معامله روزانه
سازمان بورس؛ کارگزارهای بورسی و نهادهای دیگر چقدر از کارمزد معاملات بورس را برمی‌دارند؟
تب بورس هر روز داغ‌تر و داغ‌تر می‌شود؛ حداقل تا زمانی‌که سهامداران خرسند از درصدهای سبز بورسی هستند، انگیزه‌ای برای فروش ندارند و فعلا به سبزها نگاه و رویابافی می‌کنند. این تب بورس نه تنها مردم را هیجان زده کرده بلکه این روزها استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نو برای اعلام ورود به بورس هم به رقابت با هم افتاده‌اند. برخی از کسب‌وکارهای نو هم تصمیم گرفته‌اند وارد بازی بورس شوند. پیش از این خبر ورود دیجی‌کالا و تپسی به بورس به گوش منتشر شده بود در آخرین آنها شیپور که تا مدت‌ها خبر خاصی نداشت اعلام کرد که قصد ورود به بورس معامله روزانه تهران را دارد. وضعیت جوری است که کم مانده نخودهای آش هم اعلام کنند قصد ورود به بورس دارند!
از هفته پایانی فروردین‌ماه ارزش معاملات روزانه بورس هفت هزار میلیارد تومان است. حتی در برخی از روزها که عرضه اولیه‌ای هم انجام می‌شود، این رقم به ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. معمولا وقتی پای این مقدار از پول در میان است برای برخی سوال می‌شود که آیا کسانی هم هستند که از این پول‌ها سهم ببرند؟ یعنی فارغ از این که چه کسی سود کند و چه کسی ضرر کند آیا عده‌ای همیشه منفعت می‌برند؟ حالا برای برخی این سوال پیش آمده که از این معاملاتی که در بورس تهران انجام می‌شود چه مقدار به کدام سازمان‌ها و نهادها می‌رسد و هرکدام چقدر سهم می‌برند؟ درآمد سازمان بورس درهر روز چقدر است و علاوه بر سازمان بورس چه نهادهای دیگری هم منفعت می‌برند؟
مثلا چند روز پیش امیر سیاح از چهره‌های جوان سیاسی طیف اصولگرایان توئیتی منتشر کرد که در آن نوشته بود «روزانه حدود ۹ هزار میلیارد تومان در فرابورس و بورس تهران معامله می‌شود و حدود ۵.۵ میلیارد تومان آن به سازمان بورس می‌رسد. سازمان بورس لطفاً شفاف کند با این ۵.۵ میلیارد تومان در روز چه می‌کند؟»
وقتی در بورس خریدوفروش می‌کنیم، چه کسانی منتفع می‌شوند؟
برای روشن شدن موضوع ما از خودمان پرسیدیم که وقتی در بورس خریدوفروش می‌کنیم، چه کسانی منتفع می‌شوند؟ در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و غیره مورد معامله قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم در بورس اوراق بهادار خریدوفروش سهام انجام دهیم، نمی‌توانیم به‌صورت مستقیم وارد معامله با شخصی شویم که می‌خواهد سهامش را بفروشد یا اینکه می‌خواهد سهام ما را بخرد. حال این سؤال پیش می‌آید که کارمزد واسطه‌های خریدوفروش سهام چقدر است و چگونه تقسیم می‌شود؟
در این میان برخی نهادهای واسطه‌ها وجود دارند که ما باید از طریق آنها اقدام به خرید و فروش سهام کنیم. کارگزاران بورس اشخاص حقوقی هستند که ما مستقیماً با آنها در ارتباط هستیم. کارگزاران به سازمان بورس و هسته مرکزی معاملات بورس متصل هستند. درحقیقت تمام معاملاتی که ما روزانه می‌توانیم به‌صورت آنلاین و در یک لحظه انجام دهیم از مسیری عبور می‌کند که عبور از این مسیر کارمزد و هزینه دارد و معامله‌گران بابت این تراکنش‌ها باید هزینه پرداخت کنند.
