سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

1. فیبوناچی بازگشتی (Fibonacci retracements): خط‌های افقی هستند که بر روی نمودار به نمایش درمی‌آیند و سطوح مقاومت و حمایت را نشان می‌دهند.
2. فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions): خط‌های افقی هستند که سطوحی که قیمت در یک روند صعودی می‌تواند به ‌آن‌ها برسد را مشخص می‌کند.
3. قوس‌های فیبوناچی (Fibonacci Arcs): شکل‌های شبیه قطب‌نما هستند که ناشی از یک سطح قیمتی بالا و یا پایین می‌باشند و نشان‌دهندهٔ محدوده‌های مقاومت و حمایت هستند.
4. فن‌های فیبوناچی (Fibonacci Fans): فن‌های فیبوناچی، شکل‌هایی مورب هستند که توسط سطوح بالا و یا پایینی قیمت ساخته می‌شوند و نشان‌دهندهٔ محدوده‌های حمایت و مقاومت هستند.
5. مناطق زمانی فیبوناچی (Fibonacci Time zones): خطوطی عمودی هستند که به سمت آیندهٔ قیمت حرکت کردند و به‌منظور پیش‌بینی زمان رخ دادن یک حرکت قوی در قیمت طراحی شده‌اند.

آموزش تحلیل تکنیکال – سطوح فیبوناچی

فیبوناچی از نام ریاضی دان مشهور ایتالیایی لئوناردو فیبوناچی گرفته شده است، این شخص در شهر پیزا ایتالیا چشم به جهان گشود و مطابق نوشته های تاریخی در اواخر سده دوازده و اوایل سده سیزده میلادی زندگی می کرده است.

پیدایش اعداد فیبوناچی

فیبوناچی کتابی با نام لایبرآباچی نوشت و در آن موضوع رشد تصاعدی جمعیت خرگوش ها و به دنبال آن سری اعداد افزایشی یا همان “دنباله فیبوناچی” را به جامعه ریاضی دانان و پژوهشگران اروپایی معرفی کرد.

دنباله فیبوناچی سری اعدادی است که با عدد یک آغاز گردیده و در آن عدد یک با یک جمع شده و سپس حاصل جمع به عدد قبلی افزوده می شود. بدین ترتیب می توان سری اعدادی را به صورت زیر بدست آورد:

همانطور که محاسبات بالا نشان می دهد مجموع آخرین عدد به حاصل جمع قبلی افزوده شده و ادامه این عملیات “دنباله فیبوناچی” را به وجود آورد که به صورت زیر نمایش داده می شود:

بنابراین این دنباله فیبوناچی یک سلسله اعدادی است که هر عدد متوالی جمع دو عدد قبلی است.

روابط اعداد

این دنباله روابط گسترده و ویژگی های شگفت انگیزی را در خود جای داده است یکی از این ویژگی ها و روابط جالب نسبت هر عدد به عدد بعدی در دنباله فیبوناچی است به طوری که در آن صرفنظر از چهار عدد نخست، این نسبت تقریباً برابر با 0.618 است. از تقسیم هر عدد به عدد قبلی نسبت 1.618 بدست می آید. در واقع هر عدد نسبت به عدد پیشین خود تقریباً 1.618 برابر شده است.

نسبت 0.618 با نام نسبت فیبوناچی مشهور است که به صورت رابطه زیر نیز در برخی منابع به آن اشاره شده است:

نسبت عدد پیشین به بعدی	نسبت عدد بعدی به پیشین	دنباله فیبوناچی
1
0.5000	2.0000	2
0.6667	1.5000	3
0.6000	1.6667	5

شاید مهمترین مطالعه ای که الیوت در مورد الگوهای بازار انجام داده کشف حرکت بازار توسط نسبت های ریاضی شناخته شده ای همچن نسبت های فیبوناچی و نسبت طلایی است. در الگوی کامل بازار، الیوت از از نسبت های فیبوناچی در مدل خود استفاده نموده است.

مارپیچ طلایی به عنوان نماینده ای از نسبت های فیبوناچی در طبیعت است به طوری که در بسیاری از اجسام طبیعی ظاهر شده است.در صدف حلزونی تا گردبادها و کهکشان ها نسبت های فیبوناچی حضور دارند. در بدن اسنان شاخه های مجاری تنفسی الگوی نسبت های فیبوناچی را در خود جای داده اند همچنین ساختار دو طرفه مولکول دی.ان.ای بدن اسنان دقیقا ساختار هندسی دنباله فیبوناچی را دارد. در واقع نسبت فیبوناچی از مقیاس مولکولی تا کیهانی در دنیا وجود دارد.

بسیاری از موج های انگیزشی در مدل الیوت بر اساس نسبت های فیبوناچی 127، 162 و 262 درصد بسط و گسترش پیدا می کند.

بازگشت های درصدی

در تحلیل تکنیکی از سطوح فیبوناچی در بازگشت های درصدی 23 ، 38 و 62 و گسترش الگو در درصدهای 127 ، 168 ، 262 و 423 استفاده می شود. این سطوح بر حسب این که در چه روندی قرار داریم یا از چه سطحی بازار تغییر مسیر می دهد معنی دار می شوند.

ویژگی آشکار روندهای افزایشی ایجاد سقف ها و کف های بالاتر است که همراه با موج های اصلاحی است. در هر موجی بازار تمایل دارد میزانی را بر حسب سطوح مهم فیبوناچی بالا یا پایین برود.بر اساس سطوح بازگشتی می توان در مورد ادامه دار بودن روند بعدی و میزان آن قضاوت کرد و همین طور میزان قابل قبول هر تصحیح را اندازه گیری کرد.

نکاتی در مورد سطوح فیبوناچی

1. اندازه گیری برگشت درصدی هنگامی انجام می شود که بر اساس تحلیل، شرایطی برای بازگشت قیمت ها فراهم شده است. این کار زمانی بیشتر سودمند است که بازار در حالت تصحیح گذرا قرار دارد.
2. سطح 23 درصد فیبوناچی یا یک چهارم روند یکی از کلیدی ترین اعداد به شما می رود. در اغلب موارد در روندهای میان مدت و بلندمدت بازگشت تثبیت در زیر سطح 23 درصد نشانه قوی از پایان روند است. این بدان معنی است که قرار گرفتن بازار در زیر این سطح می تواند به کاهشی تا سطح 50 درصد فیبوناچی یا بیشتر منجر شود با این حال گاهی این سطح شکسته می شود اما قیمت ها در زیر این سطح تثبیت نمی شود.
3. اگر روند کوتاه مدتی برابر یا بالاتر 23 درصد فیبوناچی بازگشت کند، نشانه ای از قدرت روند در کوتاه مدت است و در اغلب موارد روند کوتاه مدت به همان میزان یا بیشتر حرکت روندی را امتداد می دهد.
4. در بازارهای قوی طی یک روند میان مدت و بلندمدت اغلب قیمت ها بین 23 تا 33 درصد بازگشت می کنند و نزول تا 50 درصد حالتی غیر عادی به حساب می آید. در روندهای کوتاه مدت معمولاً حرکت اصلاحی تا بیش از 62 درصد ( دو سوم روند ) پیش می رود.
5. گاهس سطوح فیبوناچی با سطوح مقاوم قوی همسان می شوند که برخی تحلیل گران آن را به عنوان تایید اهمیت سطح در نظر می گیرند (هم پوشانی سطوح)
6. به صورت ساده یک روند قوی معمولاً به میزان 161 تا 261 درصد روند اولیه گسترش پیدا می کند با این حال نخستین سطح گسترش موجی در رقم 127 درصد در نظر گرفته می شود.گاهی در اصلاح های کوتاه مدت مج بعدی دست کم به میزان 200 درصد نخستین موج پیش می رود.

