انواع بازار های مالی

انواع معامله گر در بازارهای مالی ، شما جز کدام دسته از معامله گران هستید؟
در برخی از محفل ها و دروه همی هایی که انواع معامله گران حرفه ای حضور دارند، به بحث میپردازیم اولین سوالی که برای شروع بحث بین دو نفر مطرح می شود این است که چه استراتژی معاملاتی و در چه تایم فریمی معامله میکنید.
پس دانستن این مبحث برای انتخاب بهترین استراتژی معاملاتی ویژه شما بسیار واجب است تا متناسب با شخصیت و روحیه تان بهترین نوع معامله گری را انتخاب کنید.
معامله گران در بازارهای مالی متناسب با شخصیت و روحیه خود دست به معامله میزنند. برخی از معامله گران صبور هستند و برخی عجول، بعضی از آنها روزی 10 معامله (ترید) انجام میدهند و بعضی دیگر تنها ماهی 2 الی 3 معامله انجام می دهند.
نکته بسیار مهمی که باید در نظر داشته باشیم این است که هیچکدام از این سبک های معامله بر دیگری ارجحیت یا برتری ندارد و تنها متناسب با روحیه و استراتژی معاملاتی آن فرد انتخاب می شود.
اسکالپر (Scalper)
اسکالپر ها در تایم فریم های بسیار کوچک مثل ۵ دقیقه و ۱ دقیقه معامله می کنند و ممکن است چند ده معامله ( ترید ) در طول یک روز انجام دهند. معمولا اسکالپر ها نهایتا در همان روز پوزیشن باز دارند و در هنگامی که در بازار نیستند پوزیشن باز نمیکنند. این افراد عموما روحیه جنگنده دارند و بسیار مسلط و واقع گرایانه به بازار نگاه میکنند.
نکته ای که باید به عنوان اسکالپر در نظر بگیرید این است که حرفه ای ترین اسکالپر ها بعد از باز کردن پوزیشن بلافاصله متناسب با تحلیلشان حد ضرر خود را در بازار میگذارند و ممکن است تعدادی از پوزیشن ها با حد ضرر بسته شوند اما در مجموع روز سود خوبی نصیبشان میشود . اگر شما هم روحیه جنگنده ای دارید و یا علاقه به سود روزانه و لحظه ای دارید جز این دسته معامله گران هستید.( انواع بازار های مالی نکته مهم: کلا اگر صبر ایوب ندارید و تحلیل گر بسیار حرفه ای نیستید به هیچ عنوان این سبک به شما پیشنهاد نمی شود.)
در مجموعه سرمایه گذاری کازیوه شهاب به 20 درصد سرمایه موجود را اسکالپینگ میکند و به صورت روزانه سود میگیرد.
مومنتوم تریدر (momentum trader)
یکی دیگر از انواع معامله گر در بازارهای مالی ومنتوم تریدر هستند. مومنتوم تریدر یا همان معامله گر مومنتومی به دنبال تغییر روند ها میگردنند و در نقاطی که بازار شروع حرکت چشم گیری دارد با حجم بسیار سنگینی وارد معامله می شوند و منتظر سود آرمانی خود می شوند. مومنتوم تریدر های عموما از اندیکاتوهای MACD و انواع بازار های مالی تحلیل بر اساس واگرایی ها و همچنین میانگین متحرک های بلند مدت استفاده میکنند.
مومنتوم تریدرها از آن دسته افرادی هستند که متناسب با استراتژی معاملاتی آنها شاید در ماه یک الی دو سیگنال خوب را در بازار دریافت کنند و سود خوبی به جیب بزنند ولی با توجه به حجم سنگینی که وارد میکنند ریسک بالایی را هم متحمل هستند. شعار این افراد این است که “چرا 24 ساعته تو بازار باشم راحت تر سود میگیرم” این افراد عموما شاید 2 بار در روز بازار را چک کنند و استرس کمتری را متحمل هستند.
در صندوق های سرمایه گذاری portfolio manager وظیفه انتخاب بهترین ارز دیجیتال یا سهام را با این نوع معامله گری بر عهده دارد.
معامله گران بلند مدت (position trading)
این معامله گران به سرمایه گذار هم معروف هستند چرا که متناسب با حرکت اقتصادی و نگاه به اقتصاد خرد و کلان وارد معامله میشوند و بین 1 ماه تا 1 سال و یا حتی بیشتر در معامله باقی می مانند. دقیقا مثل سرمایه گذاران ابتدایی بیتکوین با نگاه بلند مدت روی بیتکوین سرمایه گذاری کردند و خوب 3 4 سال صبر کردند و سرمایه خوبی به جیب زدند.
معامله گران بلند مدت خیلی بر بازار مسلط هستند و اخبار فاندامنتال را بسیار دقیق تحلیل و دنبال می کنند. استراتژی معاملاتی آنها بیشتر بر پایه فلسفه وجودی سهام یا ارزهای دیجی
در مجموعه سرمایه گذاری کازیوه آرش که در بورس آلمان هم فعال است در بازار بورس بیشتر این نوع معامله گری را انتخاب میکند.
