آشنایی با قراردادهای آتی

قرارداد آتی (Future) چیست؟

قرارداد مالی چیست - معرفی انواع قرارداد مالی

کلمه قرارداد مالی برای همه ما آشنا است. بالاخره در طی زندگی روزانه اتفاق افتاده که سروکارمان با مسائلی از قبیل خرید و فروش، رهن و اجاره و یا خیلی چیزهای دیگر، بوده است. البته در اینجا ما قصد داریم شما را با انواع قراردادهای مالی در بازارهای جهانی آشنا کنیم.

شاید در اکثر مواقع خیلی ساده بدون توجه به اینکه قرارداد مالی چیست، از کنار این واژه عبور کرده ایم. به همین علت، ما تصمیم گرفتیم تا در این مقاله شما را با این واژه پرکاربرد، آشنا کنیم.

نکاتی که در این مقاله می خواهیم با شما به اشتراک بگذاریم، به شرح زیر است.

قرارداد مالی چیست، آشنایی با انواع قراردادهای مالی، قرارداد کاهش ریسک (Hedging)، قرارداد اختیارات (Options)، قراردادهای آتی (Future)، قرارداد سواپ (Swap)، قرارداد خدمات مالی و نتیجه گیری.

قرارداد مالی چیست؟

قرارداد مالی، تعهدنامه ای در غالب یک نوشته کتبی است که حداقل بین دو گروه مختلف بسته می شود. در این قرارداد، طرفین به یکدیگر اختیارات خرید، فروش، بازخرید و قرض دادن را می دهند.

همان طور که می دانید در این گونه تعهدنامه های رسمی، اگر هر یک از طرفین به عهد خود وفادار نباشد و یا آن را اجرا نکند، ملزم به پرداخت خسارت طرف دیگر خواهد بود. حال که با معنی قرارداد مالی آشنا شدید، وقت آن رسیده که با انواع قراردادهای مالی نیز، آشنا شوید.

آشنایی با انواع قراردادهای مالی

بر اساس وبسایت Investopedia، سه نوع قرارداد پایه وجود دارد. این قراردادها شامل: آپشن ها، سواپ ها و قراردادهای آتی می شوند. هرکدام از این سه نوع، با یکدیگر تفاوت دارند. مثلا در قراردادهای آپشن، حق خرید و فروش و نه تعهد رسمی، به یکدیگر داده می شود.

در قرارداد سواپ طرفین به همدیگر توافقی برای معاوضه جریان نقدی در آینده می دهند. قرارداد آتی هم قراردادی است که فروشنده تعهد می دهد در سررسید معینی، مقدار مشخصی از کالای تعیین شده را به قیمت مشخصی بفروشد. همانطور که اشاره کردیم، سه نوع قرارداد پایه وجود دارد ولی ما در اینجا قصد داریم شما را با تعدادی دیگر از قراردادها نیز، آشنا کنیم.

قرارداد کاهش ریسک (Hedging)

اجازه دهید ابتدا به معنی کلمه هجینگ بپردازیم. هجینگ در حقیقت یک نوع سرمایه گذاری به قصد کاهش ریسک در زمانهایی است که دارایی خریداری شده، بر خلاف جهت پیش بینی ما حرکت میکند. به زبانی دیگر، هجینگ یک نوع استراتژی کاهش ریسک دارایی است. در حقیقت شما با هجینگ کردن، دارایی خودتان را بیمه می کنید.

به عنوان مثال اگر منزل شما کنار دریا می باشد، شما با بیمه کردن، خانه خود را از گزند سیل و دیگر آسیب های طبیعی، محفوظ کرده اید. در بازارهای مالی هم، زمانیکه شما یک دارایی را می خرید، از ترس اینکه مبادا این دارایی خلاف جهت مورد انتظار شما حرکت کند، آن را هج می کنید.

روشی که شما از از آن طریق ریسکتان را کاهش می دهید به این شکل است که همزمان در یک دارایی مستعد افزایش دیگر، سرمایه گذاری می کند. حال چنانچه دارایی قبلی، به شما خسارت وارد کند، میتوانید با سود سرمایه گذاری دوم، خسارتهای وارد شده را جبران کنید.

قرارداد اختیارات (Options)

قرارداد اختیارات یا آپشن، معامله توافقی بین دو طرف، برای تسهیل یک معامله بالقوه روی یک اوراق بهادار اساسی با قیمت از پیش تعیین شده است. این نوع قرارداد به خریدار اختیار، و نه تعهد خرید و فروش یک دارایی معین را در یک قیمت مشخص شده تا یک زمان از پیش تعیین شده، می دهد.

قرارداد آپشن یا اختیار، مثل قراردادهای آتی که طرفین ملزم به اجرای آن می باشند، نیست. ضمنا این قرارداد، یک تاریخ انقضا دارد که نگهدارنده آن، باید تا آن تاریخ، از اختیارات خود استفاده کند.

قراردادهای آتی (Future)

قرارداد آتی یا فیوچرز، قراردادی است که در آن فروشنده تعهد می دهد مقدار معینی کالای از قبل مشخص شده را در سررسید مشخص و به قیمت از پیش توافق شده، تحویل دهد. خریدار هم، تعهد می دهد کالای مشخص شده را با همان مشخصات، خریداری نماید.

در حقیقت با بستن این قرارداد، هیچ کدام از طرفین، نه چیزی را تحویل می دهند آشنایی با قراردادهای آتی و نه تحویل می گیرند و قرار است هر دو در زمان مشخصی، به تعهدات خود عمل نمایند. ضمنا طرفین قرارداد، فارغ از قیمت موجود آن کالا این تعهد را تا پیش از تاریخ انقضا باید انجام دهند.