با تشکر – خلیل رحمانی

کلمات مرتبط: فیبوناچی، فیبوناچی در تحلیل تکنیکال، فیبوناچی در طبیعت، فیبوناچی فارکس، فیبوناچی زمانی، فیبوناچی در معماری، فیبوناچی C++، فیبوناچی اکستنشن، فیبوناچی تایم زون، فیبوناچی تحلیل تکنیکال، فیبوناچی، اعداد فیبناچی، دنباله فیبناچی، فیبو گروپ، فیبوناتچی، فیبو، فیبوگروپ فارسی، فیبوناچی در تحلیل تکنیکال،

تحلیل فیبوناچی چیست؟ آشنایی و معرفی نسبت های فیبوناچی

قبل از اینکه راجب چیستی تحلیل فیبوناچی صحبت کنیم بهتر است اول به این سوال پاسخ دهیم که “فیبوناچی کیست؟” لئوناردو پیسانو یا لئوناردو فیبوناچی یکی از معروف ترین ریاضی دانان قرون وسطی بوده که کتاب Liber Abaci (کتاب محاسبات) را در سال ۱۲۰۲ پس از میلاد به نگارش در آورده است. او در این کتاب در مورد مطالب مختلفی از قبیل نحوه تبدیل ارزها به یکدیگر، اندازه گیری های تجاری، محاسبه سود و بهره، و تعدادی از معادلات ریاضی و هندسی سخن گفته است. با این حال دو مورد از این سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال مباحث بیش از سایر آنها در دنیای امروز مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله با ارزمارکت همراه باشید.

مورد اول در بخش های ابتدایی کتاب وی نگارش شده که در مورد مزیت های استفاده از سیستم اعداد عربی است. در آن زمان تاثیر امپراطوری از بین رفته روم همچنان زیاد بود و اکثر شهروندان اروپایی ترجیح می دادند که از اعداد رومی استفاده کنند. اما فیبوناچی در این کتاب مباحثی قدرتمند، موثر و قابل درک در مورد استفاده سیستم اعداد عربی ارائه داد. از آن زمان تا به حال این سیستم اعداد جایگاه محکمی در اروپا پیدا کرد و به سرعت در تمام دنیا گسترش یافت. این سیستم آنقدر قدرتمند بود که امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

بخش دوم این کتاب که امروزه همچنان مورد استفاده قرار می گیرد در مورد دنباله فیبوناچی است. دنباله فیبوناچی به مجموعه ای از اعداد گفته می شود که هر عدد این مجموعه برابر است با مجموع دو عدد پیش از خودش.

دنباله فیبوناچی :

همانطور که می بینید باید از دو عدد بنیادین ۰ و ۱ استفاده کنیم. سپس ۰ را با ۱ جمع می کنیم تا عدد بعدی این توالی را به دست آوریم که برابر می شود با ۱. سپس این عدد را با عدد پیشین جمع می کنیم تا عدد بعدی توالی را حساب کنیم. اگر این روند را ادامه دهیم الگوی زیر را مشاهده خواهیم نمود:

۱+۱=۲;
۱+۲=۳;
۲+۳=۵;
۳+۵=۸;
۵+۸=۱۳;
۸+۱۳=۲۱;
۱۳+۲۱=۳۴;
۲۱+۳۴=۵۵;
. . .

دنباله فیبوناچی در مبحث امروز ما اهمیت بالایی دارد، زیرا ما برای محاسبه نسبت فیبوناچی به این اعداد نیاز داریم. بدون دنباله فیبوناچی نسبت فیبوناچی هم وجود نخواهد داشت.

نسبت فیبوناچی چگونه ایجاد می شود؟

با پیدایش اینترنت اطلاعات نادرست زیادی در مورد مقادیر سازنده نسبت فیبوناچی در آن پخش شد. افزایش تحلیل فیبوناچی، به ویژه در حوزه تجارت، سبب ایجاد تعاریف نادرستی در این مورد شد. حال با هم می بینیم که نسبت فیبوناچی چیست، چگونه ایجاد می شود، و چند مثال از مواردی که نسبت فیبوناچی نیستند را هم به شما نشان خواهیم داد.

نسبت های فیبوناچی

ریاضیات به کار رفته در پشت نسبت های فیبوناچی نسبتا ساده هستند. تنها کاری که باید کرد این است که اعداد دنباله فیبوناچی را برگرفته و یک الگوی تقسیم را بر آنان اعمال کنیم. برای مثال یکی از اعداد دنباله را انتخاب کنید و آن را به عدد بعدی تقسیم کنید.

۰ ÷ ۱ = ۰
۱ ÷ ۱ = ۱
۱ ÷ ۲ = ۰.۵
۲ ÷ ۳ = ۰.۶۷
۳ ÷ ۵ = ۰.۶
۵ ÷ ۸ = ۰.۶۲۵
۸ ÷ ۱۳ = ۰.۶۱۵
۱۳ ÷ ۲۱ = ۰.۶۱۹
۲۱ ÷ ۳۴ = ۰.۶۱۸
۳۴ ÷ ۵۵ = ۰.۶۱۸
۵۵ ÷ ۸۹ = ۰.۶۱۸

الگوی شکل گرفته را مشاهده می کنید؟ با تقسیم ۲۱ بر ۳۴ و ادامه ی این دنباله به همین شکل شما تا ابد عدد ۰.۶۱۸ را به دست خواهید آورد.

این کار را می توان با سایر اعداد دنباله نیز انجام داد. برای مثال با انتخاب یک عدد در دنباله و تقسیم آن بر عدد پیشین یک الگوی مشابه دیگر خواهیم دید.

۱ ÷ ۰ = ۰
۱ ÷ ۱ = ۱
۲ ÷ ۱ = ۲
۳ ÷ ۲ = ۱.۵
۵ ÷ ۳ = ۱.۶۷
۸ ÷ ۵ = ۱.۶
۱۳ ÷ ۸ = ۱.۶۲۵
۲۱ ÷ ۱۳ = ۱.۶۱۵
۳۴ ÷ ۲۱ = ۱.۶۱۹
۵۵ ÷ ۳۴ = ۱.۶۱۸
۸۹ ÷ ۵۵ = ۱.۶۱۸
۱۴۴ ÷ ۸۹ = ۱.۶۱۸

در اینجا می بینید که الگویی دیگر از این اعداد به وجود آمده است. حالا ۱.۶۱۸ به دست می آید که از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه به آن نسبت طلایی، عدد طلایی، یا نسبت الهی می گویند که می توان چندین صفحه در مورد این مقدار توضیح داد.

در ادامه مثال هایی می بینید که با انتخاب اعداد فیبوناچی و تقسیم آنها بر الگویی از سایر اعداد این دنباله شکل گرفته اند.

۳ دلیل استفاده از فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

• یافتن سطوح حمایت و مقاومت
• تعیین حد ضرر
• پیدا کردن روند نزولی و صعودی قیمت

موارد استفاده فیبوناچی در بازار بورس

حالا که با مفهوم کلی اعداد فیبوناچی و موارد استفاده آن آشنا شدید، قصد داریم به سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال اهمیتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال بپردازیم. در واقع شما عزیزان می توانید از سری فیبوناچی و نسبت ‌های آن در بازار بورس و به منظور پیش ‌بینی روند قیمتی سهم استفاده نمایید. شایان ذکر است که تحلیلگران بعد از بررسی نمودارهای قیمت سهام و روند آن ‌ها، به وجود ارتباط میان نسبت ‌های فیبوناچی و نمودارها پی بردند.

نسبت‌ های فیبوناچی را می ‌توان با نقاط حائز اهمیت در روندها مطابقت داد و به سطوح مقاومت و حمایت دسترسی پیدا کرد و در ادامه هم می توان به وسیله این سطوح، نقاط ورود و خروج به یک سهم را پیدا کرد و از آن ها برای شناسایی بهترین زمان خرید و یا فروش یک سهم استفاده کرد. البته این را هم در نظر داشته باشید که در طول زمان ابزارهای فیبوناچی بسیاری برای تحلیل نمودارها و نقاط بازگشت معرفی شده اند که بیانگر محدوده ‌های حمایت و مقاومت می باشند و با شیوه های مختلفی ترسیم می شوند.

این سطوح بازگشتی، مثل حمایت و مقاومت‌ های پیشین که تنها قیمتی خاص را نقطه حساس می دانست، نیستند و قادرند در کنار قیمتی خاص، یک منحنی روی نمودار، خطی مورب یا زمان خاصی را به ‌عنوان نقاط حساس حمایت و مقاومت تعریف نمایند که واقعا بی نظیر و پرکاربرد است. فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروژکشن، فیبوناچی اکسپنشن و … از مواردی به حساب می آید که از طریق آن ‌ها می ‌توان روند آتی سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال قیمت سهم را پیش بینی کرد.