معامله گران نوسانی (Swing traders)
یکی دیگر از انواع معامله گر در بازارهای مالی معامله گران نوسانی هستند. این دسته از معامله گران، میان مدتی می باشند و مدت زمان معاملاتشان بین یکی دو روز تا 1 هفته است. ابزاری که این معامله گران استفاده میکنند بیشتر میانگین متحرک و استاکستیک میباشد و در بازه 1 الی 4 ساعته تحلیل میکنند. این معامله گران منتظر پوزیشن های خوب در کانال های و همچنین متظر نقاط شکست میمانند و معمولا حد ضرر بالاتری برای خود تعیین میکنند.
آربیتراژ تریدر (Arbitrage Trader)
پیش از هر چیز، ابتدا اجازه دهید تا شما را با معنا و مفهوم آربیتراژ آشنا کنیم. در علم اقتصاد، آربیتراژ به معنای کسب سود از اختلاف بهوجود آمده در دو و یا حتی چند بازار مختلف است. در معنای کلی، آربیتراژ بیشتر به مکان متفاوت وابسته بوده اما گاهی اوقات، زمان نیز میتواند در آربیتراژ معنا پیدا کند.
برای مثال قیمت دلار سلیمانیه در یک روز با قیمت دلار تهران بسیار تفاوت قیمتی دارد و این تفاوت قیمت باعث کسب سود میشود.
در بازار کریپتوکارنسی و ارزهای دیجیتال برای مثال در نوسانات شدید بازار قیمت بیتکوین در صرافی بایننس با قیمت بیتکوین در صرافی بیتمکس تفاوت آنی دارد که در بازار کریپتو کارنسی این نوع ترید و معامله گری در سالهای 2017 و 2016 بسیار مرسوم بود اما امروز این تفاوت فقط در حجم های سنگین ملموس خواهد بود.
معامله گران شکست قیمتی (Breakout traders)
یکی دیگر از انواع معامله گر در بازارهای مالی معامله گران شکست قیمتی هستند. این افراد پس از شکست هر روند وارد معامله میشوند و عموما تحلیل گران قوی هستند چرا که 72 درصد شکست ها با ناموفق هستند و تعیین صحت شکست فقط توسط حرفه ای ها قابل تشخیص است که دوره جامع کریپتومستری به طور مفصل این حوزه را توضیح داده ایم.
معامله گران اصلاحی (Retracement trader)
این دسته از معامله گران به فیبونانچی بازان معروفند. چرا که ابزار فیبوناتچی برایشان مثل ناموسه!
این افراد در محدوده های قیمتی اصلاحی فیبونانچی شروع به خرید و فروش میکنند البته که این سبک ترید فوت و فن خودش را دارد و بسیاری از تریدرهای مبتدی به اشتباه از این ابزار استفاده میکنند. استراتژی معاملاتی فیبوناتچی نیاز به بک تست و درک صحیحی از خطوط اصلی این ابزار دارد.
معامله گران روندی (Trend traders)
شعار معروف این معامله گران ” روند های دوست شما هستند ” میباشد
این نوع تریدرها سعی می کنند یک روند را شکار کنند، و وارد آن روند می شوند. ابزار مورد علاقه این دسته از معامله گران مووینگ اوریج ها می باشد.
معامله گران رنج (Range traders)
رنج تریدر ها زیر مجموعه معامله گران روندی هستند که با استفاده از ابزار مووینگ اوریج و حمایت و مقاومت و کانال های قیمتی سعی در پیش بینی حرکت بازار می کنند و بر این اساس اقدام به معامله می کنند، کانال های حمایتی و مقاومتی از ابزار های مورد علاقه این دسته از معامله گران است.
در مقالات آینده به استراتژی های معاملاتی میپردازیم که به شما آموزش می دهیم که چطور بهترین استراتژی معاملاتی را مختص روحیه خودتان پیدا کنید و تست بگیرید.
حسابداری ویژه
با تقسیم کل سیستم اقتصاد یک کشور به دو بخش واقعی و مالی، بخش مالی را میتوان به عنوان زیرمجموعهای از نظام اقتصادی تعریف کرد که در آن وجوه، اعتبارات و سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات مشخص از طرف پسانداز کنندگان و صاحبان پول و سرمایه به طرف متقاضیان، جریان مییابد.
بازارهای مالی نیز بازارهایی هستند که در آنها داراییهای مالی مبادله می شوند. داراییهای مالی داراییهایي مثل سهام و اوراق قرضه هستند كه ارزش آنها به ارزش تولیدات وخدمات ارایه شده توسط شرکتهای منتشر کننده آنها وابسته است. تفاوت داراییهای مالی با داراییهای واقعی در این است که داراییهای واقعی ماهیت فیزیکی دارند مانند اتومبیل، املاک و مستغلات، و وسایل منزل.
یکی از راههای سرمایه گذاری خرید داراییهای مالی است. مزیت خرید داراییهای مالی نسبت به خرید داراییهای واقعی از دیدگاه اقتصادی این است که اولا دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس انداز و سرمایه گذاری. دوم اینکه خرید داراییهای واقعی و بلااستفاده نگه داشتن آنها به امید گرانتر شدن در آینده به معنای بلااستفاده نگه داشتن منابع کشور است و ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند. مگر آنگه از آن استفاده شود. مثل اینکه شخصی اتومبیل و یا خانهای بخرد و آن را اجاره دهد. چند نوع از داراییهای مالی عبارتند از: سپرده های سرمایه گذاری در بانکها، طرح های بازنشستگی که توسط صندوقهای بازنشستگی ارایه می شود، انواع بیمه نامه های شرکتهای بیمه و در نهایت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خرید و فروش می شود.