برای خرید سهام نیم‌درصد مبلغ خرید به‌عنوان کارمزد و برای فروش هم یک درصد از مبلغ فروش به عنوان کارمزد پرداخت می‌شود. در هنگام خرید سهام، این کارمزد به پنج قسمت تقسیم می‌شود و بین شرکت بورس یا فرابورس، شرکت سپرده‌گذاری، سازمان بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس و شرکت کارگزاری تقسیم می‌شود؛ هنگام فروش هم یک درصد بین این پنج شرکت به علاوه سازمان مالیات تقسیم می‌شود. در نتیجه خرید سهام، مالیاتی ندارد، اما فروش آن دارای مالیات است. پس این که گفته می‌شود درآمدهای بورسی معاف از مالیات است هم جمله درستی نیست؛ چون مالیات این درآمدها چند بار پرداخت شده است.
بنابراین در مجموع برای در خرید سهام نیم‌درصد و در هنگام فروش سهام حدود یک درصد کارمزد پرداخت می‌کنیم. پس اگر یک سهمی را بخریم و حدوداً ۱.۵ درصد بالاتر، آن سهم را بفروشیم در واقع بدون اینکه هیچ سودی بدست بیاوریم فقط یک خریدوفروش سهام انجام داده‌ایم؛ نه چیزی از دست داده‌ایم و نه چیزی به دست آورده‌ایم.
همان‌طور که گفتیم، بابت خریدوفروش سهام مبالغی تحت عنوان کارمزد معاملات و مالیات کسر می‌شود که از آنها با عنوان کسورات یاد می‌شود. در جدول زیر شیوه محاسبات مربوط به کسورات در خریدوفروش سهام بورسی و صندوق آورده شده است.
هر ذی‌نفع چقدر کارمزد می‌گیرد؟
کارمزد معاملات بورس به کارگزاری و مالیات ختم نمی‌شود. روزنامه هفت صبح در گزارشی نوشته بود که خود شرکت بورس هم بخشی از مبلغ مورد معامله در بورس را برمی‌دارد. کارمزد شرکت سپرده‌گذاری از هر معامله حدود سه‌صدم درصد است که دوصدم درصد آن بر عهده فروشنده و یک‌صدم درصد آن بر عهده خریدار است. مدیریت فناوری هم از هر معامله ۲۵هزارم درصد کارمزد می‌گیرد که ۱۵ هزارم درصد آن برعهده فروشنده و یک‌صدم درصد آن بر عهده خریدار است. سازمان بورس برای نظارت بر معاملات، متحمل هزینه می‌شود و این هزینه را با دریافت کارمزد از معاملات جبران می‌کند. حق نظارت سازمان بر معاملات بازار بورس معادل شش‌صدم درصد است که نیمی از آن بر معامله روزانه عهده خریدار و نصف دیگر بر عهده فروشنده است. البته این کارمزد در معاملات فرابورس کمتر است. تنها تفاوت کارمزد معاملات بورسی و فرابورسی همین جاست که حق نظارت سازمان در بازار فرابورس یک صدم درصد کمتر است.
فرابورس برای نظارت بر معاملات دوصدم درصد از خریدار و سه‌صدم درصد از فروشنده کارمزد می‌گیرد که جمعاً می‌شود پنج‌صدم درصد. اگر همه کارمزد و مالیات را با هم جمع کنیم می‌بینیم در یک معامله خریدوفروش سهام حدود ۱.۴۳ درصد کارمزد دریافت می‌شود که ۹۷۵هزارم درصد آن بر عهده فروشنده و ۴۶۴ هزارم درصد آن بر عهده خریدار است. با توجه به اینکه هر معامله جمعاً یک‌ونیم درصد کارمزد دارد، با خرید هر سهم باید از سود حداقلی یک‌ونیم درصدی مطمئن باشید. چراکه اگر یک سهم را هزار تومان بخرید و هزار و ۱۵ تومان بفروشید، عملاً هیچ تغییری در سرمایه شما ایجاد نشده و کل سودتان صرف پرداخت مالیات و کارمزد شده است.