این دارایی های اساسی، شامل کالاهای فیزیکی یا سایر ابزارهای مالی می شود.

قرارداد سواپ (Swap)

سوآپ یک قرارداد مشتقه است که از طریق آن طرفین، جریان های نقدی یا بدهی های دو ابزار مالی متفاوت را مبادله می کنند. بیشتر قراردادهای سوآپ، شامل یک سری جریان های نقدی بر اساس مبالغ فرضی مثل وام یا اواق قرضه می باشد. در حقیقت در این نوع قرارداد، طرفین تعهد می دهند دو ابزار مالی یا سودهای حاصل از آنها را، با کیفیت و مقدار از قبل تعیین شده، مبادله نمایند.

قرارداد خدمات مالی

این قرارداد بین شما و یک کارشناس آگاه در مسائل مالی بسته می شود. این نوع قرارداد، مشخص کننده روابط تجاری شما است و به طرفین درباره نرخهای خدمات و دیگر موضوعات، کمک می کند. این نوع قرارداد معمولا به روش های زیر، صورت می گیرد:

• یک مشاور مالی سرمایه شما را مدیریت می کند.
• شما به عنوان یک مشاور مالی برای مدیریت سرمایه دیگر افراد، استخدام می شوید.

نامهای دیگر قرارداد خدمات مالی، توافق نامه خدمات مالی یا قرارداد خدمات مدیریت سرمایه گذاری می باشد.

نتیجه گیری

به جز قرارداد خدمات مالی، مابقی انواع قراردادهایی که ذکر کردیم، زیر مجموعه اوراق مشتقه بودند. در حقیقت هدف از ایجاد این اوراق، کاهش ریسکهای سرمایه گذاری می باشد. امیدواریم با توضیح اینکه قرارداد چیست و انواع آن کدامند، توانسته باشیم به شما عزیزان کمک ناچیزی کرده باشیم.

مفهوم و ماهیت قراردادهای آتی

قراردادهای آتی خاص و آتی یکسان از ابزارهای مشتقه مالی و حاصل ابداع و نو آوری بازارهای مالی جهانی است. بازار سرمایه ایران نیز اخیراً با استناد به بند 11 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 عرضه قرارداهای آتی یکسان را در سطحی محدود آغاز کرده است. نظر به لزوم آشنایی جامعه حقوقی کشور با ابزارهای مالی نوین، مقاله حاضر بر آن است تا ضمن تشریح ساختار آتی‌های یکسان، به بیان تفاوت‌های این قرارداد با آتی خاص بپردازد. افزون براین، تبیین موضوع قرارداد آتی یکسان، تحلیل حقوقی نحوه خاتمه و خروج از بازار آتی‏ها و مبانی اعتبار قرارداد مذکور از موضوعاتی است که در تحقیق حاضر مورد توجه واقع شده است.

کلیدواژه‌ها

• قرارداد آتی یکسان
• قرارداد آتی خاص
• ابزارهای مشتقه مالی
• بازار بورس
• بازارهای مالی
• قانون بازار اوراق بهادار

عنوان مقاله [English]

Concept and Nature of Future Contracts

نویسنده [English]

• Javad Hosseinzadeh

Future and forward contracts are regarded as a case of financial derivative instruments the public offering of which on a limited level in Iranian capital market, has recently come to commence by virtue of clause 11 of article 1 of Iran’s Securities Market Act 1384. This article, by the lack of any legal definition of the contracts and for making law community familiar with such new financial instruments, seeks to explain the structure of future contracts in capital market, while describing the characteristics that distinguish them from forward contract. Moreover, the explanation of subject-matter of future contracts, how to terminate the contracts and how to exit the futures market and legal grounds of validity of such contracts shall constitute the discussions of this article.

قرارداد آتی (Future) چیست؟

یکی از مفاهیم بنیادی در بورس و بازار سرمایه، قرارداد آتی است. قراردادهای آتی در ابتدا در مورد محصولات کشاورزی و فرآورده های نفتی مورد معامله قرار می آشنایی با قراردادهای آتی گرفتند. پس از مدتی قرارداهای آتی بر پایه نرخ بهره، ارز و شاخص بازار سهام انجام گرفت. معامله گران در این بازار نیاز دارند که با قراردادهای آتی و ویژگی های آن آشنایی کامل پیدا کنند. در اینجا سعی شده است مفهوم قرارداد آتی، اهداف و ویژگی های آن، اهرم قراردادهای آتی و همچنین قرارداد آتی در بیت کوین نیز به تفصیل بیان شود.

قرارداد آتی (Future) چیست؟

قرارداد آتی

قرارداد آتی نوعی از قرارداد است که طبق آن طرف فروشنده تعهد می کند که در زمان معینی، مقدار تعیین شده ایی از کالا را با توجه به قیمت تعیین شده به فروش برساند. همچنین طرف دیگر در این قرارداد تعهد می کند که کالای مورد نظر را در زمان معین شده خریداری کند. در این قرارداد معمولا برای پای بندی به تعهدات درون قرارداد، مبلغی به عنوان تضمین گذاشته می شود.