دلیل محبوبیت تحلیل فیبوناچی در معاملات

• سطوح فیبوناچی نقاط مرجع ملموسی را ایجاد می کند، پس در صورت استفاده صحیح، از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری خواهد کرد.
• سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی، سطوح نامرئی حمایت و مقاومت به شمار می روند.
• سطوح فیبوناچی اعداد هندسی اند، پس سطوح گسترش و اصلاحی پس از رسم چشم ‌نواز به نظر خواهند آمد.

مهم ترین سطوح فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

• ۱۶۱٫۸ درصد
• ۶۱٫۸ درصد
• ۳۸٫۲ درصد

فرق بین سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی

سطوح اصلاحی فیبوناچی، نشان دهنده سطوح کمتر از ۱۰۰ درصد یک موج قیمتی اند و این در حالی است که سطوح گسترش، سطوح بالاتر از ۱۰۰ درصد را هم برای ما به نمایش در خواهند آورد. سطوح فیبوناچی تحت عنوان سطوح حمایتی و مقاومتی قابلیت استفاده خواهند داشت، از این سطوح تحت عنوان ابزاری به منظور تعیین هدف قیمتی نیز می توان استفاده نمود.

شیوه استفاده از سطوح اصلاحی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

وقتی که سهامی روند قوی را در یک جهت داشته باشد، بر این باوریم که پولبک آن به میزان یکی از درصدهای سطوح اصلاحی فیبوناچی است (۷۶٫۴، ۶۱٫۸، ۳۸٫۲، و ۲۳٫۶). بعضی مدل ها ۵۰ درصد را نیز اعمال می کنند. برای مثال، چنانچه سهمی از ۱۰۰۰ تومان به ۱۱۰۰ تومان برسد، انتظار خواهد رفت که پولبک آن حدود ۲۳ تومان، ۳۸ تومان، ۵۰ تومان، ۶۲ سنت، یا ۷۶ تومان باشد.

جالب است بدانید که در اوایل یا اواخر روند ها، وقتی که قیمت هنوز در حال افزایش یا کاهش است، این احتمال وجود دارد که اصلاح‌ هایی با درصد بالاتر هم دیده شود. به عنوان مثال وقتی دو روند نزولی بین ۶۱٫۸ درصد و ۳۸٫۲ درصد وجود داشته باشد، این نمونه ‌ای از اصلاح فیبوناچی است. طبق این فرضیه، این شیوه و دنبال کردن این دنباله شرایطی معمول برای روند سهام به حساب می آید.

چنانچه استراتژی معاملاتی روزانه شما سیگنالی برای فروش در آن منطقه قیمت در نظر می گیرد، سطح فیبوناچی به تایید این سیگنال کمک شایانی خواهد داشت. سطوح فیبوناچی همین طور سطوح قیمتی را در جاهایی که باید برای تشخیص فرصت‌ های معاملاتی کاملا هوشیار باشید، برای شما به تصویر خواهند کشید. گفتنی است که در واقع استفاده از ابزار اصلاح فیبوناچی یک فرایند ذهنی است و این امکان وجود دارد که دو فرد به شیوه ‌ای مختلف آن را تعبیر نمایند.

می توان گفت که چندین و چند نوسان قیمت در طول یک روز معاملاتی در دسترس است، پس تمامی افراد ۲ نقطه یکسان را به یکدیگر متصل نخواهند کرد. دو نقطه ‌ای که شما وصل می کنید، امکان دارد آن ۲ نقطه ‌ای که دیگران متصل می ‌کنند، نباشد. به منظور جبران این موضوع، سطوح اصلاحی را روی تمام موج ‌های برجسته قیمت رسم نمایید و در ادامه ببینید کجای نمودار چندین خط فیبوناچی روی هم قرار می گیرد، امکان دارد این منطقه یک منطقه قیمتی با اهمیت محسوب شود.

خطوط و اعداد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال چیست؟

اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) به‌عنوان یک اندیکاتور تکنیکال به‌کار می‌روند. این توالی اعداد توسط ریاضی‌دان ایتالیایی به نام فیبوناچی در قرن سیزدهم میلادی ابداع شد. این توالی اعداد، که از صفر و یک شروع می‌شود، از طریق جمع شدن دو عدد قبلی به‌دست می‌آید. برای مثال، بخش ابتدایی این توالی به‌شکل زیر است. 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377 و …

ضرایبی از این توالی به‌دست می‌آید که برخی معتقدند حرکت بازار را پیش‌بینی می‌کند.

توالی فیبوناچی به‌علت وجود نسبت طلایی (Golden ratio) که برابر با 1.618 می‌باشد، و یا معکوس آن که برابر 0.618 می‌باشد، مورد توجه است. در توالی فیبوناچی، هر عدد داده شده تقریباً 1.618 برابر عدد قبل از خود می‌باشد، البته در این حالت چند عدد اول را در نظر نمی‌گیریم. همچنین هر عدد برابر با 0.618 برابر عدد بعدی‌اش می‌باشد، باز هم چند عدد استفاده شده در ابتدای توالی را در این حالت نیز در نظر نمی‌گیریم. نسبت طلایی در همه‌جای طبیعت وجود دارد و همه‌چیز را از جهت‌گیری آوندها در یک برگ تا میزان رزونانس مغناطیسی در کریستال‌های کوبالت نیوبیت (Cobalt niobate crystals) را نشان می‌دهند.

فیبوناچی بازگشتی – Fibonacci retracements، منبع: Investopedia به نقل از Tradingview

نکات کلیدی:

• اعداد و خطوط فیبوناچی با نسبت‌های معروف فیبوناچی ساخته شده‌اند.
• اعداد پُرکاربرد فیبوناچی در بازارهای مالی شامل 0.236، 0.382، 0.618، 1.618، 2.618 و 4.236 هستند. این نسبت‌ها و یا درصدها می‌توانند از تقسیم اعداد مشخصی در این توالی به اعداد دیگر حاصل شوند.
• با وجود اینکه این اعداد، اعداد فیبوناچی محسوب نمی‌شوند؛ بسیاری از ‌معامله‌گران از سطوح 0.5، 1 و 2 نیز استفاده می‌کنند.
• این اعداد نشان می‌دهند که قیمت می‌تواند چه میزان حرکت را داشته باشد. برای مثال، اگر قیمت سهمی ‌از یک دلار به دو دلار برسد، می‌توان اعداد فیبوناچی را بر آن اعمال کرد. یک سقوط قیمتی به سطح 1.76 دلار برابر با 23.6 درصد بازگشت از حرکت قیمتی شروع شده از سطح یک دلار می‌باشد.
• دو عدد از پُرکاربردترین ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی برگشتی و فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions) می‌باشند. فیبوناچی برگشتی (Fibonacci retracements) مقدار بازگشت قیمتی را محاسبه می‌کند و می‌گوید که قیمت در بازگشت قیمتی تا چه سطوحی می‌تواند پیش برود. فیبوناچی گسترشی نیز میزان حرکت موج اصلی قیمت را بیان می‌دارد.

فرمول‌های اعداد فیبوناچی و سطوح فیبوناچی

اعداد فیبوناچی فرمول خاصی ندارند، بلکه اعدادی در یک توالی عددی هستند که با یکدیگر ارتباط دارند.

چگونه سطوح فیبوناچی بازگشتی را محاسبه کنیم؟

توالی اعداد فیبوناچی می‌تواند به‌شکل‌های گوناگون به‌منظور محاسبهٔ سطوح فیبوناچی برگشتی و یا سطوح فیبوناچی گسترشی مورد استفاده قرار گیرد. در این بخش یاد می‌گیرید که چگونه این سطوح را پیدا کنید. نحوهٔ استفاده از این سطوح را نیز در قسمت بعدی خواهید دید.