در اقتصاد، بازار مالی به مکانیزمی اطلاق می شود که امکان خرید و فروش سهام ، کالا یا هر محصول قابل تبادلی را برای مشارکت کنندگان با هزینه ای پایین فراهم می آورد. بازارهای مالی چند صده اخیر رشد قابل توجهی داشته و به طور مستمر درحال تکامل و افزایش نقدینگی در جهان است. وظیفه بازارها گردآوری خریداران و فروشندگان علاقه مند به مشارکت در بازار است. در واقع تمامی بازارهای مالی در پی گردآوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه (قرض گیرندگان) و دارندگان سرمایه (قرض دهندگان) هستند.
کارکردهای بازار مالی
جذب و تجهیز پساندازها و تخصیص بهینة منابع (انتقال وجوه بین واحدهای اقتصادی)
انتقال وجوه بین واحدهای اقتصادی نقش اساسی بخش مالی اقتصاد است. واحدهای اقتصادی بهطور کلی شامل واحدهای دارای پسانداز و واحدهای سرمایهگذاری هستند. نقش بازارهای مالی این است که این دو گروه مزبور را به یکدیگر نزدیک کند و راهکاری فراهم نمایند که وجوه از واحدهای دارای مازاد پسانداز به واحدهای مواجه با کمبود منابع یا کسری پسانداز انتقال یابد. بدیهی است که تأثیر این نقلوانتقال وجوه فراهم آوردن امکانات سرمایهگذاری مولد است. بنابراین ملاحظه میشود که در صورت عدم وجود یا ضعف بازارهای مالی، امکان تحقق سرمایهگذاریهای مولد در سطح وسیع وجود نخواهد داشت.
تعیین قیمت وجوه و سرمایه
قیمت وجوه و سرمایه نیز در بازارهای مالی تعیین میشود. بنابراین بازارهای مالی با تعیین قیمت سرمایه و وجوه، بنگاهها را در تصمیمگیریهای سرمایهگذاری و برنامهریزیهای مالی کمک میکنند. بهطوری که قیمت بازاری سرمایه توسط بنگاه میتواند با بازده انتظاری ناشی از آن مورد مقایسه قرار گیرد و بدینترتیب بنگاهها سرمایة خود را به سرمایهگذاریهایی که بازدة آنها بالاتر یا مساوی هزینة سرمایة آنهاست اختصاص دهند. همچنین با استفاده از هزینة سرمایه که در بازار مالی تعیین میشود، امکان مقایسه و ترجیح سرمایهگذاریهای کوتاه مدت و بلند مدت فراهم میشود. اما فرآیند کشف قیمت در بازارهای مالی زمانی به درستی و به شکل عادلانه انجام میگیرد که شرایط رقابتی بر بازار حاکم باشد. در این شرایط عرضه و تقاضای وجوه و سرمایه، قیمت را تعیین میکند و قیمت تعیین شده توسط بازار بهترین راهنما برای عرضهکنندگان وجوه یعنی پساندازکنندگان و سرمایهگذاران و تقاضاکنندگان وجوه یا سپردهپذیران خواهد بود. بدینوسیله تصمیمگیری برای هر دو گروه آسان خواهد شد و منابع سرمایهای به بهترین نحو تخصیص خواهد یافت.
انتشار و تحلیل اطلاعات
بازارهای مالی، اطلاعات را گردآوری مینمایند و از طریق قیمتهای منتشر شده منعکس مینمایند. حتی افرادی که فرآیند پرهزینه ارزیابی بنگاهها و مدیران و شرایط بازار سهام را طی نکردهاند، میتوانند قیمتهای سهام را که منعکس کنندة اطلاعاتی است که دیگران به دست آوردهاند، مشاهده کنند. انتشار و تجزیه و تحلیل اطلاعات توسط بازارهای مالی باعث میشود تا جامعه منابع ناچیزی را به منظور به دست آوردن اطلاعات هزینه کند. اقتصادی شدن کسب اطلاعات دربارة فرصتهای سرمایهگذاری، میتواند به تخصیص بهتر منابع منجر گردد.
تسهیل دادوستدها
سیستمهای مالی که هزینههای مبادلاتی را کاهش میدهند، میتوانند موجب تخصصیتر شدن فعالیتها، نوآوری تکنولوژی و رشد اقتصادی شوند. همانطور که آدام اسمیت (1779) نیز ادعا میکند، هزینة مبادلاتی کمتر باعث تخصصیتر شدن کارها میشود. وجود واسطهای همانند پول، باعث میشود تا هزینههای مبادله کالا تا حد زیادی کاهش یابد و امر مبادله سادهتر و روانتر گردد. وجود نهادهای واسطهای نیز خود باعث کاهش این هزینهها، تقسیم کار بهتر و در نتیجه کارآیی و رشد بالاتر میشود.
