک الگوی شمعی دوجی پس از افزایش قیمت‌ها می‌تواند هشداری در جهت کاهش احتمالی قیمت‌ها باشد. در این حالت شکل‌گیری و بسته شدن یک کندل منفی پس از کندل دوجی این نظر را تأیید می‌کند.
• شکل‌گیری یک کندل دوجی سنجاقکی پس از کاهش قیمت‌ها می‌تواند به ما هشدار افزایش قیمت‌ها را بدهد. به‌خصوص اگر کندل بعدی، کندلی صعودی (Bullish Candle) باشد.
• معامله‌گرانی که با استفاده از کندل‌ها معامله می‌کنند، معمولاً منتظر ایجاد کندل تأییدیه می‌مانند و سپس وارد معامله می‌شوند.

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) چه چیزهایی را به شما می‌گوید؟

الگوی شمعی دوجی سنجاقکی الگویی نیست که به‌صورت معمول رخ دهد، اما زمانی که رخ می‌دهد معمولاً به‌عنوان یک نشان خطر و یا هشداری در جهت تغییر روند قیمتی در نظر گرفته می‌شود. اگر این کندل پس از افزایش قیمت‌ها شکل گیرد، نشان می‌دهد که فروشندگان توانسته‌اند در بازهٔ زمانی‌ای طی روز، کنترل بازار را در دست بگیرند و قیمت‌ها را تا جایی که سایهٔ کندل نشان می‌دهد پایین بیاورند. با وجود اینکه خریداران توانسته‌­اند قیمت‌ها را بالا نگه دارند، اما این فشار فروش ثبت شده می‌تواند به‌عنوان هشداری برای تضعیف روند و احتمال شکل‌گیری یک روند نزولی جدید باشد.

کندلی که پس از یک کندل نزولی دوجی سنجاقکی تشکیل می‌شود باید این بازگشت قیمتی را تأیید کند. قیمت در این کندل‌ها باید در سطحی زیر سطح کندل دوجی سنجاقکی بسته شود. اگر قیمت‌ها افزایش یافتند و در سطحی بالاتر بسته‌ شدند، الگوی کندل دوجی سنجاقک شکل ما بی‌اعتبار می‌شود و نمی‌توان از آن به‌عنوان هشداری برای بازگشت روند قیمتی استفاده نمود.

اما اگر کندل دوجی سنجاقکی پس از کاهش قیمت‌ها شکل گیرد، نشان می‌دهد که خریداران در بازهٔ زمانی از روز توانسته‌اند کنترل بازار را در دست بگیرند. هر چند فروشندگان، در نهایت توانستند قیمت را در سطح باز شدن آن روز ببندند. با این وجود، این سایهٔ طویل شکل گرفته می‌تواند به‌عنوان یک هشدار تغییر روند تعبیر شود. البته همهٔ اینها بستگی به کندل تأییدیه‌­ای دارد که پس از کندل دوجی سنجاقکی شکل می‌گیرد.

در این حالت، سیگنال زمانی تأیید می‌شود که کندل بعدی در سطحی بالاتر از کندل دوجی سنجاقکی بسته شود. هر چه رالی قیمتی انجام شده در این کندل قوی‌تر باشد بر شدت روند صعودی جدید می‌افزاید و آن را قابل اتکاتر و معتبرتر می‌کند.

معامله‌گران معمولاً در طی مدت زمان کوتاهی پس از تأییدیه‌های کندلی، به معاملات‌ وارد می‌شوند. اگر معامله‌گری قصد وارد شدن به موقعیت معاملاتی خرید را پس از رخ دادن یک بازگشت قیمتی صعودی داشته باشد، می‌تواند از دستور استاپ حفاظتی (Stop – Loss Order) که در سطحی زیر سطح کندل دوجی سنجاقکی قرار گرفته است استفاده نماید. اگر معامله‌گر قصد ورود به معامله فروش را پس از شکل‌گیری یک بازگشت روند نزولی دارد، می‌تواند دستور استاپ حفاظتی را در سطحی بالاتر از سطح کندل دوجی سنجاقکی قرار دهد.

لازم به‌ذکر است که استفاده از دیگر اندیکاتورهای تکنیکال و الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ الگوهای شمعی (Candlestick) چیست؟ دیگر روش‌های آنالیز بازار در کنار استفاده از اطلاعات کندل دوجی سنجاقکی مورد نیاز می‌باشند. به‌خصوص در چنین مواقعی که کندل شکل گرفته، نشان‌دهندهٔ عدم قطعیت در بازار می‌باشد و احتمال بازگشت قیمتی و همچنین احتمال عدم بازگشت قیمتی وجود دارد. به‌علاوه، یک کندل دوجی سنجاقکی با حجم معاملاتی بالا به‌طور کلی، بسیار قابل اتکاتر و معتبرتر از یک کندل دوجی سنجاقکی با حجم معاملاتی پایین می‌باشد. به صورت ایده‌آل، بهترین تأییدیه برای این کندل‌ها زمانی رخ می‌دهد که کندل تأییدیه، قیمت حرکتی قوی‌ای به سمت بالا و یا پایین داشته باشد و هم‌زمان حجم معاملاتی بالایی نیز داشته باشد.