فیبوناچی برگشتی به دو نقطهٔ قیمتی نیاز دارد که باید در نمودار قیمت انتخاب شوند. معمولاً برای فیبوناچی برگشتی از سطح سوئینگ‌های (بالاترین نقطه قیمتی) و سطح سوئینگ لو (پایین‌ترین سطح قیمتی) استفاده می‌کنند. زمانی که این دو نقطه را انتخاب کردید، خطوط فیبوناچی به‌همراه اعداد ‌آن‌ها در نمودار شما رسم می‌شوند. اگر قیمت یک سهم از پانزده دلار به بیست دلار برسد، در این حالت سطح 6.23 درصدی برابر با سطح قیمتی 18.82 دلاری می‌باشد. که آن را بدین شکل محاسبه می‌کنیم:

$18.82 = (0.236*$5) – $20

سطح قیمتی 50 درصد نیز برابر با 17.5 دلار خواهد بود که آن را نیز می‌توانیم بدین شکل محاسبه کنیم:

سطوح فیبوناچی گسترشی

سطوح فیبوناچی گسترشی نیز از توالی اعداد فیبوناچی به‌دست می‌آیند. هرچه در این توالی اعدادی به سمت جلو می‌رویم، می‌توانیم عدد را بر عدد قبلی آن تقسیم کنیم تا عددی برابر با1.618 را به‌دست بیاوریم. همچنین با تقسیم یک عدد بر عددی با دو فاصله قبل از آن به‌نسبت 2.618 می‌رسیم. با تقسیم یک عدد بر عددی با سه فاصله قبل از آن نیز می‌توانیم به‌نسبت 4.236 برسیم.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد فیبوناچی گسترشی یا انبساطی می‌توانید از مطلب آموزشی «فیبوناچی گسترشی یا انبساطی در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

استفاده از فیبوناچی گسترشی (Fibonacci Extensions) نیازمند به سه نقطهٔ قیمتی می‌باشد. اولین نقطه، محل شروع حرکت، دومین نقطه محل انتهای حرکت، و نقطهٔ سوم نیز محلی در این میان است که این نقطه می‌تواند همان محلی باشد که پولبک قیمتی انجام گرفته است.

اگر قیمت از سی دلار به چهل دلار افزایش یابد، و این دو قیمت را به‌عنوان نقاط یک و دو در نظر بگیریم، سطح قیمتی 161.8 درصدی، 16.18 دلار بالاتر از قیمت انتخاب شده به‌عنوان نقطهٔ سوم قرار می‌گیرد. اگر نقطهٔ سوم سی‌وپنج دلار باشد، سطح 161.18 درصدی فیبوناچی گسترشی برابر با 51.18 دلار خواهد بود (35 + 16.18). سطوح صد درصد و دویست درصد اعداد رسمی‌ فیبوناچی محسوب نمی‌شوند، اما ‌آن‌ها سطوح کاربردی به‌شمار می‌آیند زیرا که حرکات مشابه را در بازار نشان می‌دهند.

اعداد و خطوط فیبوناچی چه چیزهایی به ما می‌گویند؟

برخی ‌معامله‌گران باور دارند که اعداد فیبوناچی نقشی مهم در بازارهای مالی ایفا می‌کنند. همان‌طور که بالاتر اشاره شد، توالی اعداد فیبوناچی می‌تواند به‌منظور ایجاد نسبت‌ها و یا درصدهایی که ‌معامله‌گران از ‌آن‌ها استفاده می‌کنند، استفاده شود.

این سطوح شامل این اعداد می‌باشند: 23.6 درصد، 38.2 درصد، 50 درصد، 61.8 درصد، 78.6 درصد، 100 درصد، 161.8 درصد، 261.8 درصد و 423.6 درصد. این درصدها با استفاده از تکنیک‌های مختلفی در نمودار اعمال می‌شوند:

1. فیبوناچی بازگشتی (Fibonacci retracements): خط‌های افقی هستند که بر روی نمودار به نمایش درمی‌آیند و سطوح مقاومت و حمایت را نشان می‌دهند.
2. فیبوناچی گسترشی (Fibonacci extensions): خط‌های افقی هستند که سطوحی که قیمت در یک روند صعودی می‌تواند به ‌آن‌ها برسد را مشخص می‌کند.
3. قوس‌های فیبوناچی (Fibonacci Arcs): شکل‌های شبیه قطب‌نما هستند که ناشی از یک سطح قیمتی بالا و یا پایین می‌باشند و نشان‌دهندهٔ محدوده‌های مقاومت و حمایت هستند.
4. فن‌های فیبوناچی (Fibonacci Fans): فن‌های فیبوناچی، شکل‌هایی مورب هستند که توسط سطوح بالا و یا پایینی قیمت ساخته می‌شوند و نشان‌دهندهٔ محدوده‌های حمایت و مقاومت هستند.
5. مناطق زمانی فیبوناچی (Fibonacci Time zones): خطوطی عمودی هستند که به سمت آیندهٔ قیمت حرکت کردند و به‌منظور پیش‌بینی زمان رخ دادن یک حرکت قوی در قیمت طراحی شده‌اند.

فیبوناچی‌های برگشتی (Fibonacci Retracements)

فیبوناچی‌های برگشتی (Fibonacci Retracements) معمول‌ترین نوع توالی‌های فیبوناچی در تحلیل‌های تکنیکال به‌شمار می‌روند. در طی یک روند، فیبوناچی‌های برگشتی می‌توانند برای تشخیص میزان عمق پولبک قیمتی صورت گرفته استفاده شوند. موج‌های انگیزشی (Impulse waves)، موج‌های بزرگتر قیمت در جهت روند هستند در حالی که پولبک‌های قیمتی، موج‌های کوچک‌تری هستند که مابین ‌آن‌ها و برخلاف جهت روند اصلی رخ می‌دهند. از آنجایی که ‌آن‌ها موج‌های کوچک‌تر هستند، ‌به‌میزان درصدی از موج‌های بزرگ‌تر حرکت خواهند کرد. ‌معامله‌گران در زمان وقوع پولبک‌ها به‌سطوح فیبوناچی بین 23.6 درصد تا 78.6 درصد نگاه می‌کنند. اگر قیمت در نزدیک یکی از این سطوح متوقف شده و دوباره حرکت به سمت بالای خود را از سر بگیرد، یک ‌معامله‌گر ممکن است وارد معامله‌ای در جهت روند اصلی شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پولبک می‌توانید از مطلب آموزشی «پولبک در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

سطوح فیبوناچی می‌توانند به‌عنوان راهنمایی برای یافتن محل ورود به معامله استفاده شوند. هرچند باید در نظر داشته باشید که حرکات قیمتی باید پیش از ورود به معامله براساس سطوح فیبوناچی مورد تأیید قرار بگیرد. هیچ ‌معامله‌گری تا پیش از واکنش قیمت، نمی‌داند که کدام سطح قیمتی فیبوناچی باعث توقف روند خواهد شد، بنابراین باید ‌صبر کرد و سطوح قیمتی را رصد کرد تا بتوانند در فرصتی مناسب وارد معامله شوند.

قوس‌ها، فن‌ها، فیبوناچی‌های گسترشی و فیبوناچی‌های منطقهٔ زمانی همگی یک موضوع واحد را نشان می‌دهند اما به‌صورت‌های مختلفی بر روی نمودارها اعمال می‌گردند. هر یک از این فیبوناچی‌ها نشان‌دهندهٔ نقاط احتمالی مقاومت و حمایت می‌باشد. که البته باید در نظر داشت که این نقاط مقاومت و حمایت از طریق اعمال اعداد فیبوناچی بر روی حرکت سابق قیمتی به‌دست آمده است. این نقاط مقاومت و حمایت می‌تواند سطوحی را به ما بدهد که قیمت ممکن است در آن متوقف شود و سپس در آینده به سمت بالا حرکت کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سطوح حمایت و مقاومت می‌توانید از مطلب آموزشی «سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال چیست؟» دیدن نمایید.