این مبلغ با توجه به تغییرات قیمت آتی به عنوان تضمین تعیین می شود. پس به موجب قرارداد آتی می توان کالایی را خریداریی کرد و در زمان معین شده، قیمت کالا پرداخت شده و کالا تحویل گرفته می شود. قراردادهای آتی معمولا در بورس مورد معامله قرار می گیرند. این نوع قراردادها می توانند سهام، ارز و یا اوراق قرضه را شامل شوند. این نوع قرارداد می تواند در کنترل ریسک نقش بسزایی داشته باشد. این قرارداد بر روی کالا یا دارایی منعقد می شود که تحت عنوان دارایی پایه شناخته می شود. (1)

در بورس کالا این دارایی پایه می تواند محصولات کشاورزی و یا محصولات نفتی باشد که طی قرارداد آتی مورد معامله قرار می گیرد. بر طبق این قرارداد باید حجم دارایی پایه مشخص شود. اندازه این قرارداد توسط بورس تعیین می گردد. علاوه بر این، بورس مشخص می کند که تاریخ سر رسید قرارداد آتی چه موقعی باشد. این قرارداد مولفه های دیگری نیز دارد؛ وجه تضمین اولیه، حد نوسان قیمت روزانه، حداکثر حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت های باز، تحویل و مهلت گواهی آمادگی تحویل و جرایم و کارمزد از مولفه های دیگر در قراردادهای آتی هستند.

به طور کلی قراردادهای آتی در آشنایی با قراردادهای آتی دو نوع دسته بندی می شوند. نوع اول شامل قراردادهای آتی بر پایه دارایی های فیزیکی است و نوع دوم قراردادهای آتی در حوزه سهام و شاخص است. نوع تسویه در قراردادهای مالی نیز یا به صورت تسویه فیزیکی است یا به صورت تسویه نقدی. در تسویه فیزیکی باید دارایی مورد نظر همان طور که در قرارداد مشخص شده است، به طرف معامله، تحویل داده شود.

در حالی که در روش تسویه نقدی، پولی که با ارزش کنونی دارایی برابری می کند را به طرف معامله پرداخت می کنند و دارایی به طور مستقیم تبادل نخواهد شد. با این دو روش می توان پرداخت ها و تسویه های قرارداد آتی را به سرانجام رسانید. (2)

بعد از این که معامله قرارداد آتی انجام شد، سه اتفاق ممکن است بیفتد. خنثی شدن معامله، بازگرداندن و یا تسویه. در صورتی که معامله آتی با تراکنش مخالفش با ارزش یکسان بسته شود، خنثی شدن اتفاق افتاده است. با این کار معامله گران می توانند قبل از اینکه تاریخ تسویه فرا برسد، از ضرر یا سود خود اطلاع پیدا کنند.

در صورتی که معامله گر تصمیم بگیرد که یک قرارداد آتی جدید بعد از خنثی شدن ترید اول، باز کند و زمان انقضای قرارداد را افزایش دهد، عمل بازگرداندن اتفاق می افتد.

همچنین در صورتی که معامله گر، ترید خود را خنثی نکند و یا بازنگرداند، بدیهی است که قرارداد در تاریخ انقضای خودش تسویه می گردد. در این حالت طبق قرارداد، مبلادله کالا و یا پول نقد انجام خواهد گرفت و قرارداد آتی به پایان می رسد. در ادامه در مورد هدف از انعقاد قراردادهای آتی بحث می کنیم. (2)

هدف از قرارداد آتی چیست؟

در قراردادهای آتی، هزینه های ریسک های سرمایه گذاری کاهش می یابد. این نوع قراردادها می توانند از نوسانات شدید بازار جلوگیری کنند؛ روند اصلاح قیمت ها را سرعت ببخشند و موجب تعادل قیمت ها در بازار شوند. علاوه بر این، قراردادهایی آتی می توانند کارایی بازار سرمایه را موجب شوند. در واقع با وجود قراردادهای آتی می توان مبادلات را آسان تر کرد و این موضوع برای کاهش پیچیدگی ها مبادلاتی بسیار مهم است. بنابراین برای تحقق این اهداف می توان به سراغ قراردادهای آتی رفت.

سپرده در قراردادهای آتی چیست؟

در مبحث قراردادهای آتی، سپرده نیز نقش مهمی دارد. به همین منظور یک سپرده اولیه برای خرید و یا فروش قرارداد آتی در نظر گرفته می شود که متناسب با ارزش کل دارایی است. بنابراین برای تعیین سپرده اولیه ارزش کل دارایی هم حائز اهمیت است. برای محاسبه این ارزش از یک فرمول استفاده می شود.

با استفاده از این فرمول باید حجم قرارداد در قیمت قرارداد آتی ضرب شود و حاصل ضرب این دو مقدار می تواند ارزش قرارداد آتی را به دست بیاورد؛ این کار توسط بورس کالا انجام می آشنایی با قراردادهای آتی گیرد. همچنین این مبلغ با توجه به شرایط نوسان قیمتی، متغیر است. مبلغ سپرده اولیه به عنوان تضمین در نظر گرفته می شود.

در زمینه سپرده در قراردادهای آتی، سپرده حداقل و سپرده متغیر نیز وجود دارد. سپرده حداقل در واقع درصدی از همان سپرده اولیه است که طرفین می توانند تا سطح همان درصد در جریان روزآمد سازی معامله قرار داده شوند. سپرده متغیر هم مقداری از دارایی است که از هرکدام از اعضا برای تامین ریسک نوسان قیمتی در قبال قراردادهای آتی گرفته می شود که این کار از طرف بورس انجام می گیرد. (3)

مفهوم قرارداد آتی در بیت کوین چیست؟

قرارداد آتی در بیت کوین نیز وجود دارد و به این صورت است که مشترک با پیش بینی آینده قیمت ارز دیجیتال بدون در اختیار داشتن بیت کوین، قرارداد می بندد. این کار با سفته بازی انجام می گیرد و با افزایش یافتن قیمت بیت کوین، سود حاصل می شود. نکته حائز اهمیت این است که قراردادهای آتی بیت کوین به صورت قانون گذاری شده انجام می آشنایی با قراردادهای آتی شوند.