به‌علاوه، باید این نکته را در نظر داشته باشید که کندل دوجی سنجاقکی می‌تواند به‌عنوان بخشی از الگوهای بزرگ نموداری نمایان شود، مانند انتهای الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern). پس بهتر است که در هنگام معاملات، به‌صورت کلی به نمودار نگاه کنید و تنها بر روی یک کندل خاص تمرکز نکنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد الگوی سر و شانه می‌توانید از مطلب آموزشی «الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

مثال‌هایی از نحوهٔ استفاده از الگوی شمعی دوجی سنجاقکی

کندل‌های دوجی سنجاقکی بسیار کمیاب می‌باشند، زیرا که برای تشکیل این کندل‌ها باید قیمت‌های باز شدن (Open)، بالاترین قیمت روزانه (High) و قیمت بسته‌شدن (Close) همگی دقیقاً با یکدیگر برابر باشند. هر چند معمولاً مقدار اندکی تفاوت بین مقادیر قیمتی ذکر شده وجود دارد.

این مثال، نشان‌دهندهٔ شکل‌گیری یک الگوی شمعی دوجی سنجاقکی (مرجع) در طی یک اصلاح افقی یک روند صعودی می‌باشد. کندل دوجی سنجاقکی به سطحی پایین‌تر از پایینِ کف ثبت‌شده رسیده و دوباره به سمت بالا توسط خریداران هل داده شده است.

پس از کندل دوجی سنجاقکی، قیمت به سمت بالا حرکت کرده و کندل‌های تولید شده بعدی این تأییدیه را به وجود آوردند که قیمت دوباره به روند صعودی خود بازگشته است. معامله‌گران می‌توانند در حین ثبت کندل تأییدیه و یا اندکی پس از ثبت شدن کامل آن وارد معامله شوند. یک دستور استاپ حفاظتی (Stop – Loss Order) می‌تواند در سطحی پایین‌تر از پایین‌ترین نقطهٔ کندل دوجی سنجاقکی قرار بگیرد.

این مثال نشان‌دهندهٔ میزان انعطاف‌پذیری‌ای است که کندل‌ها تأمین می‌کنند. قیمت تا قبل از شکل‌گیری کندل دوجی سنجاقکی هیچ‌گونه کاهش شدیدی را تجربه نکرده بود، اما پس از تجربهٔ این کاهش دوباره به بالا کشیده شده و روند سابق خودش (به سمت بالا) را ادامه داد. اگر بخواهیم به‌طور جزیی‌تری نگاه کنیم، در اینجا کندل دوجی سنجاقکی و کندل تأییدیه آن نشان‌دهنده ایجاد و تکمیل یک اصلاح کوتاه‌مدت در روند صعودی بودند.

تفاوت بین کندل دوجی سنجاقکی (Dragonfly Doji Candlestick) و کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji Candlestick)

کندل دوجی سنگ قبر (Gravestone Doji Candlestick) زمانی رخ می‌دهد که قیمت بسته‌شدن، قیمت بازشدن و پایین‌ترین قیمت طی روز با یکدیگر برابر باشند. این کندل دارای یک سایهٔ بالایی طویل می‌باشد. کندل دوجی سنگ قبر شبیه به یک حرف تی بزرگ انگلیسی برعکس می‌باشد. هر دو کندل‌های دوجی سنجاقکی و دوجی سنگ قبر نشان‌دهندهٔ ایجاد بازگشت احتمالی در روند می‌باشد، که البته باید منتظر تأیید شدن آن‌ها در کندل‌های بعدی بود.

محدودیت‌های استفاده از الگوی شمعی دوجی سنجاقکی

کندل دوجی سنجاقکی به‌ندرت رخ می‌دهد، بنابراین نمی‌توان به عنوان یک ابزار قابل اتکا برای تشخیص بازگشت‌های روندی (Trend Reversals) استفاده کرد. حتی در زمانی که این کندل‌ها شکل می‌گیرند، باز هم الگوهای قابل اتکایی نمی‌باشند. بنابراین هیچ‌گونه تضمینی از بازگشت قیمت و تغییر جهت روند را نمی‌توانیم از این کندل‌ها به‌دست آوریم.

همچنین باید به اندازهٔ کندل دوجی سنجاقکی در کنار کندل تأییدیه‌­اش توجه کرد زیرا در برخی مواقع، اندازهٔ دوجی به معنی قرار گرفتن دستور استاپ حفاظتی با فاصله‌ای بسیار زیاد از محل ورود به معامله می‌باشد. این بدین معنی است که معامله‌گر نیاز دارد تا محدودهٔ دیگری را به‌عنوان محل قرارگیری دستور استاپ حفاظتی (Stop Loss Order) انتخاب نماید، و یا ممکن است این معامله‌گر نیاز داشته باشد تا این موقعیت معاملاتی را رها کند. زیرا که قرار دادن دستور حفاظتی با فاصلهٔ زیاد از نقطه ورود به معامله ممکن است با میزان ریسک به سود (Risk to reward) مدنظر او نباشد.

تخمین میزان سود به‌دست آمده با کندل دوجی سنجاقکی نیز می‌تواند مشکل باشد زیرا که الگوهای کندلی به‌طور کلی اهداف قیمتی (Price Tragets) را تعیین نمی‌کند. می‌توان از روش‌های دیگر، مانند استفاده از دیگر الگوهای کندلی، اندیکاتورها (Technical Indicators) و یا استراتژی‌هایی که زمان و موقعیت خروج از معاملات با سود را فراهم می‌کنند، استفاده نمود.