توزیع خطر و مدیریت ریسک
بازارهای مالی علاوه بر تخصیص سرمایة پولی، خطرات اقتصادی را نیز توزیع میکنند. در واقع ریسک اشتغال به فعالیتهای اقتصادی و سرمایهگذاری، از طریق ایجاد و توزیع اوراق بهادار از هم تفکیک و توزیع میشود. به عبارت دیگر بازارهای مالی (بازار پول و سرمایه) در ابعاد وسیع ریسک افرادی را که در فعالیتهای اقتصادی بزرگ و پرمخاطره اشتغال دارند به پسانداز کنندگان که حاضر به پذیرش ریسک یک بازدة غیرمطمئن هستند، منتقل و بین آنها توزیع میکنند.
بازارهای مالی علاوه بر تفکیک ریسک اشتغال و سرمایهگذاری، افراد را قادر به ایجاد تنوع در سرمایهگذاری میکنند. ایجاد تنوع در سبد دارایی منجر به کاهش ریسک میشود. کل ریسک به این علت کاهش مییابد که زیان در بعضی از سرمایهگذاریها توسط منافع ناشی از سایر سرمایهگذاریها جبران میشود. بازارهای مالی همچنین ریسک عدم نقدشوندگی را کاهش میدهند. نقدشوندگی، عبارت از سهولت تبدیل داراییها به قدرت خرید در قیمتهای مورد توافق است. هزینههای مبادلاتی و عدم تقارن اطلاعاتی باعث کاهش نقدشوندگی شده و ریسک را افزایش میدهد. بازارهای مالی از طریق انتشار و تحلیل اطلاعات و تسهیل دادوستدها به کاهش ریسک عدم نقدشوندگی کمک میکنند.
طبقه بندی بازارهای مالی
بازارهای مالی بر پايه معیارهای متفاوتی قابل طبقهبندی هستند:
طبقهبندي بر اساس نوع دارايي
طبقهبندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار
طبقه بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي
بر اساس نوع دارايي، ميتوان بازار اوراق بهادار را به دستههاي زير تقسيمبندي كرد:
الف- بازار سهام در این بازار، سهام شرکتها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، دادوستد میشود.
ب - بازار اوراق بدهی بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت(اوراق قرضه) دادوستد میشوند.
ج - بازار ابزارهاي مشتق بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر داراييهاي مالي يا فيزيكي كه از آن جمله مي توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.
طبقه بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:
بازار دست اول (اولیه) شرکتها، انواع بازار های مالی مؤسسات و بنگاههای اقتصادی برای تأمین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند كه اغلب این منابع را در مقابل واگذاری اوراق بهادار خود، بهدست میآورند. واگذاری اوراق بهادار و تأمین اعتبار برای اولین بار در بازار دست اول انجام میشود. به عبارت دیگر در بازار دست اول، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر میشوند. براین اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است.
بازار دست دوم (ثانویه) پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به منظور آن که این اوراق بتوانند مورد دادوستد قرار گیرند، به بازار دیگری نیاز است که به آن بازار ثانویه اوراق بهادار گفته میشود. در این بازار، اوراق قابلیت دادوستد پيدا ميكنند. وجود بازار دست دوم، صرفاً به این دلیل است که قابلیت نقدشوندگي اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزایش دهد، ضمن اینکه شرایطی فراهم میآورد که قرضدهندگان و قرضگیرندگان در صورت لزوم به آسانی بتوانند تصمیمات سرمایهگذاری خود را تغییر داده، به فروش اوراق بهادار خریداری شده یا خرید اوراق بهادار دیگر اقدام نمایند.
دادوستد در بازار دست دوم به دفعات نامحدود انجام میشود و بنابراین با جابجا شدن مالکیت ابزارهای مالی قابل دادوستد در آن بازار، قدرت نقدشوندگی زیادی ایجاد میشود. در این حالت، از نقد شدن پیش از سررسید بدهی واحدهای متقاضی سرمایه یا ناشران اوراق بهادار جلوگیری میشود و در نتیجه ضربههای کمبود نقدینگی تأثیر محدودتری بر واحدهای سرمایهگذار خواهد داشت.
طبقه بندي بر اساس سررسید تعهدات مالی:
الف ) بازار پول
بنا به تعریف، بازار پول بازاری برای دادوستد پول و دیگر داراییهای مالی جانشین نزدیک پول است که سررسید کمتر از یکسال دارند. همچنین میتوان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز فعالیت این بازار در استفاده از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاههای تجاری این امکان را میدهند که به سرعت نقدینگی خود را به میزان مطلوب درآورند.
ب ) بازار سرمایه
برپایه طبقهبندی بازار مالی با نگرش به سررسید داراییها، بازار سرمایه به بازار دادوستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و داراییهای بدون سررسید اطلاق میشود. این بخش از بازار مالی نقش مهمتری در گردآوری منابع پساندازی و تأمین نیازهای سرمایهگذاری واحدهای تولیدی دارد. بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گستردهتر است و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.
مهمترین کارکرد بازارهای مالی شامل بازارهای پول، سرمایه و بیمه در اقتصاد ملی، تجهیز منابع پس اندازی و هدایت آن به سوی فعالیتهای مولد اقتصادی است، ضمن آنکه تعیین قیمت وجوه و سرمایه، انتشار و تحلیل اطلاعات و توزیع ریسک اقتصادی نیز اغلب در شمار کارکردهای این بازارهاست.