۱۰ برابر شدن ارزش معاملات نسبت به سال گذشته
از ابتدای سال شاهد هجوم زیاد مردم به دفاتر پیشخوان برای دریافت کد بورسی هستیم. تا جایی که در ۲۵ روز نخست امسال ۶۵۲ هزار نفر در سامانه سجام ثبت‌نام کردند و جمع ثبت‌نام‌کننده‌ها در این سامانه به چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسیده است. تعداد کسانی که از اول سال وارد بورس شده‌اند تا حدودی با کل سال ۹۸ برابری می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از هفته پایانی فروردین به‌عنوان پیک هجوم مردم به کارگزاری‌ها، تا دیروز میانگین ارزش معاملات روزانه بورس هفت هزار میلیارد تومان است.
سال گذشته این موقع، ارزش معاملات بازار بورس در حدود هزار میلیارد تومان در روز بود که نشان می‌دهد، در یک سال اخیر میزان جابه‌جایی پول در بازار سرمایه ۱۰ برابر شده است. حالا سهامداران هر روز ۱۰ هزار میلیارد تومان سهام خریدوفروش می‌کنند و ۱.۴۴ درصد آن را یعنی حدود ۱۴۴ میلیارد تومان کارمزد و مالیات می‌پردازند. حال باید دید که با این رقم نسبت به سال گذشته تغییری در معاملات بورس و حداقل مشکل هسته معاملاتی رخ می‌دهد؟ سوال پایانی این است: حالا که درآمدهای سازمان بورس افزایش یافته است آیا این درآمدها برای توسعه خود بورس هزینه می‌شود و ما شاهد تحول در هسته‌ای که دیگر توان کافی برای پردازش تراکنش‌های بورسی را ندارد خواهیم بود؟ آیا سازمان بورس این درآمد را صرف توسعه زیرساخت‌های فناوری می‌کند یا صرف خرید ساختمان؟
با اینکه سال ۱۳۸۸ رشته روابط عمومی را انتخاب کردم، اما آمال و آرزوهایم با سازوکار این رشته سنخیتی نداشت و پا به دنیای خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گذاشتم. در سال ۹۶ با قبولی در کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی علامه خواستم به حوزه سیاست و جامعه وارد شوم که بخت و اقبالم این بود تا در راه پرداخت با دنیای فناوری و فین‌تک آشنا شوم و حالا خبرنگار حوزه بورس این رسانه هستم.
بهترین ارز دیجیتال برای ترید روزانه
بسیاری از سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال و تریدرها، ترجیح می‌دهند از طریق ترید روزانه یا Day Trading، از ارزهای دیجیتال سود قابل توجهی کسب کنند. در این روش از تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال در طول روز و یک بازه زمانی مشخص، می‌شود سودهای کوچک اما متوالی کسب کرد.
برای ورود به ترید روزانه اولین قدم انتخاب ارزهای دیجیتالی است که نوسان خوبی داشته باشند تا تریدرها از تغییرات قیمت متوالی آنها سود کسب کنند. اگر به دنبال بهترین ارز دیجیتال برای ترید روزانه هستید در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
ترید روزانه چیست؟ کدام ارز دیجیتال مناسب‌ترید روزانه است؟
تعداد تریدرها و سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال، خصوصاً بعد از شروع پاندمی کرونا به شکل قابل معامله روزانه توجهی افزایش پیدا کرده است. روش‌های مختلفی برای کسب سود از این بازار وجود دارد که یکی از محبوب‌ترین آنها ترید روزانه است. برخلاف سرمایه گذاری بلند مدت، ترید روزانه یک روش سرمایه گذاری کوتاه مدت با سود و ریسک بیشتر است. در این روش هرچقدر یک ارز دیجیتال نوسان بیشتر، ثبات کمتر، حجم معاملات بیشتر و نقدینگی بالاتری داشته باشد گزینه مناسب‌تری برای کسب سود در یک بازه زمانی چند ساعته در طول روز خواهد بود.
با بررسی قیمت ارزهای دیجیتال و زیر نظر داشتن حجم معاملات ۲۴ ساعت گذشته به همراه میزان نوسان آنها در طول روز می‌توانید بهترین ارز دیجیتال برای ترید روزانه را انتخاب کنید. در اینجا ما ۵ مورد از معامله روزانه بهترین ارزهای دیجیتال برای ترید روزانه را معرفی کرده‌ایم که در شروع کار می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند.