بنابراین افراد می توانند از مسائل و مشکلات مصون بمانند. در قراردادهای آتی بیت کوین، اصول قرارداد آتی سنتی حفظ می شود. معامله گران در این بازار می توانند قرارداد آتی خرید که به لانگ معروف است و همچنین قراردادهای آتی فروش که به شورت معروف است را کسب کنند؛ این قراردادها موجب کسب سود می شوند. در این نوع قراردادها افراد فروشنده هم می توانند با پیش بینی از این بازار وارد معامله شوند، با این تفاوت که فروشندگان معمولا پیش بینی ثابت ماندن یا کاهش قیمت را ارائه می دهند.

مزایا و معایب قرارداد آتی چیست؟

از مزایای قرارداد آتی این است که می تواند به خوبی ریسک را در برابر تغییرات قیمتی در آینده پوشش دهد و موجب کسب سود شود. در واقع با استفاده از قرارداد آتی، قیمت فروش برای زمان آینده تثبیت می شود. این موضوع سبب می شود که قیمت در برابر نوسانات قیمتی حفظ گردد و جلوی ریسک نوسانات قیمتی گرفته شود.

علاوه بر این، مصرف کننده کالا می تواند حجم کالای خود را با قیمتی که تثبیت شده است، دریافت کند. با وجود اهرم قرارداد آتی هم معامله گران می توانند از خرید و یا فروش قرارداد آتی، سود به دست بیاورد. از مزایای ویژه این نوع قرارداد هم می توان به انعطاف پذیری آن اشاره کرد؛ به طوری طرفین معامله بتوانند راحت تر فرایند معامله را طی کنند. (4)

در مورد معایب قرارداد آتی می توان گفت این قرارداد می تواند بسته به شرایط، برای معامله گران زیان نیز به همراه داشته باشد. در صورتی که قیمت سهام شرکت مورد نظر در هنگام بازگشایی نماد، افزایش زیادی داشته باشد، خریدار یا فروشنده قرارداد آتی دچار ضرر و زیان می شود. (4)

اهرم در قرارداد آتی به چه معناست؟

اهرم در قرارداد آتی می تواند با مبلغ معینی سرمایه، موجب سود و یا زیان سرمایه گذار شود. برای محاسبه اهرم مالی در بازار آتی باید میزان ارزش قرار داد مورد نظر را بر میزان وجی که به عنوان تضمین اولیه در نظر گرفته شده است، تقسیم کرد تا اهرم بازار آتی تعیین گردد. بنابراین اگر معامله در وضعیت سود باشد، اهرم قرارداد آتی می تواند موجب سود بیشتر بشود و در صورتی که معامله در وضعیت زیان قرار گیرد، با وجود اهرم قرارداد آتی موجب زیان معامله گر می شود.

نکته ایی که در اینجا مشخص می شود این است که اهرم مالی ممکن است دچار تغییر شود و مبلغ آن ثابت نیست. در واقع با وجود اهرم در قراردادهای آتی، معامله گر می تواند با وجود سپرده اولیه خود، با توجه به کل ارزش دارایی، سود یا زیان به دست بیاورد. (5)

بازیگران بازار آتی چه کسانی هستند؟

در قراردادهای آتی دو موضع یا پوزیشن وجود دارد. موضع خرید که به Long Position معروف است و موضع فروش که به Short Position معروف است.

موضع خرید مربوط به موقعی است که معامله گر شروع به انجام معامله می کند و اوراق بهادار یا کالا یا ارز خریداری می کند. این گونه افراد اقدام به خرید قرارداد آتی می کنند و در تاریخ انقضای قرارداد بر طبق تعهد، دارایی پایه خود را تحویل می گیرند؛ در این حالت معامله گر در حالت Long قرار می گیرد.

موضع فروش مربوط به موقعی است که معامله گر در موقعیت فروش اقدام به فروش اوراق بهادار یا کالا و یا ارز می کند. بر طبق قرارداد آتی مورد نظر این شخص ملزم به تحویل دارایی پایه در تاریخ مشخص شده است؛ در این حالت معامله گر در حالت Short قرار می گیرد.

ویژگی های قرارداد آتی چیست؟

یکی از ویژگی ها بارز قراردادهای آتی، هزینه کم معامله است؛ به طوری که در مقایسه با معامله نقدی هزینه کمتر است. یکی دیگر از از ویژگی های قرارداد آتی که می توان به آن اشاره کرد، معامله آن در بورس است. این موضوع باعث می شود که بازار منسجم تری به وجود بیاید و شفافیت بیشتری برای قیمت ها ایجاد شود.

همچنین وجود اتاق پایاپای باعث می شود که پشتوانه خوبی برای هر دو طرف معامله ایجاد شود و ریسک اعتباری کاهش پیدا کند. در صورتی که اگر اتاق پایاپای وجود نداشت، امکان این که هر یک از طرفین معامله پشیمان شود و یا قرارداد را به هم بزند بیشتر می شد.