انواع بازارهای مالی در ایران
شاید قبل از بهبود تکنولوژی و فضای مجازی، تعریف بازار محدود به وجود یک مکان فیزیکی بود. مکانی که در آن خریدار و فروشنده به مبادله می پرداختند. ولی امروزه تعریف بازار بسیار فراتر رفته و به مکانیزمی اطلاق می شود که در آن خریدار و فروشنده بتونن به معامله یک سری دارایی بپردازند. در همین راستا قصد آشنایی بیشتر با انواع بازارهای مالی در ایران را داریم. پس ابتدا مفاهیمی چون سیستم مالی و بازار مالی را تعریف کرده و سپس انواع بازارهای مالی در ایران را بر اساس معیارهای متفاوت معرفی می کنیم.
بازارهای مالی جزوی از سیستم مالی است. سیستم مالی که شامل بازارها، نهادهای مختلف مالی و ابزارهاست، به جابه جایی اشکال مختلف دارایی های مالی، دارایی های واقعی و ریسک های مالی از یک مالک به مالک دیگر و یا از یک زمان به زمان دیگر کمک می کند.
دارایی ها بر دو نوع اند : دارایی های فیزیکی (هم چون املاک و محصولات کشاورزی) و دارایی های مالی (مانند اوراق بهادار و سپرده ها و …). اگر در بازاری دارایی های مالی معامله شود به آن بازار، بازار مالی گویند.
بازارهای مالی در ایران بر پایه معیارهای متفاوتی هم چون نوع دارایی مالی قابل معامله در بازار، سررسید تعهدات مالی و مرحله انتشار اوراق بهادار قابل طبقه بندی هستند.
انواع بازارهای مالی براساس نوع دارایی
اوراق بهادار اسناد مالی هستند که نشان دهنده حق دارنده سند بر قسمت معینی از جریانات نقدی ناشر است. بازارهای مالی در ایران بر اساس نوع دارایی بر سه نوع اند :
۱ – بازار سهام :
اگر در بازاری سهام شرکت ها که نشانگر مالکیت دارنده آن در شرکت است، داد و ستد شود آن بازار را بازار سهام گویند. بورس و فرابورس نمونه هایی از این بازار هستند.
۲ – بازار اوراق بدهی :
در این بازار ایزارهایی با درآمد ثابت هم چون اوراق قرضه داد و ستد می شود؛ که البته در حال حاضر اوراق قرضه به دلایل داشتن مشکلات شرعی در کشور ما وجود ندارد و اوراق مشارکت ورژن اسلامی آن است.
۳ – بازار قراردادهای مالی یا ابزارهای مشتقه :
قراردادهای مالی در اصل اسناد مالی هستند که نشان دهنده توافق برای انتقال یک دارایی مالی یا فیزیکی در آینده و به قیمت معین است. دلیل انتخاب واژه مشتقه برای این قراردادها، وابستگی ارزش آنها در هر لحظه به ارزش دارایی مورد معامله در آینده است. قراردادهای آتی، اختیار معامله و سواپ نمونه هایی از ابزارهای مشتقه هستند.
انواع بازارهای مالی در ایران بر اساس مرحله عرضه
اوراق بهادار بر اساس مرحله عرضه به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می شود :
بازار اولیه
شرکت ها برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود به مبالغ زیادی دارند که در اکثر مواقع با واگذاری سهام شرکت خود، این مبالغ را بدست می آورند. این واگذاری سهام شرکت ها توسط ناشر در بازار اولیه صورت می گیرد. در واقع اوراق عرضه شده در این بازار، برای اولین بار منتشر شده و معامله بین ناشر و سرمایه گذار است.
بازار ثانویه
قابلیت نقد شوندگی در بازار از ویژگی های جالب اوراق بهادار است، لذا پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه نیاز به بازاری دیگر داریم تا این اوراق بهادار در آن دوباره معامله شود. این بازار همان بازار ثانویه است که در آن، معامله بین دو سرمایه گذار صورت می گیرد.
بازار ثانویه نیز بر اساس نوع سهام معامله شده در آن و محل مبادلات به صورت زیر تقسیم می شن :
۱ – بازار اول (معامله سهام شرکت های بورسی در بازار بورس)
۲ – بازار دوم (معامله سهام شرکت های غیربورسی در بازار فرابورس)
۳ – بازار سوم (معامله سهام شرکت های بورسی در بازار فرابورس)
۴ – بازار چهارم (معاملات خصوصی بین سرمایه گذاران نهادی و عادی از طریق شبکه الکترونیک)
انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی
در بازارهای امروزی پول جدا از مقدارش دارای ارزش زمانی است و طبیعتا هر سرمایه گذاری ۱۰۰ هزار تومان امروز را به ۱۰۰ هزارتومان یکسال آینده ترجیح خواهد داد. ولی در بعضی بازارها سهام با دید بلند مدت خریداری می شن. پس بر این اساس دو نوع بازار مالی در ایران خواهیم داشت :
۱ – بازار پول :
این بازار همانطور که از نامش پیداست، مکانی برای داد و ستد پول و دیگر دارایی های مالی جانشین نزدیک پول است که سررسیدی کمتر از یکسال دارند. از پذیره بانکی بعنوان قدیمی ترین و گواهی سپرده بعنوان جوانترین ابزار این بازار می توان نام برد.