۱-بیت کوین، بهترین ارز دیجیتال برای ترید روزانه
بیت کوین به دلیل محبوبیت بسیار زیادی که بین سرمایه گذاران سراسر جهان دارد، یکی از بهترین گزینه‌ها برای ترید روزانه است. بیت کوین تقریباً دارای تمامی ویژگی‌های بهترین ارز دیجیتال برای ترید روزانه است. نقدینگی بالا، نوسان قیمت، حجم بالای معاملات روزانه، در دسترس بودن خریدار و فروشنده و . باعث می‌شود تا بیت کوین گزینه خوبی برای ترید روزانه باشد. البته یک نکته مهم در مورد خرید بیت کوین کارمزد انتقال آن است که اگر از صرافی ایرانی معتبر نوبیتکس استفاده کنید، می‌توانید با کارمزد پایین و مقرون به صرفه تراکنش‌های پرتعداد روزانه خود را مدیریت کنید.
۲- اتریوم، دومین ارز دیجیتال محبوب بازار
اتریوم، دومین ارز دیجیتال محبوب بازار است که بعد از بیت کوین یکی از بهترین ارزهای دیجیتال برای ترید روزانه محسوب می‌شود. پلتفرم بلاکچین محبوب اتریوم به شما امکان ایجاد توکن های جدید، قراردادهای هوشمند و نرم افزارهای غیر متمرکز کارآمد و مقرون به صرفه را می‌دهد. نوسان، حجم معاملات و نقدینگی اتریوم باعث می‌شود که به یکی از اولین انتخاب سرمایه گذاران برای ترید روزانه در سال ۲۰۲۲ تبدیل شود. قیمت اتریوم مرتباً در حال نوسان است و به شما این امکان را می‌دهد تا در معاملات کوچک روزانه سود خوبی را به دست آورید.
۳- ریپل، ارز دیجیتال سریع و کم هزینه
ریپل یکی از ارزهای دیجیتال پر سود است که به مصرف انرژی کمتر و سرعت بیشتر نسبت به بیت کوین معروف است. این ارز دیجیتال برای ترید روزانه افرادی که بودجه کمی دارند مناسب‌تر از سایر گزینه‌ها است؛ زیرا قیمت پایین‌تری نسبت به بیت کوین و اتریوم دارد و هزینه تراکنش آن نیز پایین‌تر است. از طرفی نوسان، نقدینگی و حجم معاملات بسیار مناسبی دارد. بنابراین اگر به دنبال بهترین ارز دیجیتال برای ترید روزانه هستید، حتماً توجه ویژه‌ای به ریپل داشته باشید.
۴- دوج کوین، ارز دیجیتال پرطرفدار و پرنوسان برای ترید روزانه
هرجا که صحبت از نوسان قیمت باشد، دوج کوین یکی از اولین گزینه‌هایی است که به ذهن افراد آشنا به بازار ارزهای دیجیتال معامله روزانه می‌رسد. در سال ۲۰۲۱ قیمت دوج کوین نوسان ۹۵۳۰ درصدی را تجربه کرد و حتی افزایش قیمت شدید دوج کوین باعث شد تا در لیست مارکت کپ، در رتبه ششم ارزهای دیجیتال قرار بگیرد. یکی از ویژگی‌های دوج کوین افزایش و کاهش قیمت شدید آن در یک مقطع زمانی کوتاه است که آن را به گزینه‌ای بسیار محبوب برای ترید روزانه تبدیل می‌کند.
۵- شیبا اینو، میم کوین محبوب و پرنوسان
شیبا اینو یکی دیگر از میم کوین‌های محبوب همانند دوج کوین است که نوسان بسیار شدیدی را تجربه کرده است. این ارز دیجیتال جدید که اکوسیستم آن در اواسط سال ۲۰۲۰ راه اندازی شد خیلی زود و با یک رشد شگفت انگیز توانست حتی برای مدت کوتاهی دوج کوین را هم کنار بزند و در لیست ۱۰ ارز دیجیتال برتر از لحاظ مارکت کپ نیز قرار بگیرد. شیبا همانند دوج کوین قیمت و هزینه تراکنش پایینی دارد. از طرفی بازار پر تلاطم آن فرصت‌های زیادی را در اختیار تریدرهای روزانه قرار می‌دهد.