تفاوت بین اعداد فیبوناچی (Fibonacci numbers) و اعداد گَن (Gann numbers)

گَن (W.D. Gann) یک ‌معامله‌گر مشهور بود که تعداد زیادی از ابزارها بر پایهٔ اعداد را برای ‌معامله‌گری طراحی نمود. اندیکاتورهایی که بر پایهٔ کار او توسعه یافتند شامل خطوط فن گَن (Gann Fan) و مربع گَن (Gann Square) می‌باشند. اندیکاتور بادبزن گَن (Gann Fan) برای مثال، از زاویه‌های 45 درجه استفاده می‌کند، که گَن ‌آن‌ها را به‌عنوان زوایای مهم پیدا کرده بود. کارهای گَن به‌صورت کلی در حدود دایره‌ها و زوایا قرار دارد. اعداد فیبوناچی از سویی دیگر، بیشتر با نسبت‌های به‌دست آمده از توالی این اعداد نشأت می‌گیرند. گَن یک ‌معامله‌گر بود، بنابراین روش او برای استفاده در بازارهای مالی طراحی شده است. روش‌های فیبوناچی در اصل برای ‌معامله‌گری طراحی نشده است، اما توسط ‌معامله‌گران و تحلیل‌گران بازار به‌منظور استفاده در بازارهای مالی بهینه شده است.

محدودیت‌های استفاده از اعداد و سطوح فیبوناچی

استفاده از فیبوناچی‌ها مسئله‌ای ذهنی می‌باشد زیرا که ‌معامله‌گر باید مقادیر بالا یا پایین در نمودار را خودشان انتخاب کنند. مقادیر بالا (Highs) و پایین (Lowes) انتخاب شده توسط ‌معامله‌گر می‌تواند نتایجی که او به‌دست می‌آورد را تحت تأثیر قرار دهد.

اختلاف‌نظر دیگری که در مورد اعداد فیبوناچی و روش‌های ‌معامله‌گری با ‌آن‌ها وجود دارد این است که تعداد سطوح بسیار زیادی در آن وجود دارد که بازار می‌تواند در نزدیکی هر یک از ‌آن‌ها دچار بازگشت قیمتی شود، که موجب می‌شود این اندیکاتور به‌عنوان اندیکاتوری که می‌توان پس از رخ دادن حرکات قیمتی از آن استفاده کرد، در نظر گرفته شود. مشکل اصلی اینجا است که حدس زدن و پیدا کردن عددی که سطح قیمتی در آن در حال حاضر و یا در آیندهٔ بازار مهم خواهد بود، سخت می‌باشد.

فیبوناچی (Fibonacci) و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال

لئوناردو فیبوناچی (Leonardo Fibonacci) در سال 1175 میلادی متولد شد و نخستین ریاضیدان بزرگ اروپا در قرن سیزدهم میلادی است.وی به‌ دلیل مطرح کردن موضوع «ترتیب اعداد» مورد توجه قرار گرفت. یکی از کارهای او معرفی سری فیبوناچی است که پس از مراجعت از سفرش به مصر در کتابی به نام کتاب حساب آن را معرفی کرد.

نسبت‌های معروف فیبوناچی در طبیعت و در اعضای بدن انسان و… نمایانگر اعتبار سری اعداد فیبوناچی و نسبت‌های آن است. ترتیب اعدادی که این دانشمند سال‌ها قبل بر آن‌ها تأکید کرد، در بازار‌های مالی و بورس کاربرد فراوانی برای تحلیلگران دارد.

اگر از کوچکترین عدد صحیح ممکن، یعنی 1 شروع کنیم و از یک الگوی پیوسته و غیر جامع پیروی کنیم که در آن دو عدد آخر را جمع کنیم، به چیزی می رسیم که معمولاً دنباله فیبوناچی نامیده می شود و گاهی اوقات با تحسین به آن می گویند: رمز مخفی طبیعت.”

در عمل، اگر از 1 شروع کنیم، عدد قبل از 1 ، 0 خواهد بود. بنابراین، با استفاده از 0 و 1 به عنوان پایه دنباله، اگر شروع به جمع کردن دو عدد آخر و اضافه کردن پاسخ به الگوی کنیم، به این نتیجه می رسیم. 0، 1، 1. این به این دلیل است که 0+1=1.

اگر الگو را ادامه دهیم و شرط جمع دو عدد آخر را برآورده کنیم، پاسخ مطابق دنباله جدید 2 خواهد بود، زیرا 1+1=2، الگوی ما اکنون 0، 1، 1، 2 می شود. ادامه دهید، این الگو مانند 0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21 و غیره به نظر می رسد.

این الگو توسط لئوناردو پیسانو، که به فیبوناچی نیز معروف است، رایج شد. به نام او هر عدد صحیح در این الگو یک عدد فیبوناچی و خود الگو را دنباله فیبوناچی می نامند.

محتوای این مقاله

فیبوناچی (Fibonacci) چیست؟

در اصل، اصلاح فیبوناچی یک تکنیک پیچیده بر اساس دنباله فیبوناچی برای ارزیابی سطوح حمایت و مقاومت یک دارایی در بازار است.

نسبت های فیبوناچی مجموعه ای از اعداد کلیدی مهم هستند که با تجزیه و تحلیل هر دو نقطه افراطی در یک دنباله تولید می شوند. این «اعداد کلیدی» نسبت‌هایی هستند که سطوح اصلاحی فیبوناچی نامیده می‌شوند.

توسط لئوناردو فیبوناچی در سال 1170 پس از میلاد ابداع شدند. برخی از این موارد، همانطور که در نمودار بالا نشان داده شده است، عبارتند از: 23.6٪، 38.2٪، 50٪، 61.8٪، و 78.6٪.

هنگامی که سطوح اصلاح فیبوناچی در امور مالی استفاده می شود، با خطوط افقی نشان داده می شود که نشان دهنده سطوح مقاومت و حمایت برای یک دارایی خاص است. هر نسبت یا درصد مربوط به یکی از سطوح اصلاحی فیبوناچی است.

این دقیقاً نشان می دهد که قیمت چقدر برای معکوس کردن روند قبلی فشار آورده است. پیش‌بینی می‌شود روند قبلی به همین ترتیب ادامه یابد، با این حال، قیمت دارایی معمولاً قبل از وقوع به یکی از نسبت‌های فیبوناچی فوق‌الذکر باز می‌گردد.

هر عدد در دنباله فیبوناچی مجموع تجمعی دو عدد قبل از خود است و هر عدد فیبوناچی (به جز چند عدد اول) تقریباً 1.618 برابر بزرگتر از عدد قبلی است.

به عنوان مثال، 55 و 89 دو عدد فیبوناچی بعدی هستند. 55 ضربدر 1.618 به ما 88.99 می دهد که تقریباً 89 می شود. علاوه بر این، 1.618 همان چیزی است که برخی از ریاضیدانان از آن به عنوان نسبت طلایی یاد می کنند.

ابزارهای فیبوناچی

ابزارهای فیبوناچی همان نقاط حمایت و قدرتی هستند که برای رسم آن‌ها از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. زمانی شما می‌توانید کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال را درک کرده و آن را به‌ درستی به کار ببندید که با ابزارهای آن آشنا شده و بتوانید از آن‌ها به‌ درستی استفاده کنید.

در بازارهای مالی از ابزارهای فیبوناچی برای تحلیل ادامه روند و بازگشت استفاده می‌شود. مهم‌ترین نکته در استفاده از ابزارهای فیبوناچی درصدها هستند.

نکته بسیار مهم در استفاده از ابزارهای فیبوناچی در بازار این است که برای تشخیص زمان درست استفاده از هر ابزار، داشتن تجربه بسیار مهم است. تجربه در کاربرد فیبوناچی به کمک شما می‌آید و به شما کمک می‌کند تا درصدها و نقاط مهم را به‌درستی تشخیص دهید.

در روش تحلیل تکنیکال، ابزارهای گوناگونی بر اساس اعداد و نسبت‌های فیبوناچی ایجاد شده‌اند. برخی از مهم‌ترین ابزارهای فیبوناچی عبارتند از:

1. فیبوناچی اصلاحی Fibonacci Retracement (RET)
2. فیبوناچی خارجی Fibonacci Extension (EXT)
3. فیبوناچی انبساطی Fibonacci Expansion (EXP)
4. فیبوناچی پروژكشن Fibonacci Projection (PRO)
5. فیبوناچی کمان‌‌ها Fibonacci arcs
6. فیبوناچی باد‌بزن Fan
7. فیبوناچی کانال Channel

معرفی فیبوناچی اصلاحی Fibonacci Retracement (RET)

حال باید به پاسخ این سوال که مهم‌ترین ابزار برای کار در دنیای فیبوناچی چیست برگردیم. در حال حاضر می‌توان گفت که فیبوناچی اصلاحی یا EXT یک ابزار بسیار قدرتمند این نوع تحلیل تکنیکال است. با استفاده از این ابزار می‌توانیم بهترین نقطه را برای ورود به بازار از طریق تخمین سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال نقطه پایان یک حرکت اصلاحی، پیش‌بینی کنیم.