۲ – بازار سرمایه :
در این بازار، ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یکسال و بدون سررسید معامله می شود. این بازار از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار بوده و بسیار گسترده تر از بازار پول است. گردآوری منابع پس انداز و تامین نیازهای سرمایه گذاری واحدهای تولیدی دراین بازار مالی صورت می گیرد. بازار بورس از لحاظ سررسید، نوعی بازار سرمایه است.
انواع بازارهای مالی بر اساس ساختار
مطالب مرتبط : بهترین کارگزاری آنلاین بورس
بازار مبتنی بر قیمت (بازار چانه زنی، بازار سهمیه ای) : این بازار شامل شبکه ای از معامله گران (Dealer)است که از طریق آمادگی برای خرید و فروش اوراق بهادار با قیمت های مشخص، بازار تشکیل می دهند.
بازار مبتنی بر سفارش (بازار حراج) : این بازارها شامل فرآیند حراج ( یا مزایده ) در یک مکان فیزیکی هستند. در این بازارها کارگزاران(Broker) ، امور مربوط به سرمایه گذاران را انجام می دهند و سعی می کنند بهترین قیمت را در معاملات کسب کنند.
انواع بازارهای مالی در ایران بر اساس نحوه پرداخت
بازار نقدی : بازاری که در آن اوراق بهادار بطور نقدی به خرید و فروش می پردازند. بازار بورس بارزترین نوع بازار نقدی است.
بازار مشتقه : بازاری است که پس از منعقد شدن قرارداد بین طرفین، یکی از آنها موظف خواهد شد اوراقی را با قیمت از پیش تعیین شده بخرد یا بفروشد. قراردادهای آتی در این بازارها معامله می شوند.
نهاد مالی چیست؟
اما همه اشخاص در این زمینه علم و دانش لازم را نداشته و باید برای اداره سرمایه گذاری خود این کار را به سازمان ها و نهادهای مالی مربوطه واگذار نمایند. حداقل وظیفه نهادهای مالی این است که اجازه ندهند ارزش دارایی سرمایه گذاران کاهش یابد و با استفاده از استراتژی های مختلف تلاش کنند تا روز به روز سرمایه افراد افزایش یابد. این نهادها عموما به عنوان واسطه های مالی فعالیت می کنند و نقش بسزایی را در بازارهای مالی ایفا می کنند.
آشنایی با انواع نهاد مالی و نحوه عملکرد آنها
نهادهای مالی کدامند؟
نهادهای مالی مختلفی در کشور در حال فعالیت هستند که عبارتند از :
نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس
لیست نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس در سایت CFI.CODAL.IR به طور کامل موجود است. همچنین شما عزیزان می توانید با مشاوران ما در انتخاب این نهادها مشورت نمایید.
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه
نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه واسطههای مالی بین انواع بازار های مالی ناشران اوراق بهادار و سرمایه گذاران در اوراق بهادار هستند که وظیفه اصلی آنها تسهیل امور میان این دو طرف است.
وظایف نهادهای مالی چیست؟
وظایف نهادهای مالی بسیار گسترده است که در این بخش قصد داریم به طور مختصر به آنها اشاره کنیم :
- نظارت مستقیم نهادهای مالی سبب می شود تا ریسک معاملات سرمایه گذاران به حداقل برسد.
- دریافت تقاضا برای اعطای مجوز نهادهای مالی
- بررسی صلاحیت و شرایط افراد متقاضی دریافت مجوزهای نهادهای مالی
- برابر سازی شرایط افراد متقاضی دریافت مجوزهای نهادهای مالی با مقررات و تهیه گزارش درباره موافقت یا مخالفت با اعطای مجوز
- برقراری ارتباط با نهادهای مالی مرتبط و انجام مکاتبات با آنها
- انجام هماهنگی های لازم برای ایجاد جلسات در مورد نهادهای مالی و مسائل مرتبط
- دریافت و کامل کردن مدارک پرونده نهادهای مالی مورد نظر و آرشیو نمودن اسناد و اطلاعات آنها
- گرفتن گزارش از اسناد و اطلاعات نهادها
- ارتباط و هماهنگی با نهادهای برون سازمانی در مورد نهادهای مالی
انواع بازارهای سرمایه گذاری
شرکت سپرده گذاری مرکزی
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار یا همان سمات یک نهاد اجرایی می باشد که کار اصلی آن رسیدگی به امور معاملات بازارهای بورس می باشد. اوراق بهادار متعلق به سرمایه گذاران در سیستم سمات به نام خود سرمایه گذاران ثبت می شود.
همچنین در سیستم این شرکت ها حقوق سهامداران و سودی که به آنها تعلق میگیرد به نام خودشان ثبت می شود.
بانک های تجاری
بانک های تجاری نهادهای مالی هستند که وظایف گوناگونی مثل صدور دسته چک، انتشار اسکناس، افتتاح حساب برای مشتریان و ارائه خدمات مالی دیگر را برعهده دارند.