ارزهای دیجیتال مناسب‌ترید روزانه را از کجا بخریم؟
در این مقاله سعی کردیم تا با بهترین ارزهای دیجیتال برای ترید روزانه آشنا شویم. اگر قصد خرید هر یک از ارزهای دیجیتال این لیست را دارید، می‌توانید همین حالا به صرافی آنلاین نوبیتکس مراجعه کنید. نوبیتکس یکی بزرگ‌ترین صرافی های آنلاین ایرانی با بیش از سه میلیون کاربر است که در محیطی امن با امکانات فراوان و هزینه تراکنش مقرون به صرفه امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال در کوتاه‌ترین زمان را برای شما فراهم می‌کند. پس فرصت را از دست ندهید و همین حالا به جمع کاربران ایرانی این صرافی معتبر بپیوندید.
حجم معاملات روزانه بیت کوین به رکوردی تازه رسیده است
بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده توسط وبسایت مرجع CoinMarketCap، دیروز حجم معاملات روزانه بیت کوین به مرز 99 میلیارد دلار و بالاترین سطح تاریخ آن رسیده است.
به گزارش این وبسایت، طی 24 ساعت گذشته، مجموع معامله روزانه معاملات بیت کوین با ارزش 99.3 میلیارد دلار بین تریدرها انجام گرفته است. رکورد حجم معاملات روزانه در حالی رقم خورده است که قیمت این ارز نیز به به رکورد تازه 41941 دلار رسید.
معاملات دیروز باعث معامله روزانه پامپ 3000 دلاری قیمت بیت کوین و رسیدن قیمت از 38250 دلار به 41941 دلار شد. همزمان با نگارش این مطلب، این ارز پیشرو با قیمت 39110 دلار (737042559953 تومان) در حال ترید شدن است و حجم معاملات روزانه آن برابر 80899006832 دلار می باشد.
حجم معاملات روزانه بیت کوین در حال حاضر دو برابر اتریوم است. داده های CoinMarketCap نشان می دهد که سرمایه گذاران طی 24 ساعت گذشته 46 میلیارد دلار اتریوم را معامله کرده اند. اما در مقام مقایسه، حجم معاملات بیت کوین همچنان بسیار عقب تر از استیبل کوین تتر است. حجم معاملات این ارز پشتیبانی شده توسط دلار آمریکا در 24 ساعت گذشته 140 میلیارد دلار بوده است.
این مطلب صرفاً ترجمه از منبع ذکر شده بوده و مسئولیت آن با آکادمی هلاکوئی نمی باشد.
تحرکات روزانه صندوق های قابل معامله(۴دی۱۴۰۰) / صدر نشینی پالایش در اولین روز هفته
در بورس امروز۲۵۰میلیارد تومان دارا یکم و ۵۲۰میلیارد تومان پالایشی یکم خرید و فروش شد، معاملات صندوق‌های قابل معامله به هزار و ۸۴۰میلیارد تومان رسید و مازاد سرمایه‌گذاری اشخاص حقوقی در صندوق‌های درآمد ثابت ۱۱۵میلیارد تومان شد.
اقتصاد آنلاین – هانا پاکمند؛ بیشترین معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در روز جاری به صندوق پالایشی یکم (پالایش) با رقم ۵۲۰میلیارد تومان تعلق داشت و بعد از آن صندوق واسطه‌گری مالی یکم (دارا یکم) دومین صندوق پرمعامله لقب گرفت. صندوق اعتماد آفرین پارسیان نیز در جایگاه سوم صندوق‌های ETF قرار گرفت.
دارندگان صندوق پالایش رشد ۲.۲درصدی دارایی خود را به چشم دیدند. از طرف دیگر مالکان صندوق جسورانه سرو رشد پایدار یکم (ویسرو) با زیان چهار درصدی در یک روز مواجه شدند. هیجانات امروز باعث شد که بیشترین نوسان قیمت (۱۳.۵درصد) در رابطه با صندوق مختلط سپهر اندیشه نوین (صنوین) در زمان بازار رقم بخورد.