برای به ‌کارگیری فیبوناچی اصلاحی در پیش‌بینی نقاط ورود، مهم‌ترین درصدها عبارت‌اند از: ۲۳.۶، ۳۸.۲، ۵۰، ۶۱.۸ و ۷۸.۶ درصد. در این میان باید عدد ۶۱.۸ را به خاطر بسپارید. زیرا اینجا همان نقطه‌ای است که بیشتر حرکت‌های اصلاحی به آن ختم می‌شوند.

در پاسخ به این سوال که فلسفه استفاده از ابزار اصلاحی فیبوناچی چیست باید بگوییم که روند قیمت، در بعضی مقاطع زمانی خاص تمایل به اصلاح پیدا می‌کند. به همین دلیل زمانی که شما فیبوناچی اصلاحی را رسم می‌کنید؛ روند اصلاحی از کف و سقف تعریف ‌شده در این نمودار خارج نخواهد بود.

برای رسم فیبوناچی اصلاحی باید یک روند صعودی یا نزولی را در نظر بگیرید. واضح است که در روند صعودی، کف به سقف وصل شده و در روند نزولی، این مسئله برعکس خواهد بود. حالا باید منتظر بمانید تا سایر معامله‌گران در یکی از سطوح فیبوناچی واکنش نشان دهند.

همچنین باید همه پارامترهای حمایت و مقاومت را مورد بررسی قرار دهید. در اینجا است که درصدهای مهم فیبوناچی اصلاحی به کمک شما خواهند آمد و به شما خواهند گفت که باید بر روی چه ترازهایی تمرکز کنید.

با توجه به تجربه‌ای که در کاربرد فیبوناچی در این نوع تحلیل دارید، خواهید فهمید که در چه مواقعی به کف قیمتی برخورد کرده و چگونه می‌توانید سطوح حمایت و مقاومت را به دست آورید.

در هر گام از تحلیل تکنیکال فیبوناچی با استفاده از ابزار اصلاحی، باید دو نقطه را مشخص کنید که نشان‌دهنده یک حداقل و حداکثر هستند. سپس با اتصال این نقاط به یکدیگر می‌توانید سطوح مختلف را به دست آورده و فعالیت‌های خود را بر اساس آن‌ها تنظیم کنید.

نحوه استفاده از فیبوناچی اصلاحی

هنگامی که از این سطوح در امور مالی برای پیش بینی سطوح حمایت و مقاومت استفاده می شود، اصلاح فیبوناچی نامیده می شود. در بخش سرمایه، نسبت های فیبوناچی برای تعیین تکانه قیمت هر دارایی معین استفاده می شود.

معامله‌گران تحلیلی از آنها برای ایجاد خطوط حمایتی و نشان دادن سطوح مقاومت استفاده می‌کنند تا بتوانند از سرمایه‌گذاری پولی خود با تعیین حد ضرر در سطوح حیاتی فیبوناچی و ایجاد اهداف سود بردن محافظت کنند.

اگر می خواهید از فیبوناچی استفاده کنید، ابزارهایی وجود دارند که می توانند کمک کنند، اما در اینجا یک راهنمای کلی برای استفاده از آن وجود دارد:

ابتدا روند بازار را مشخص کنید. آیا این روند صعودی است یا نزولی؟

بسته به روند، از ابزار اصلاح فیبوناچی استفاده کنید. در روند صعودی، آن را به پایین متصل کنید و با کشیدن آن به سمت راست، آن را به بالا ببرید. روند نزولی با اتصال آن به بالا و بردن آن به پایین با کشیدن آن به سمت راست، برعکس آن را انجام دهید.

همچنین در یک روند صعودی، می توانید سطوح پشتیبانی احتمالی را زیر نظر داشته باشید و در یک روند نزولی، می توانید سطوح مقاومت احتمالی را کنترل کنید. ابزار اصلاح فیبوناچی این سطوح را به شما نشان می دهد.

به همان اندازه که فیبوناچی مهم است، به طور کامل به آن تکیه نکنید. نتایج و پیش‌بینی‌ها به‌طور تکان‌دهنده‌ای شبیه به روندهای بازار هستند، اما مطلق نیستند یا به طور کامل مشخص نمی‌شوند. فقط به این دلیل که نقطه قیمت به سطح فیبوناچی رسیده است، بازار به طور خودکار روند را معکوس نخواهد کرد.

در عوض، برای پیش‌بینی‌های قوی‌تر و امنیت بهتر در تصمیم‌تان، استفاده از سطوح فیبوناچی را با تکنیک‌های دیگر مانند نوسان‌گرهای تصادفی ، شاخص قدرت نسبی (RSI) ، MACD و … ترکیب کنید تا اطلاعات کافی برای تصمیم گرفتن داشته باشید.

اهمیت دنباله فیبوناچی

چه چیزی دنباله فیبوناچی را تا این حد مهم می کند، و چرا برخی آن را “کد مخفی طبیعت” می دانند؟ با توجه به نسبت طلایی 1.618 که قبلا ذکر شد، دنباله فیبوناچی قابل توجه و ضروری است.

بسیاری از چیزها در طبیعت، از تعداد رگبرگ های روی برگ گیاه گرفته تا زاویه رشد برگ ها روی ساقه ها را می توان با نسبت طلایی توضیح داد.

دنباله فیبوناچی بسیار مهم است زیرا به ما کمک می کند بفهمیم که چگونه بسیاری از شگفتی های علمی شگفتی های صرف نیستند، بلکه تصمیمات محاسبه شده ای هستند که طبیعت می گیرد، از جمله کهکشان های مارپیچی و طوفان ها.

علاوه بر این، کاربردهای دنباله فیبوناچی برای بسیاری از الگوریتم‌های کامپیوتری حیاتی هستند. با کمال تعجب حتی موسیقی نیز می تواند از نسبت طلایی استفاده کند.

علت محبوبیت فیبوناچی

1. سطوح فیبوناچی اعداد هندسی هستند، بنابراین سطوح گسترش (extension) و اصلاحی (retracement) پس از رسم چشم‌نواز به نظر می‌رسند.
2. نقاط مرجع ملموسی را فراهم می‌کنند، بنابراین در صورت استفادۀ درست، از انتزاعی شدن موضوع جلوگیری می‌کنند.
3. سطوح گسترش و اصلاحی فیبوناچی سطوح نامرئی حمایت و مقاومت محسوب می‌شوند.

مارپیچ فیبوناچی

دنباله فیبوناچی مارپیچ فیبوناچی را به ما می دهد، مارپیچی است که به سمت بیرون بزرگتر می شود (دقیقاً مانند اعداد در دنباله). مارپیچ فیبوناچی اغلب در معماری و طراحی داخلی استفاده می شود.

شما با ساختن مربع هایی که از اعداد فیبوناچی پیروی می کنند شروع خواهید کرد. یک مربع در اطراف مرکز صفحه ایجاد کنید که هر ضلع آن برابر با یک عدد فیبوناچی باشد. می توانید با ساختن یک مربع 1×1 شروع کنید، به این معنی که فقط یک جعبه روی کاغذ شبکه شما خواهد بود.

سپس با پیروی از الگوی 1، 1، 2، 3، 5، 8 و غیره، مربع‌هایی را در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بسازید که هر مربع بعدی عدد فیبوناچی بعدی باشد. برای درک محل قرارگیری به رسم مربع های بالا مراجعه کنید.

بعد از اینکه مربع‌ها درست شدند، از حرکت طبیعی دست‌تان استفاده کنید یا از قطب‌نما برای خطوط صاف‌تر استفاده کنید و مانند شکل بالا، طراحی مارپیچ را دنبال کنید.

به عنوان یک اقدام اختیاری، اگر فقط مارپیچ و بدون مربع می‌خواهید، می‌توانید مارپیچ خود را با جوهر بکشید و بعداً مربع‌های پشت سر را پاک کنید.