صندوق پوششی
صندوق پوششی یا صندوق پوشش ریسک صندوق هایی می باشند که در زمینه های با ریسک بالا سرمایه گذاری می نمایند. ریسک بالای این صندوق ها به دلیل استفاده آنها از وام های بزرگ است در عوض امکان بازدهی این صندوق ها بالاست. افرادی که در این صندوق ها عضو می شوند معمولا دارای سرمایه اولیه زیادی هستند.
مشاوران سرمایه گذاری
مشاوران سرمایه گذاری معمولا افرادی هستند که در زمینه های مختلف سرمایه گذاری مهارت داشته و با بستن قرارداد با افراد سرمایه گذار تمام تلاش خود را می کنند تا این افراد نهایت سود را از سهام و دارایی های خود کسب نمایند.
صندوق های زمین و ساختمان
صندوق های زمین و ساختمان با جمع آوری سرمایه های خرد اشخاص مختلف و سرمایه گذاری دارایی افراد در پروژه های بزرگ ساختمانی، مسکونی و … فعالیت خود را ادامه می دهند و معمولا رهبری این صندوق ها را به افرادی که در زمینه خرید و فروش ملک مهارت دارند واگذار می نمایند.
صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF
صندوق های ETF یکی دیگر از نهادهای مالی می باشند که در مقاله صندوق های قابل معامله به طور کامل به شرح این موضوع پرداخته ایم.
موسسات رتبه بندی اعتباری
موسسات رتبه بندی اعتباری وظیفه رتبه بندی اوراق بدهی شرکت ها با در نظر گرفتن ریسک عدم بازپرداخت یا ورشکستگی را دارند.
بازار های مالی و انواع آن
بازارهاي مالی، منابع پولی را از بازارهاي داراي وجوه اضافی به بازارهاي نیازمند به این منابع انتقال میدهند.
مشارکت کنندگان اصلی در بازارهاي مالی را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
خانوارها،بنگاههاي تجاري و نهادهاي دولتی. مشارکت کنندگانی که سرمایه بازارهاي مالی را تامین میکنند(واحدهاي داراي مازاد وجوه نقد( نامیده میشوند.خانوارها بخش اصلی این واحدها را تشکیل میدهند. مشارکت کنندگانی که براي تهیه پول وارد بازارهاي مالی میشوند، «واحدهاي داراي کسري وجوه نقد « نامیده میشوند. بسیاري از «واحدهاي داراي کسري وجوه نقد» براي تهیه پول اقدام به انتشار اوراق بهادار به «واحدهاي داراي مازاد وجوه نقد» مینمایند.
یک ورقه بهادار، گواهی ادعاي دارنده آن نسبت به ناشر است.
تعریف بازار مالی
بازار مالی، بازاري است که در آن دارایی هاي مالی از قبیل سهام و اوراق قرضه، خرید و فروش میشوند.
در بازارهاي مالی زمانی وجوه انتقال مییابند که یک طرف معامله، دارایی هاي مالی را خریداري میکند.
بازارهاي مالی جریان انتقال وجوه را تسهیل میکنند و بدین ترتیب امکان سرمایهگذاري خانوادهها، بنگاههاي تجاري و نهادهاي دولتی را فراهم میسازند. این فصل درباره بازارهاي مالی و نهادهاي مالی فعال در آن بحث میکند.
نقش بازار های مالی
نخست :روابط متقابل خريدار و فروشنده در بازار مـالي، قيمـت دارايـي مبادلـه شـده را تعيين ميكند.
به عبارت ديگر، اين روابط بازده مورد انتظار دارايي مالي را تعيـين مـيكنـد.
هم چنان كه انگيزه بنگاه براي به دست آوردن وجوه به بازده مورد انتظاري كه سرمايه گذارطلب ميكند بستگي دارد، اين ويژگي بازار مالي نيز نشان ميدهد كه در هر اقتصـاد، وجـوه چگونه ميان دارايي هاي مالي مختلف تقسيم شود. اين فرآيند را قيمت يابي مينامند.
دوم:بازارهاي مالي،مكانيسمي براي سرمايه گذار فراهم ميكنند تادرزمان دلخـواه، بتواند دارايي ماليش رابه فروش رسـاند.ايـن ويژگـي بـازار را اصـطلاحاً ايجـاد نقـدينگي مينامند.
سوم: ، بازارهاي مالي موجب كاهش هزينه معاملات مي شـوند. معـاملات دو نـوع هزينـه دارند: هزينه جستجو و هزينه اطلاعات.
هزينه جستجو بيانگر هزينه هاي آشكار مثل هزينه درج آگهي، خريد يافروش وهزینه های پنهان مانند زمان صرف شده اسـت.
هزينه هاي اطلاعـات، هزينـه هاي مربوط به برآورد ويژگي هاي سرمايه گذاري يـك دارايـي مـالي اسـت.
انواع بازار های مالی
هر بازار مالی به منظور تامین نیازهاي خاص مشارکت کنندگان در آن بازار ایجاد میشود.مثلا:
برخی از مشارکت کنندگان ممکن است به سرمایه گذاري کوتاه مدت وتعدادي دیگر به سرمایه گذاري بلندمدت تمایل داشته باشند.
برخی از مشارکت کنندگان در زمان سرمایه گذاري ریسک بالایی را میپذیرند، حال آنکه برخی دیگر از ریسک پرهیز میکنند.