همچنین وجود سپرده اولیه در این نوع قرارداد هم می تواند به عنوان تضمین خوبی برای دو طرف معامله باشد تا هر دو طرف به قرارداد خود متعهد بمانند. بنابراین قراردادهای آتی پوشش ریسک خوبی دارند و با پوشش ریسک ها، خطرات ناشی از نوسانات قیمتی به حداقل می رسد. (5)

نتیجه گیری و جمع بندی

با بررسی مطالب ذکر شده می توانید با مفاهیم قرارداد آتی و زیر شاخه های آن آشنایی کامل پیدا کنید. هر چه بیشتر در این حوزه اطلاعات به دست بیاورید و دانش خود را بالاتر ببرید، از پیچیدگی ها این نوع قراردادها کاسته می شود. در نتیجه می توانید قراردادهای مناسب تری را منعقد نمایید و سودآوری خود را در انجام معاملات، تضمین کنید.

قرارداد آتی زعفران چیست؟

شما می توانید با دریافت کد معاملاتی بدون آنکه الزاما محصول زعفرانی داشته باشید با آشنایی با بورس زعفران و قرارداد آتی زعفران اقدام به خرید و فروش زعفران کنید و از نوسانات قیمتی آن استفاده کنید.
بازار آتی زعفران یک بازار دو طرفه می باشد.

چرا زعفران مهم است ؟

ایران با توجه به تولید بیش از 90 درصد از زعفران جهان، تولید کننده برتر این محصول میباشد.
دلیل این اول بودن هم کاهش شدید قیمت جهانی زعفران در دهه 60 تو کشورهای اروپایی از جمله اسپانیا به دلایل :

توجیه اقتصادی نداشت و تولید زعفران به شدت کاهش یافت.
ولی در مقابل در ایران

باعث شد به مرور زمان ایران به تولید کننده برتر این محصول تبدیل گردد.

قرارداد آتی چیست؟

بازارهای کالایی به دو دسته :

• بازار نقدی : کالا در آن به صورت نقدی مورد داد و ستد قرار می گیرد.
• بازار مشتقه : ابزارهای مبتنی بر تعهد خرید و فروش مورد داد و ستد قرار می گیرد.

تقسیم میشوند که بازار آتی زیر مجموعه بازار مشتقه می باشد.

هدف از طراحی بازار آتی چیست؟

در اصل این بازار برای اتصال تولید کننده واقعی به خریدار نهایی به صورت پیش فروش برای جلوگیری از دست رفتن سود و ثبات قیمت و عرضه ی خارج از فصل طراحی شده بود.
امروزه با الکترونیکی شدن بازار انواع سرمایه گذاران و تریدرها به بازار کالا و بازارهای آتی دسترسی پیدا کردند و علاوه بر کشاورز و خریدار آنها نیز سود می کنند.

طبق تعریف :

قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد می شود در سررسید معین ، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که در حال حاضر تعیین می کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالارا با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد ، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی وجه مذکور را تعدیل کنن.

حالا چرا قرارداد آتی؟

• پوشش ریسک : سرمایه گذار ( کشاورز ) با ورود به قرارداد آتی ، دارایی ( محصول ) خودرا به قیمتی مشخص در آینده به فروش می رساند و با این کار ریسک کاهش قیمت را از بین می برد.
• نقد شوندگی بالا : به دلیل آشنایی با قراردادهای آتی آشنایی با قراردادهای آتی حضور سرمایه گذاران مختلف علاوه بر تولید کننده و خریدار نهایی نقدشوندگی معاملت تا حد بسیار زیادی بالاست.
• کشف نرخ عادلانه : حجم بالای معاملات و تقابل عرضه و تقاضا باعث کشف نرخ عادلانه این بازار می شود.
• اهرم مالی : سرمایه گذار با اندکی سرمایه قادر است دارائی زیادی را تحت کنترل خود درآورد و با پرداخت مبلغ ناچیزی از کل ارزش یک کالا ئارد یک قرارداد آتی می شود که باعث جذابیت این بازار شده است.

قراردادهای آتی برای فعالان چه مزایایی دارد؟

• تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای بورس
• هزینه اندک معاملات
• معافیت مالیاتی

مشخصات قرارداد آتی زعفران

قراردادهای قابل معامله در بورس باید از استاندارد و مشخصات معینی برخوردار باشند.
لذا برای راه اندازی قرارداد آتی بر روی هر کالا باید آن کالا در هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا مورد بررسی و پذیرش قرار گیرد.

انواع قراردادهای آتی زعفران

قراردادهای آتی زعفران در بورس کالای ایران بر روی دو نوع از انواع زعفران رشته ای ممتاز ( نگین ) و زعفران رشته ای درجه یک ( پوشال معمولی ) تعریف شده است.
این مشخصات در سایت بورس کالای ایران قابل مشاهده است.

آموزش معاملات آتی زعفران

بعد از آشنایی با قراردد آتی زعفران باید بدانیم چگونه در بازار آتی زعفران معامله کنیم و به سود برسیم.

واحد قیمت و اندازه قرارداد

نحوه انجام معاملات آتی زعفران در بورس کالای ایرانی و کشف نرخ آن یعنی قیمتی که بر روی تابلو معاملات درج می شود بر مبنای ریال به ازای هرگرم زعفران خواهد بود.

با در نظر گرفتن این موضوع که اندازه هر قرارداد معادل 100 گرم زعفران خواهد بود.

به عبارت دیگر چنانچه شخصی یک قرارداد آتی زعفران بر روی تابلوی معاملات آتی با قیمت 150000 ریال خریداری کند به این معنی است که 100 گرم زعفران را به ازاء هر گرم 150000 ریال خریداری کرده است.