دو صندوق دولتی واسطه‌گری مالی و پالایشی یکم روی هم ۷۷۰میلیارد تومان مطابق با ۴۲درصد از کل صندوق‌های قابل معامله خرید و فروش شدند.
جمع معاملات صندوق‌های طلایی نیز به ۲۴میلیارد تومان رسید و بازدهی واحدهای این گروه به طور متوسط منفی دو درصد شد.
کل ارزش معاملات امروز صندوق‌های معامله‌پذیر در نهایت به هزار و ۸۴۰میلیارد تومان رسید و مالکیت حقوقی‌ها در صندوق‌های درآمد ثابت معادل ۱۱۵میلیارد تومان افزایش یافت.
سوختبری در سیستان و بلوچستان؛ معامله روزانه با عزرائیل در جهنم فقر و فراموشی
چهاردهم بهمن‌ماه ۱۳۹۹ یک سوخت‌بر بلوچ در اثر تیراندازی مستقیم ماموران امنیتی در میناب کشته شد
«از بین رفتن کشاورزی در چند سال گذشته و نبود اشتغال پایدار و مشکلات معیشتی، دلایل اصلی سوختبری هستند» - عکس از باشگاه خبرنگاران جوان
سوختبری در سیستان و بلوچستان و کولبری در کردستان، اگرچه از نگاه آمارهای رسمی و گزارش‌های کارشناسی، قاچاق محسوب می‌شوند اما در واقع تنها راه معیشت مردمی هستند که با وجود ثروت‌های فراوان، در چنبره سخت‌ترین نوع فقر و فلاکت گرفتار شده‌اند. خشک شدن «تالاب بین‌المللی هامون» و معامله روزانه قطع آب «رودخانه هیرمند» در سرزمینی که صیادی، کشاورزی و صنایع‌دستی، مشاغل سنتی آن بودند، باعث شده است تنها ممر درآمد مردم، دادوستد با همسایگان پاکستانی و افغانی باشد. در این شرایط، سوختبری مهم‌ترین تجارت مردم سیستان و بلوچستان با همسایگان شرقی ایران است. تجارتی که «دادوستد مرگ است».
مرگ سوخت‌بران، داستان هر روز سیستان و بلوچستان
به گفته مطلعان بلوچ، طی دو ماه گذشته بیش از ۸۰ سوخت‌بر با شلیک مستقیم و یا در اثر حوادث رانندگی منجر به آتش‌سوزی، جان خود را از دست داده‌اند. ، طبق گزارش «کمپین بلوچ»، آخرین مورد کشته شدن سوخت‌بران، مربوط به ۲۱ بهمن‌ماه ۱۳۹۹ در اثر تصادف رانندگی در «شهرستان مهرستان» بوده که پدر و فرزندی در آتش سوخته‌اند.
چهاردهم بهمن‌ماه ۱۳۹۹ هم یک سوخت‌بر بلوچ در اثر تیراندازی مستقیم ماموران امنیتی به سمت یک دستگاه خودرو پژو ۴۰۵ در میناب کشته شد؛ این سوخت‌بر ساکن روستای «سرمست دهستان بندرزک» بوده است. یکشنبه پنجم بهمن‌ماه نیز ماموران نظامی «منطقه کلاهدوز» شهرستان ایرانشهر، به بهانه مبارزه با قاچاق سوخت، به سوی مردم تیراندازی کرده‌اند.
این‌ها تنها بخشی از اخبار هرروزه سوختبری هستند. مهدی رخشانی، روزنامه‌نگار ساکن سیستان و بلوچستان، درباره وضعیت سوخت‌بران می‌گوید: «نمی‌توان همه آمار معامله روزانه منتشره در مورد کشته و زخمی شدن سوخت‌بران را تایید کرد. اما به‌هرحال این افراد که عمدتا به دلیل فقر و بیکاری مشغول این کار هستند، ناچارند از مسیرهای بسیار سخت و صعب‌العبوری خود را به مقصد برسانند و بخشی از حوادث نیز ناشی از همین موضوع است.»