تعدادی از مشارکت کنندگان هنگام نیاز به پول ترجیح میدهند قرض بگیرند، درحالیکه دیگران به فروش سهام روي می آورند.
انواع بازار های مالی بر اساس سررسید و ساختار معاملات اوراق بهادار، میتوان به این شرح طبقه بندي کرد:
بازار پول و سرمایه:
معمولا بازارهاي مالی که معاملات اوراق بدهی را تسهیل میکنند بر اساس سررسید تقسیم بندي میشوند. بازارهاي مالی که جریان وجوه کوتاه مدت (با سررسید کمتر از یکسال) را تسهیل م ینمایند، به عنوان بازارهاي پول و بازارهایی که جریان وجوه بلندمدت را تسهیل میکنند، به عنوان بازارهاي سرمایه شناخته میشوند.
بازار اولیه و ثانویه:
صرف نظر از اینکه اوراق بهادار متعلق به بازار سرمایه هستند یا بازار پول، تفکیک میان معاملات بازار اولیه و بازار ثانویه ضروري است.
بازارهاي اولیه، انتشار اوراق بهادار جدید و بازارهاي ثانویه معامله اوراق بهادار موجود را تسهیل مینمایند.
بازار های خارج از بورس یا سازمان یافته:
برخی از معاملات بازار ثانویه در چارچوب معاملات سازمان یافته یا در بازاري مشهود انجام میشوند.
دانش بازارهاي مالی، قدرت است: دانش بازارهاي مالی قدرت تصمیم گیري مالی را افزایش میدهد.
مشارکت کنندگان در بازار مالی باید تصمیم بگیرند که از کدام بازارهاي مالی استفاده کنند تا به اهداف سرمایه گذاري خود دست یابند یا سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
اوراق بهاداري که در بازارهاي مالی معامله میشوند:
اوراق بهادار را میتوان به اوراق بهادار بازار پول، اوراق بهادار بازار سرمایه یا اوراق بهادار مشتقه طبقه بندي کرد.
ابزار بازار سرمایه
1-سهام
سهام صرف نظر از شكل آن، نشاندهنده منافع مالـك در شـركت اسـت و از آنجاكـه طلب و ادعاي سهامداران در مورد دارايي هاي شركت در مرحله آخر تمام طلبها قرار دارد، منافع سهام به عنوان “منفعت باقيمانده” شناخته ميشود.
متداولترين نوع سهام، سهام عادي است.
2-اوراق قرضه (اوراق مشارکت)
اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آنها ناشر متعهـد ميشود مبالغ معيني (بهره سالانه يا سود تضمين شده) را در فاصله هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد اصل مبلغ را باز پرداخت كند.
اوراق قرضه يك ابـزار بـدهي بلندمـدت براي تأمين مالي است و با تعهدات مشخصي همراه است.
3-ابزار های ویژه مدیریت ریسک
علاوه بر كاركرد تأمين مالي واحد هاي تجاري، مقابله با ريسك همراه بـا سـرمايه گـذاري و بـه ويژه ريسك ناشي از نوسان هاي قيمتي از ديگر كاركرد هاي مهم بازار سرمايه اسـت.
ايـن كـاركرد بازار سرمايه، از طريق به كارگيري ابزارهايي تحت عنوان ابزارهاي مشتقه انجـام مـيشـود.
اطـلاق مشتقه به اين ابزارها به آن دليل است كه ارزش اين ابزارها براسـاس ارزش اوراق يـا دارايـي هـاي ديگر تعيين ميشود و در واقع مشتق از دارايي هاي ديگر است.
ابزار بازار پول
1- اسناد خزانه:
اسنادخزانه، اوراق بهادار كوتاه مدتي هستند كه توسط دولت منتشر ميشوند وسررسيد آنها به طورمعمول سه ماه،شش ماه ويكسال است.
اين اسناد هنگام فروش به صورت تنزيل شده (به مبلغي كمتر از مبلغ اسمي) به فروش ميرسند و در تاريخ سررسيد، دارنده آن مبلغ اسمي سند را دريافت ميكند.
2-پذیرش بانکی
پذيرش بانكي كه دستور پرداخت مبلغ معيني به حامل آن در تاريخ معيني است، از جمله قديمي ترين و كوچكترين (از نظر حجم و مبلغ)ابزارهاي بازار پول به شمار ميرود.
درهرحال اين ابزار به منظور تأمين مالي كالاهايي كه هنوز از فروشنده به خريدارمنتقل نشده است مورد استفاده قرار ميگيرد.
3-اوراق تجاری
نوعي اوراق قرضه كوتاه مدت (با سررسيد 270 روز يا كمتر) است كه توسط شركتهاي مالي و مؤسسات غيرمالي منتشر ميشود.
اوراق تجاري براي شركتهايي كه در كوتاه مدت به وجه نقد نياز دارند، ابزار مالي مؤثري محسوب ميشود.
4-گواهی سپرده
گواهي سپرده جديدترين و در عين حال مهمترين ابزار بازار پول است.
اين گواهي از اوايل دهه 1960 ميلادي مطرح شد و به دليل انعطاف پذيري، تنوع و بازار دست دوم سازمان يافته، به سرعت گسترش يافت.