اندازه تحویل

مطابق مشخصات قرارداد تعریف شده برای هر یک از دارایی های پایه ، اندازه قرارداد آتی زعفران 100 گرم می باشد.
در نتیجه افراد می توانند ضرایبی از 100 گرم را در این بازار معامله کنند.
همچنین حداقل مقدار تحویل هم 100 گرم که با توجه به مطالب گفته شده در واحد قیمت و اندازه قرارداد معادل 1 قرارداد می باشد.
پس نتیجه میگیریم افراد در سر رسید قرارداد باید حداقل به اندازه 1 قرارداد آتی زعفران را خریداری کرده و یا فروخته باشند.

حد نوسان قیمت روزانه

اینکه در روز چقدر میتونین تو این بازار سود کنین یا ضرر داخل یه چهارچوب خاص تعریف شده است.
در معاملات آتی زعفران در هر روز معاملاتی نسبت به روز معاملاتی قبل حداکثر 5% سود و در مقابل حداکثر 5% ضرر با توجه به قیمت تسویه روز قبل میتونین داشته باشید.

وجه تضمین اولیه

وجه تضمین اولیه مبلغی است که برای خرید یا فروش یک قرارداد آتی باید شخص در حساب عملیاتی خود داشته باشد و این مقدار همان موجودی اولیه او برای شروع معاملات خواهد بود.

یه جورایی تضمینی برای هم شما و هم بقیه فعالین بازاره که با خیال راحت و بدون استرس انجام معامله کنند.

فرض کنید که وجه تضمین قرارداد پوشال 500 هزارتومن باشد ؛ یعنی برای خرید و فروش هر 100 گرم زعفران پوشال ، وجه تضمینی معادل 500 هزارتومان نورد نیاز است.
البته باید توجه کنید که ای وجه تضمین از طریق شرکت بورس کالا تعیین میشود و قابل تغییره پس لازمه که برای اطمینان از وجه تضمین جاری به سایت بورس کالا یه سری بزنید.

ساعت معاملاتی

ساعات معامله قراردادهای آتی زعفران شنبه تا چهارشنبه 10 الی 17 و پنجشنبه ها 10 الی 16 می باشد.
لازم است بدانید در آخرین روز معاملاتی که تاریخش تو اطلاعیه مشخص می کنند ساعت معامله از 10 الی 15:30 می باشد.

قیمت تسویه روزانه

قیمتی است که روزانه جهت به روز زسانی حساب ها توسط بورس محاسبه و اعلام می گردد.
بر اساس همین قیمت سود و زیان معاملات مشتری محاسبه می شود و در صورت سود به حساب وی واریز و درصورت زیان برداشت می گردد.

حداقل وجه تضمین

تا اینجا فهمیدیم که یه وجه تضمین اولیه لازمه و بر اساس قیمت روزانه اگر سود کنیم به حساب واریز میکنند اگر ضرر از حساب برداشت.

حالا درصورتی که به دلیل زیان موجودی وجه تضمین فردی کاهش یابد و به کمتر از 70 درصد موجودی اولیه او برسد اصطلاحا او اخطاریه افزایش وجه تضمین دریافت میکند و باید به حسابش مبالغی واریز کند تا موجودی حسابش را به همان سطح وجه تضمین اولیه برساند.

به طور مثال اگر وجه تضمین اولیه معاملات قراردادهای آتی زعفران رشته تی بریده ممتاز ( نگین ) 4000000 ریال باشد آشنایی با قراردادهای آتی ، چنانچه در طی انجام معامله شخص متحمل زیان باشد و پس از کسر زیان از حساب عملیاتی ، وجه تضمین اولیه وی به کمتر از 70 درص معادل 2800000 برسد ،می بایست موجودی حسابش را به سطح وجه تضمینی اولیه یعنی 4000000 ریال برساند.

موقعیت تعهدی خرید

اصطلاحا گفته می شود کسی که در بورس ، قرارداد آتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه بر اساس ضوابط بورس در تاریخ معین می نماید ، موقعیت تعهدی خرید اختیار نموده است.

موقعیت تعهدی فروش

اصطلاحه گفته می شود کسی که در بورس ، قرارداد آتی را می فروشد و خود را متعهد به فروش دارایی پایه بر اساس ضوابط بورس در تاریخ معین می نماید ، موقعیت نعهدی فروش اختیار نموده است.

سقف موقعیت تعهدی باز

بر اساس دسورالعمل اجرایی معاملات آتی اتخاذ موقعیت های تعهدی باز با محدودیت هایی روبرو است ، به این معنی که یک مشتری مجاز نیست بیش از حد معینی که توسط هیئت پذیرش تعیین می شود ، موقعیت تعهدی اخذ کند.

در حال آشنایی با قراردادهای آتی حاضر این این سقف ها عبارت اند از :

• مشتریان حقیقی : در هر نماد معاملاتی ( سر رسید فعال) حداکثر 1000 موقعیت تعهدی خرید و موفعیت فروش اخذ نماید.
• مشتریان حقوقی : اشخاص حقوقی مجاز هستند که 1000 موقعیت در هر نماد معاملاتی اخذ کنند و این تعداد می تواند تا 10 درصد موقعیت های تعهدی باز کل بازار افزایش یابد.

نماد معاملاتی زعفران

در بازار آتی ، هر سر رسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود.

هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا ، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی باید به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند.

بر این اساس هر نماد معاملاتی برای زعفران رشته ای بریده ممتاز ( نگین ) به صورت SAFMMYY که در آن SA مخفف ( saffron ) ، MM علامت اختصاری ماه قرارداد (به صورت حرف ) و YY سال قرارداد ( به صورت عدد ) است.