او می‌گوید سال گذشته که مشغول ساخت مستندی در مورد وضعیت سوخت‌بران بوده، با مقام‌های مسئول محلی از جمله بعضی فرمانداران و مقام‌های نظامی هم صحبت کرده است و آنان به او گفته‌اند که نیروهای دولتی به سوی سوخت‌بران شلیک مستقیم نمی‌کنند. او تاکید دارد: «این مقام‌ها و نمایندگان مردم این مناطق در مجلس شورای اسلامی، می‌دانند که از بین رفتن کشاورزی به دلیل خشکسالی در چند سال گذشته و نبود اشتغال پایدار و مشکلات معیشتی، دلایل اصلی سوختبری هستند.»
شلیک مستقیم برای باج‌خواهی، واقعیت تکان‌دهنده سوختبری
اما یکی از فعالان رسانه‌ای بلوچ در این خصوص صحبت‌های دیگری دارد. او که خود برای مشاهده وضع سوخت‌بران، چندین بار مسیرهای مختلف سوختبری را پیموده و با شرایط این افراد آشنا است، در این خصوص توضیح می‌دهد: «سوخت‌بران در برخورد با نیروهای امنیتی دو گروه می‌شوند: عده‌ای که مالک چند ماشین و موتور هستند و افرادی را برای این کار استخدام کرده‌اند، با ماموران نظامی توافق دارند. آنان با دلال، مثلا عبور ۱۰۰ ماشین مشخص در ماه را هماهنگ می‌کنند و ماهیانه مبلغی را برای تامین امنیت خود پرداخت می‌کنند که البته بسیار بالا است. این افراد تضمین هستند و نیروهای امنیتی به سمت خودروها و سوخت‌برانشان شلیک نمی‌کنند. اما این‌ها تعداد کمی هستند. بیشتر سوخت‌کشان به دلیل وضع بد معیشت و عدم توانایی مالی، زیر بار چنین توافقی نمی‌روند. برای همین وقتی بار می‌زنند و از داخل خاک ایران به سوی مرز حرمت می‌کنند، مرصاد یا سپاه به آنها ایست می‌دهد، ولی آنها توجه نمی‌کنند؛ چون اگر توقف کنند، هم ماشینشان رفته و هم بار. برای آزادکردن ماشین باید به ازای هر لیتر سوخت، مبلغ هنگفتی جریمه بپردازند. در این شرایط ماموران به‌سوی آنها تیراندازی می‌کنند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او شلیک ماموران به سمت سوخت‌بران را تایید می‌کند. این اتفاق حتی اگر برابر دستوری رسمی نباشد، نیروهای نظامی و امنیتی این کار را برای باج‌خواهی انجام می‌دهند.
سوخت‌بران سیستان و بلوچستان از مسیرهای مختلفی به سمت مرز می‌روند. این مسیرها یک وجه اشتراک دارند؛ بخش عمده آنها صعب‌العبور و به شدت خطرناک هستند. مثلا برای سوختبری به پاکستان، مرز چابهار، سرباز و سراوان مقصد هستند. مرز چابهار، دریایی است و سوختبری از طرق قایق در آن انجام می‌شود. اما مرز سراوان و سرباز، خاکی، بسیار صعب‌العبور و دارای دره‌های عمیق هستند؛ جایی که می‌گویند «سوختبری معامله روزانه با عزرائیل» است.
سوختبری؛ مرگ سخت در آتش
در این میان، درآمد سوخت‌بران هم چندان چشمگیر نیست. حسن، یکی از سوخت‌بران ساکن شهرستان سرباز است. او از دوران جوانی به این کار اشتغال داشته و حالا نزدیک به یک دهه است که هر ماه یک نوبت می‌تواند به قول خودش «جانش را کف دست بگیرد برای یک لقمه نان». او بعضی از دوستان خود را در همین راه از دست داده است. بعضی‌ها هم به قول او، نیروهای نظامی و انتظامی اموالشان را توقیف کرده است.