بسیاری از طراحان در سراسر جهان از مارپیچ فیبوناچی استفاده می کنند. به لطف دنباله فیبوناچی، ریاضیدانان و هنرمندان به طور یکسان می توانند از همین مفهوم استفاده کنند. این نشان می دهد که این مفهوم چقدر یکپارچه است.

کاربرد فیبوناچی (Fibonacci)

اکنون‌که با مفاهیم اعداد و سری فیبوناچی آشنا شدید، سری فیبوناچی و نسبت‌های آن می‌توانند در بازار برای پیش‌بینی روند قیمت‌ها استفاده شوند.

تحلیلگران پس از بررسی نمودار‌های قیمت سهام و روند آن‌ها، به وجود ارتباط بین نسبت‌های فیبوناچی و نمودار‌ها دست یافتند. نسبت‌های فیبوناچی را می‌توان با نقاط مهم در روند‌ها تطبیق داد و به سطوح مقاومت و حمایت رسید. از طریق این سطوح می‌توان نقاط ورود و خروج به یک سهم را به دست آورد.

در طی زمان ابزار‌های فیبوناچی بسیاری برای تحلیل نمودار‌ها و نقاط بازگشت معرفی شده است. این ابزار‌ها نشان‌دهنده محدوده‌های حمایت و مقاومت هستند که با روش‌های گوناگون رسم می‌گردند.

این سطوح بازگشتی، مانند حمایت و مقاومت‌های قبلی که فقط قیمتی خاص را نقطه حساس تلقی می‌کردند، نیستند و می‌توانند علاوه بر قیمتی خاص، یک منحنی روی نمودار، خطی مورب یا زمان خاصی را به‌عنوان نقاط حساس حمایت و مقاومت تعریف کنند.

از میان ابزار‌های موجود، چند ابزار بیشترین کاربرد را دارند. فیبوناچی اصلاحی، فیبوناچی خارجی، فیبوناچی انبساطی، فیبوناچی پروژکشن، فیبوناچی اکسپنشن و … از مواردی هستند که به‌وسیله آن‌ها می‌توان روند قیمت سهام را پیش‌بینی کرد.

نسبت طلایی و فیبوناچی

نسبت طلایی به مصریان و یونانیان باستان باز می گردد. ریاضیدانان آنها قبلاً درک قوی از رابطه بین اعداد داشتند.

شواهد تجربی این امر را می توان در اهرام یافت که در آنها ابعاد اهرام نیز به نسبت تقریباً 1.618 منجر می شود. لئوناردو فیبوناچی دنباله بلندتری از اعداد را در حدود سال 1200 کشف کرد، از این رو اعداد را “دنباله فیبوناچی” می نامند.

از آن زمان، بسیاری از دانشگاهیان این رابطه ریاضی را هسته اصلی تحقیقات خود قرار داده اند و ما را به جایگاه امروزی رسانده اند.

نسبت طلایی (golden ratio) رابطه‌ی ریاضی منحصربه‌فردی است که به الگوی فیبوناچی مرتبط است. دو عدد زمانی با یکدیگر نسبت طلایی دارند که نسبت مجموع این دو عدد (a+b) تقسیم بر عدد بزرگ‌تر (a) مساوی نسبت عدد بزرگ‌تر تقسیم بر عدد کوچک‌تر (a/b)‌ باشد.

نسبت طلایی یک رابطه به ظاهر بیگانه بین اعداد است. بیایید دو عدد را در نظر بگیریم: 89 و 144. این اعداد در نسبت طلایی هستند زیرا نتایج 144/89 و (144+89)/144 یکسان هستند: 1.618. هر ترکیبی از اعداد که نتیجه یکسانی را ایجاد کند، نسبت طلایی را تشکیل می دهد.

لیست کاملی از این اعداد وجود دارد: 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21… و این لیست ادامه دارد. همه آنها رابطه مشابهی با مثال قبلی 89 و 144 دارند. تصویر زیر باید تصویر واضح تری از نحوه کار این رابطه ایجاد کند.

جمع بندی

لئوناردو بوناچی – که با نام لئوناردو فیبوناچی نیز شناخته می‌شود – ریاضیدان ایتالیایی قرن دوازدم میلادی بود.

او به عنوان مستعدترین ریاضیدان جهان غرب در زمان خود، و یکی از برترین ریاضیدانان تاریخ شناخته می‌شود. با وجود اینکه فیبوناچی، خود سری‌ای که اکنون با نام سری فیبوناچی شناخته می‌شود را ایجاد نکرد، اما قطعا این فیبوناچی بود که این پدیده را در کتاب Liber Abaci خود به جهان غرب معرفی نمود.

رفتار سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال انسان بیش از آنچه که فکر می کنیم به اعداد مرتبط است. فیبوناچی همه جا است، جایی که گل، ساختمان، حیوانات یا تجارت است. پس در راه رسیدن به کمال از این سکانس بهترین استفاده را ببرید.

به این دنباله «راز مخفی طبیعت» و «قانون جهانی طبیعت» نیز می‌گویند. این دنباله را می‌توان تقریبا در ابعاد هر چیزی که در جهان است، از هرم بزرگ جیزه در مصر گرفته تا صدف‌ها، صورت و اندام انسان و حتی کهکشان‌ها مشاهده کرد.

چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال و شروع خرید و فروش را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایه گذاری موفق در ارزهای دیجیتال می‌توانید در دوره های آموزشی ارز دیجیتال همیار کریپتو استفاده کنید.

علاوه بر دوره آموزشی ارز دیجیتال ما دوره آموزشی ارزدیجیتال در مشهد را به صورت حضوری و غیر حضوری برگزار می کنیم.

تحلیل تکنیکال بورس چیست، ابزار های آن کدام اند؟

تحلیل تکنیکال (technical analysis)، روشی است که با تکیه بر تحلیل داده‌های درونی بازار، در یافتن نقاط مناسب خرید و فروش به معامله‌گران کمک می‌کند. بر خلاف تحلیل بنیادی که تلاش می‌کند ارزش موضوع مورد معامله را ارزیابی کند، تمرکز تحلیل تکنیکال بر روی الگوهای حرکت قیمت، سیگنال‌های معاملاتی و بسیاری ابزارهای نموداری دیگر است. در این مقاله تلاش می‌کنیم این موضوع را بیشتر باز کنیم.

تاریخچه تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال، آنگونه که به طور معمول در بازار شناخته می‌شود، برای اولین بار توسط شخصی به نام چارلز داو (Charls Dow) و در نظریه داو در اواخر قرن ۱۹ میلادی معرفی شد. در بیش از یک قرنی که از عمر تحلیل تکنیکال می‌گذر، محققین بسیاری به تکامل و بسط این روش کمک کرده‌اند. در نتیجه امروزه ابزارهای به مراتب گسترده‌تری تحت عنوان تحلیل تکنیکال به کار گرفته می‌شوند.

فرض‌های اساسی تحلیل تکنیکال

امروزه، تحلیل تکنیکال سه فرض اساسی و بنیادین دارد:

۱. همه چیز در قیمت بازار لحاظ شده است. این فرض، محل بیشترین انتقادات به تحلیل تکنیکال است. چرا که با استناد به این فرض، دیگر نیازی به تحلیل بنیادی نیست. تحلیل تکنیکال معتقد است که همه چیز (شامل روانشناسی معاملات، عوامل بازار و شاخص‌های بنیادی شرکت، در قیمت بازار سهام (یا هر نماد معاملاتی دیگر) تاثیرگذار بوده‌اند.

۲. قیمت به صورت رونددار حرکت می‌کند. قیمت، در روندهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در حرکت است. این یعنی قیمت تمایل بیشتری به تداوم روند قبلی دارد تا تغییر آن. بخش عمده تحلیل‌های تکنیکال نیز به شناسایی صحیح روند بستگی دارند.

۳. تاریخ، تمایل به تکرار خود دارد. طبیعت تکرارشونده حرکات قیمت معمولا به روانشناسی معاملات نسبت داده می‌شود. این موضوع با توجه به اینکه ریشه در ترس یا هیجان دارند، به میزان زیادی قابل پیش‌بینی هستند. به همین دلیل، تحلیل‌گران تکنیکال با بررسی الگوهای حرکتی قیمت تلاش می‌کنند این احساسات را شناسایی و به دنبال آن حرکات آتی قیمت را تخمین بزنند.