به عنوان مثال SAFA99 نشان دهنده قرارداد آتی زعفران تحویل فروردین ماه 99 است.

هر نماد معاملاتی برای زعفران رشته ای درجه یک ( پوشال ) به صورت OSFMMYY نوشته و OSF مخفف زعفران پوشال است.

فرایند انجام معاملات آتی

بعد از آشنایی با آموزش معاملات آتی زعفران نوبت انجام این معاملات است.

مراحل انجام این معاملات به ترتیب عبارت اند از:

• دریافت کد معاملاتی قرارداد های آتی
• واریز وجه تضمین اولیه به حساب عملیاتی
• ارائه سفارش خرید و فروش
• انجام معاملات

شرایط اخذ کد معاملاتی قرارداد های آتی

• مراجعه به یکی از کارگزاران دارای مجوز قرارداد های آتی در بورس کالا
• ارائه مدارک هویتی
• تکمیل و امضای فرم های درخواست کد ، اقرارنامه و بینایه ریسک معاملات قراردادهای آتی و معرفی اطلاعات حسابهای بانکی مشتری به همراه سایر مدارک مورد نیاز
• تایید مدارک مذکور توسط کارگزار و ارائه آن به بورس کالا
• بررسی مدارک مذکور توسط بورس کالا و صدور کد معاملاتی برای مشتری
• انجام معاملات مجازی

انجام معاملات مجازی

بعد از خوندن آموزش معاملات آتی زعفران برای آشنایی بیشتر بهتره ابتدا به صورت مجازی در بازار کالای ایران معاملاتی انجام بدید.
برای انجام معاملات شبیه سازی شده قراردادهای آتی زعفران همه روزه از ساعت 12:30 میتونین به این سایت مراجعه کنید.

قراردادهای آتی یا Future contract چیست؟

اگر قراردادهای آتی سابقه‌ای طولانی و داستانی دارند، اما برای معامله‌گران بیت کوین‌، راهکارهای جدیدی را باز کرده‌اند.

قرارداد آتی (Future contract) توافقی است که معامله‌گر را ملزم به خرید یا فروش دارایی در زمان‌، مقدار و قیمت مشخص ‌می‌کند.

از جمله خصوصیات بارز قراردادهای آتی بیت کوین این است که نقدینگی اضافی مناسبی را برای بازار ایجاد می‌کنند.

علاوه بر این، قادر به ایجاد فرصت‌های آربیتراژ هستند. در این پست با ما همراه باشید تا با این نوع از معاملات در بازار ارز بیشتر آشنا شوید.

آشنایی با قراردادهای آتی

قراردادهای آتی عبارت است از برقراری توافق در میان دو معامله‌گر، که در آن تاجر موظف است تا نسبت به خرید یا فروش یک دارایی در زمانی مشخص و به‌ مقدار و قیمت معین اقدام ‌کند.

به عنوان مثال‌، ممکن است که شما در اواسط ماه مارس به توافق برسید که در ماه آگوست بیت کوین را با قیمتی معادل 4000 دلار خریداری کنید.

همچنین، ‌ممکن است که شما در طرف دیگر معامله باشید‌ و با فروش بیت کوین به قیمت ثابت موافقت ‌کنید.

اگر خریدار هستید‌، ‌می‌خواهید قیمت معاملات بیت کوین افزایش یابد‌، زیرا قادر خواهید بود ارز رمزنگاری شده را زیر ارزش بازار خریداری کنید‌، در حالی که فروشندگانی که برعکس آن را ‌می‌خواهند‌، در صورت کاهش قیمت بیت کوین‌، سود ‌می‌برند.

به دلیل ورود بازیکنان بزرگی مانند CME Group و TD Ameritrade به فضا‌، افراد بسیاری برای قراردادهای آتی بیت کوین به شدت عصبانی شده‌اند.

هنگا‌می‌ که قراردادهای آتی بیت کوین در دسامبر 2017 در بورس گزینه‌های هیئت مدیره شیکاگو (CBOE) آغاز به کار کرد‌، وب سایت CBOE در معاملات غرق شد. در Bakkt‌، پلتفرم آتی بیت کوین که توسط صرافی بین قاره‌ای اداره ‌می‌شود‌، روزانه حدود 11000 قرارداد آتی معامله ‌می‌شود.

قراردادهای آتی و تحول در کلاس‌های دارایی

نیک کاوان‌، مدیر عامل گروه GSX‌، بیان داشته است که: “آیندگان بخش مهمی ‌از تحول در کلاس‌های دارایی هستند.” “آنها یک معیار – یک ارزش منصفانه یا FV – برای ارزش آینده فراهم ‌می‌کنند‌، که به آربیتراژ و نقدینگی اجازه ورود به بازار را ‌می‌دهد.”

آیا ‌می‌دانید قراردادهای آتی با سامورایی‌های ژاپنی قرن 17 آغاز شد که به آنها برنج پرداخت ‌می‌شد؟ اما بیشتر سال را با هر کاری که سامورایی‌های قرن 17 انجام ‌می‌دادند، به سرانجام ‌می‌رساندند.

آنها ‌می‌خواستند اطمینان حاصل کنند که ارزش برنج پرداخت شده به آنها (به عنوان مثال در ماه فوریه)‌، تا ماه آگوست ثابت باقی می‌ماند، بنابراین نسبت به بستن قراردادهایی که شرکت کننده را ملزم به پرداخت مقدار معادل برنج در ماه آگوست، بدون توجه به ارزش فعلی آن باشد‌، اقدام کردند.