حسن در مورد درآمد کار سوختبری توضیح می‌دهد: «من اگر کاری حتی با درآمد بسیار کم برایم وجود داشت، هرگز سوختبری نمی‌کردم. درآمد این کار به خطرش نمی‌ارزد. درآمد سوخت‌بر، بستگی به قیمت ارز دارد؛ وقتی روپیه پاکستان بالا برود، سود بیشتر است. هر مرزی هم فرق می‌کند. بعضی مرزها نزدیکترند و بعضی دورتر؛ مثلا در مرز سرباز کافه بلوچی، هر سرویسی سه تا چهار میلیون سود دارد که وقتی برگردد حدود یک میلیون هزینه بنزین ماشین و آذوقه راننده هم هست و ۵۰۰ هزار تومان هم حقوق شاگرد ماشین می‌شود. تازه اگر ماشین در این مسیر دچار خسارت معامله روزانه نشد؛ چون سر دو تا سه سرویس، ماشین صد درصد دچار خسارت می‌شود و درآمد چند ماه باید روی ماشین هزینه شود. درآمد سوخت‌بر بیشتر هزینه زندگی او و خانواده‌اش است. آن‌هایی که این کار را انجام می‌دهند، جانشان را به حراج می‌گذارند. اما سوخت‌بران لب مرز خیلی درآمد کمتری دارند در حدی که واقعا خانواده‌هایشان از گرسنگی نمیرند.»
شلیک مستقیم بهانه برای معامله
یک افسر بازنشسته نظامی که بخشی از دوران خدمت خود را در سیستان و بلوچستان بوده است، در مورد سوخت‌بران چنین شرح می‌دهد: «مسیر سوخت‌بران و قاچاقچیان مواد مخدر، یکی است. دستوری برای زدن آنها هم وجود ندارد. اما متاسفانه بعضی ماموران که از افراد یا گروه‌هایی برای تضمین امنیتشان باج می‌گیرند، برای وادار کردن دیگران به پرداخت این پول، به بهانه شلیک به سمت قاچاقچیان مواد مخدر، به آنها شلیک می‌کنند. درصورتی‌که قاچاقچیان مواد اساسا کار خود را با ماشین‌ها و موتورهای سوختبری انجام نمی‌دهند و قابل تشخیص هستند.»
در خصوص نحوه تامین سوخت، گفته می‌شود که بیشتر سوخت از شهرستان به بلوچستان می‌رسد و در مکان‌هایی به نام «مندی» خالی و جمع می‌شود. سپس سوخت‌بران می‌آیند و از آنجا سوخت را بار می‌زنند و به مرز می‌برند. سوخت از شهرستان با تانکر و اتوبوس می‌آید و با وانت سایپا تا جایی می‌رود که با موتور، الاغ یا همین ماشین‌ها، به مرز می‌رسد.
قاچاق رسمی سوخت در سیستان و بلوچستان، مسیر امن
اما نکته دیگر این که آنچه به نام قاچاق رسمی سوخت در سیستان و بلوچستان از آن یاد می‌شود، سوختبری با سایپا، الاغ یا موتور نیست. آتش هم نمی‌گیرد و حمل‌کنندگانش تیر مستقیم هم نمی‌خورند. به گفته یک مقام امنیتی سابق در این استان، ۷۰ درصد قاچاق سوخت از مبادی کاملا قانونی و با تانکرهای سوخت‌کش انجام می‌شود و سهم قاچاقچیان خرد و مرزنشینانی که با خودروهای سواری و تویوتا سوخت قاچاق می‌کنند، فقط ۳۰ درصد است.
معاون اقتصادی استانداری سیستان و بلوچستان در سال ۱۳۹۷ گفته بود که کامیون‌هایی که با حواله‌های جعلی سوخت دریافت می‌کنند، روزانه بین ۸۰۰ تا یک میلیون تومان درآمد دارند.
سوختبری، زخمی بر تن نیمه جان مردم سیستان و بلوچستان است که زندگی تعداد زیادی از آنها را در کوره‌راه‌های صعب‌العبور گرفته است. راه‌بدوک‌ها (سوخت‌بران)، خسته از بی‌پولی و ناتوان از تامین معیشت، با دهانی خشک، هر ماه به ناچار پا در این مسیر می‌گذارند تا لقمه نانی مختصر، سر سفره خانواده خود بیاورند.