محدوده دید تحلیل تکنیکال

اساسا در هر بازاری که داده‌های تاریخی معاملاتی آن موجود باشد می‌توان از تحلیل تکنیکال بهره جست. این یعنی تحلیل تکنیکال می‌تواند در بازارهای سهام، آتی، کالا، درآمد ثابت، جفت‌ارزها و موارد دیگر به مفید واقع شود. افزون بر این، تحلیل تکنیکال می‌تواند در هر قاب زمانی‌ای (به شرط وجود داده‌های کافی) مورد استفاده قرار بگیرد.

از بررسی حرکات ریز قیمت در قاب زمانی چند دقیقه‌ای تا بررسی حرکات بلند مدت هفتگی و ماهانه، همگی در تحلیل تکنیکال ممکن هستند. همین مساله باعث می‌شود تحلیل تکنیکال کاربرد گسترده‌ای در تمامی بازارها داشته باشد و متناسب با شخصیت و روحیات معامله‌گران مختلف، از این روش تحلیلی بهره برد.

ابزارهای تحلیل تکنیکال

واقعیت آن است که تحلیل تکنیکال، دنیایی بسیار پویاست. نمی‌توان آن را محدود به چند ابزار خاص کرد. با این وجود، ابزارهایی هستند که به دلیل کثرت و عمومیت استفاده، به نوعی تبدیل به ابزارهای کلاسیک و جدایی ناپذیر از این تحلیل شده‌اند. در اینجا، برخی از مهم‌ترین و پرکاربردترین این ابزارها را معرفی می‌کنیم.

روند در تحلیل تکنیکال

بخش عمده‌ای از تحلیل‌های تکنیکال مبتنی بر شناسایی روند حرکتی قیمت است. شناسایی صحیح روند در بازار واقعی (و نه در بررسی گذشته بازار) کاری بسیار دشوار است. اما اگر این کار به درستی صورت بپذیرد، فرصت‌های فوق‌العاده‌ای را در اختیار معامله‌گران برای یافتن نقاط ورود و خروج قرار می‌دهد.

حمایت و مقاومت

شناسایی سطوح حمایت و مقاومت، بخش پرکاربرد دیگر در تحلیل تکنیکال است. این سطوح به طول کلی شامل دو نوع می‌شوند:ایستا (قیمت مشخص) و پویا (به مرور زمان تغییر می‌کنند). شناسایی این سطوح وابسته به شناسایی صحیح نقاط بازگشتی قوی بازار (پیووت) است. هر پیووت، یک سطح حمایت/مقاومت بالقوه است. با اتصال پیووت‌هایی که در یک راستا قرار دارند می‌توان خطوط حمایت/مقاومت پویا (داینامیک) رسم کرد.

• انواع خطوط حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

ابزار پر کاربرد دیگر در تحلیل تکنیکال، ابزارهای فیبوناچی است. بعد از شناسایی روند، به کمک فیبوناچی اصلاحی می‌توان سطوح بازگشتی قیمت در مسیر اصلاح حرکت پرشتاب گذشته را تخمین زد.

به کمک فیبوناچی بسط‌یافته نیز می‌توان تخمین زد پس از پایان یک اصلاح، قیمت به چه میزان می‌تواند در جهت روند به حرکت خود ادامه دهد.

• خطوط و اعداد فیبوناچی و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال

الگوهای قیمتی

مجموعه الگوهای قیمتی که شامل الگوهای ادامه دهنده و بازگشتی می‌شوند نیز به شدت پر کاربرد هستند. الگوهای بازگشتی نظیر سر و شانه، کف یا سقف دوقلو (یا سه‌قلو) و… می‌تواند به شناسایی پایان (ولو مقطعی) یک روند کمک کند.

ابزارهای ادامه دهنده مانند پرچم، مثلث و… نیز می‌تواند به معامله‌گر، در شناسایی زمان و قیمت مناسب جهت همراه شدن با روند یاری رساند.

اندیکاتور و اسیلاتور

اندیکاتورها و اسیلاتورها به شدت در میان فعالان بازارهای مالی پرکاربرد هستند. این ابزارها، در حقیقت چیزی بیش از یک سری محاسبات روی قیمت و حجم معاملات نیستند. با این حال، بسیاری از تحلیل‌گران از این ابزارها برای گرفتن تایید سیگنال معاملاتی استفاده می‌کنند.

معروف‌ترین اندیکاتور و اسیلاتورها شامل شاخص قدرت نسبی (RSI) میانگین متحرک، MACD، شاخص جریان نقدینگی، ایچیموکو و… هستند.

الگوهای شمعی در تحلیل تکنیکال

سبک خاص دیگری که بین بسیاری از معامله‌گران مرسوم است، استفاده از الگوهای شمعی است.در این روش، بر اساس حرکات قیمت در شمع‌ها، تصمیمات معاملاتی گرفته می‌شود. برخی معامله‌گران از الگوهای شمعی در کنار دیگر ابزارها (مثلا برای تایید واکنش بازار به سطوح فیبوناچی) استفاده می‌کنند.

اما برخی دیگر از معامله‌گران که سطوح بازگشتی فیبوناچی در تحلیل تکنیکال به شدت با اندیکاتورها مخالف هستند، الگوهای شمعی را حداکثر در ترکیب با سطوح حمایت/مقاومت، بهترین ابزار برای معاملات می‌دانند. معروف‌ترن الگوهای شمعی عبارت‌اند از پوشا، چکش، ستاره صبح‌گاهی، فرفره، سه‌تفنگ‌دار و…

معایب تحلیل تکنیکال

بزرگ‌ترین تردید در اعتبار تحلیل تکنیکال به اصل اقتصادی نظریه بازارهای کارا باز می‌گردد. بر اساس این نظریه، قیمت بازار بازتابی است از اطلاعات گذشته و حال حاضر و در نتیجه راه دیگری برای بهره‌گیری از الگوها برای کسب سود بیشتر از بازار نیست.

اقتصاددانان و تحلیل‌گران بنیادی نه تنها معتقدند هیچ اطلاعات اضافی سودمند و قابل استفاده‌ای در داده‌های قیمتی و حجمی وجود ندارد بلکه اساسا فرض تکرار تاریخ در تحلیل تکنیکال را به چالش می‌کشند. به اعتقاد این گروه، قیمت نه در مسیر تکرار گذشته بلکه به صورت تصادفی حرکت می‌کند.

نقد دیگری که به تحلیل تکنیکال وارد می‌شود، توانایی این روش در تحلیل بازار را به چالش می‌کشد. بسیاری معتقدند که اگر فلان روش تکنیکال در بازار جواب می‌دهد، به دلیل حقانیت تحلیل تکنیکال نیست بلکه به دلیل آن است که بسیاری معامله‌گران از آن روش خاص استفاده می‌کنند.

طبیعی است که اگر تعداد زیادی از معامله‌گران روی قیمت میانگین ۱۰۰ روزه به دنبال خرید باشند، سفارشات زیادی آنجا گذاشته می‌شود و قیمت به آن سطح واکنش نشان می‌دهد. این واکنش، نه به خاطر تحلیل درست تحلیل‌گران بلکه به خاطر کثرت کسانی است که به تصور تحلیل درست رفتار بازار، در آن قیمت اقدام به ثبت سفارش کرده‌اند.

جمع‌بندی

جدا از انتقاداتی که به تحلیل تکنیکال می‌شود، این روش تحلیلی به خصوص زمانی که از عینیت برخوردار باشد، ابزاری فوق‌العاده برای ارزیابی کمی گذشته بازار است. این امر، به شدت می‌تواند به دقت در طراحی، تست و پیاده‌سازی استراتژی‌های معاملاتی کمک کند.

با این حال، بسیاری از معامله‌گران به دلیل داشتن درک و تصورات نادرست در مورد تحلیل تکنیکال، استفاده نادرست و نابه‌جایی از آن می‌کنند. پرداختن به باورهای نادرست درباره تحلیل تکنیکال، نیازمند مقاله‌ای جداگانه و مفصل است.