بیت کوین به عنوان بزرگترین ارز رمزنگاری شده، مانند سایر ارزهای رمزپایه‌، بسیار بی‌ثبات است.

به عنوان مثال‌، در مارس 2020‌، قیمت بیت کوین فقط در عرض چند روز به دلیل کاهش بازارها در ترس از بیماری همه‌گیر کرونا‌، به نصف کاهش یافت.

در اوایل ماه سپتامبر‌، قیمت آن از حدود 4000 دلار به بالاترین سطح 12000 دلار رسیده بود، قبل از اینکه سریعاً دوباره سقوط کند‌، به زیر 10 هزار دلار برسد.

معاملات نقطه‌ای، معامله‌گران را مجبور به مبادله ارزهای رمزپایه با قیمت‌های فعلی ‌می‌کند.

اما اگر راهی برای باقی ماندن در قیمت 4000 دلاری وجود داشته باشد‌، با گرفتن بیت کوین در چند ماه بعد‌، چه کار ‌می‌کنید؟ بنابراین، حتی با رسیدن قیمت بیت کوین به 12000 دلار‌، طرف دیگر باید بیت کوین را با قیمت 4000 دلار خریداری و تحویل دهد.

علت اصلی بستن قراردادهای آتی بیت کوین‌، این است که مجبور نیستید خودتان آنها را نگه دارید. این امر مشابه سامورایی‌های ژاپنی است که قراردادهای آتی را معامله ‌می‌کنند تا مجبور نشوند خودشان برنج را ذخیره کنند.

برخی از صرافی‌های رمزنگاری مانند OKEx‌، برای قراردادهای آتی هزینه معاملات کمتری دارند‌، این بدان معناست که معامله‌گران ‌می‌توانند با استفاده از معاملات آتی، کمی ‌بیشتر از حساب‌های خود خارج شوند.

چگونه یک معامله‌گر از موقعیت آینده خود خارج ‌می‌شود؟

از بیان نیک کاوان‌، مدیر عامل گروه GSX‌، قراردادهای آتی BTC راهکاری مناسب و کم‌ نظیر برای ایجاد نقدینگی اضافی به بازار می‌باشد.

همچنین، این معاملات فرصت‌های فوق‌العاده‌ای برای آربیتراژ رمزنگاری ارائه می‌دهند. به امر بدان علت است که معاملات آتی معمولا تا تاریخ انقضا نگهداری نمی‌شوند. در عوض‌، آنها مانند سایر دارایی‌ها معامله ‌می‌شوند.

هنگام ورود به یک قرارداد آتی‌، سه راه وجود دارد که یک معامله‌گر ‌می‌تواند از موقعیت خود خارج شود: جبران کردن‌، بازگرداندن و انقضا.

جبران کردن متداول‌ترین حالت ممکن است و زمانی اتفاق ‌می‌افتد که یک معامله‌گر قرارداد آتی دیگری با ارزش و اندازه مساوی ایجاد ‌می‌کند و با تعادل‌، تعهدات موثر خود را صفر ‌می‌کند. بازگرداندن با جبران موقعیت انجام ‌می‌شود‌، اما با تاریخ انقضائی که بیشتر به آینده مربوط است.

انقضا همان چیزی است که انتظار دارید، یعنی زمانی است که یک قرارداد به تاریخ پایان خود ‌می‌رسد و طرفین قرارداد را با قیمت توافق شده خریداری یا ‌می‌فروشند.

تسویه حساب‌های نقدی

قراردادهای آتی بیت کوین با پول نقد تسویه ‌می‌شود. از آنجا که هیچ معامله فعال بیت کوین در بازارهای آتی صورت نمی‌گیرد‌، توافق‌نامه‌ها با معامله در قیمت‌های قبلی و توافق شده راضی ‌می‌شوند.

یکی دیگر از مزایای مورد اشاره بازار آتی بیت کوین این است که امکان تسویه نقدی وجود دارد. به این معنی که برای درگیر شدن در این عرصه‌، هیچ نرم‌افزار پیچیده یا تخصصی تکنولوژیکی واقعا لازم نیست.

معاملات حاشیه‌ای

یکی از جنبه‌های قراردادهای آتی بیت کوین معاملات حاشیه‌ای است‌، که اساسا بدان معنی است که یک سرمایه‌گذار برای مشارکت فقط به درصدی از کل قرارداد نیاز دارد.

استفاده از 10-20٪ از آینده بیت کوین به معنای این است که یک سرمایه‌گذاری هم پتانسیل بالایی برای سود دارد و هم برای ضرر.

Shorting رمزنگاری شده

“Shorting” عبارت است از یک استراتژی سرمایه‌گذاری که با هدف کسب سود از طریق افت ارزش بازار دارایی بدست می‌آید.

قراردادهای آتی و ارزش آنها دائما در جریان هستند‌، بنابراین فرصت‌های زیادی برای یک سرمایه گذار باهوش وجود دارد تا هر زمان بخواهد آینده بیت کوین خود را کوتاه کند.

درباره فرهاد یزدی

علاقه زیادی به مدیریت پروژه داشتم اما از روی حس کنجکاوی، فعالیت توی همه صنفی رو تجربه کردم و در آخر فهمیدم علاوه بر علاقه انگیزه ای خاصی از فعالیت در بازارهای مالی دارم که از همان زمان (سال 2013) رفتم واسه آموزش و کسب تجربه در این بازار.